بحران خاموش در بازار چرم و كفش ايران

ركود شديد، گراني مواد اوليه و نوسانات ارزي، صنعت چرم و كفش ايران را در آغاز سال 1404 زمين‌گير كرده است. تعطيلي مغازه‌ها، كاهش صادرات و بلاتكليفي توليدكنندگان، نشانه‌هايي از بحراني است كه فعالان اين صنف آن را بي‌سابقه مي‌دانند. همزمان با اين شرايط سياست‌گذاران اقتصادي به‌ويژه در حوزه نرخ ارز، ماليات، واردات مواد اوليه و بيمه، پيوسته به توليدكنندگان فشار وارد كردند. به ويژه نوسانات شديد نرخ ارز كه قدرت برنامه‌ريزي را از همه فعالان اقتصادي از جمله فعالان حوزه چرم و كفش گرفته است. در واقع اعتماد به آينده را در بازار تضعيف كرده است. در چنين شرايطي، وجود سامانه‌هاي متعدد اداري به‌جاي تسهيل، فرآيندها را پيچيده‌تر كرده‌اند، عملامانعي كهنه در مسير فعاليت‌هاي صنفي شدند.  به همين دليل امروز چرم طبيعي نيز به كالايي لوكس بدل شده كه نه فقط براي مصرف‌كننده كه حتي براي توليدكننده نيز دست‌نيافتني شده است. از سوي ديگر، ركود حاكم بر بازار داخلي، همراه با افول صادرات به بازارهايي همچون روسيه، حلقه‌هاي وابسته به اين صنعت را تحت فشار مضاعف قرار داده است. درحالي كه صنعت چرم و كفش ايران، با وجود بومي بودن و ظرفيت بالاي اشتغال‌زايي، در حال حاضر بيش از هر چيز به ثبات نياز دارد؛ ثباتي كه بدون كاهش تنش‌هاي سياسي، بهبود روابط بين‌المللي و اصلاح سياست‌هاي داخلي، دور از دسترس خواهد ماند. آنچه امروز در سكوت در حال رخ دادن است، ممكن است فردا به خاموشي كامل يكي از صنايع قديمي ايران بينجامد. موضوعي كه سعيد حياتي، رييس اتحاديه صنف فروشندگان چرم و لوازم كفش تهران در جديدترين اظهاراتش به آن پرداخته است. رييس اتحاديه صنف فروشندگان چرم و لوازم كفش تهران به اكوايران مي‌گويد با آغاز سال 1404، بسياري از مغازه‌داران و صاحبان كارگاه‌ها هنوز به محل كار بازنگشته‌اند و برخي نيز قرارداد اجاره خود را تمديد نكرده‌اند. علت اين موضوع نيز از ديد او افزايش شديد اجاره‌ها و كاهش تقاضاست كه باعث شده توان مالي اجاره‌نشينان كاهش پيدا كند. حياتي با اشاره به اينكه يكي از چالش‌هاي اصلي توليدكنندگان، سرمايه در گردش است مي‌افزايد: يكي ديگر از مشكلات موجود ما تامين مواد اوليه چرم طبيعي است. مواد اوليه چرم طبيعي به‌شدت گران شده و بسياري از توليدكنندگان به دليل نوسان قيمت ارز نمي‌توانند برنامه‌ريزي مشخصي داشته باشند. به گزارش اتاق اصناف تهران در شرايط فعلي، چرم طبيعي به كالايي لوكس تبديل شده و به همين دليل مصرف‌كنندگان و حتي توليدكنندگان به سمت چرم مصنوعي رفته‌اند. توليد چرم طبيعي هم به دلايل مختلفي مانند گراني گوشت، كاهش كشتار دام و مشكلات واردات مواد شيميايي لازم براي دباغي با محدوديت مواجه شده است. حياتي به اكو ايران مي‌گويد: از طرفي، بيمه و دستمزد نيز افزايش پيدا كرده و فشار مضاعفي بر كارگاه‌ها وارد مي‌كند. براي مثال؛ هزينه بيمه براي يك كارگاه با ۵۰ كارگر به مبلغ قابل‌توجهي مي‌رسد كه تنها بايد نقدي پرداخت شود. او تاكيد كرد: در حال حاضر توليد داخل توان تأمين همه مواد اوليه را ندارد. بخشي از مواد اوليه چرم مصرفي وارداتي است و واردات اين مواد اوليه هم تحت تأثير نرخ ارز و تعرفه‌هاي گمركي قرار دارد. برخي مواد اوليه مانند چسب، نخ، زيپ، فنر و… نيز كه در صنعت كفش كاربرد دارند، به‌شدت تحت تأثير قيمت‌هاي جهاني هستند.  در اين شرايط به گفته رييس اتحاديه صنف فروشندگان چرم و لوازم كفش تهران صادرات چرم نيز كاهش يافته است. او مي‌گويد: ما پيشتر به كشور روسيه صادرات داشتيم . اما درحال حاضر به دليل مشكلات ارزي صادرات ما متوقف شده است. حياتي در خصوص تاثير نرخ ارز در اين صنف نيز به سايت اتاق اصناف تهران مي‌گويد: ثبات در بازار تنها با كاهش تنش‌هاي سياسي، بهبود روابط بين‌المللي و تثبيت نرخ ارز ممكن است. اگر قيمت ارز به يك عدد مشخص برسد و همان‌جا بماند، هم توليدكننده و هم مصرف‌كننده مي‌توانند برنامه‌ريزي كنند. در شرايط نوساني، هيچ‌كس نه چكي جنس مي‌خرد، نه چكي مي‌فروشد و عملا بازار فلج مي‌شود. رييس اتحاديه صنف فروشندگان چرم و لوازم كفش تهران با اشاره به پيش بيني از وضعيت اين صنف در سال جاري مي‌افزايد: با وجود تمام مشكلات، صنعت چرم و كفش ايران صنعتي بومي، اشتغال‌زا و غيرقابل تحريم است. اگر حمايت لازم صورت گيرد و سياست‌گذاري‌ها منطقي باشد، اين صنعت مي‌تواند دوباره رونق بگيرد. اميدواريم سال جديد با كاهش تنش‌ها، ثبات اقتصادي و افزايش توليد همراه باشد.