رشد گزارش‌دهي تخلفات بورس در سال ۱۴۰۳
بنابر آخرين آمار اعلامي از سوي سازمان بورس تاكنون ۸ گزارشگر ناهنجاري با تصويب هيات‌مديره اين سازمان در مجموع بالغ بر ۷ و نيم ميليارد ريال پاداش دريافت كردهاند.گزارش تخلفات كه بهاره شفيع‌زاده سرپرست اداره ديده‌بان سلامت بازار سرمايه ، گفت: از ابتداي شروع به كار اداره ديده‌بان سلامت بازار سرمايه (يكم دي ماه ۱۳۹۸) تاكنون گزارش‌هاي بسياري در چهار حوزه بازار، ناشران، نهاد‌هاي مالي و فضاي مجازي به اداره ديده‌بان سلامت بازار سرمايه ارسال شده است كه تمام گزارش‌ها به صورت كامل و دقيق توسط همكاران مورد بررسي كارشناسي قرار گرفته است. اين گزارشات در سال ۱۴۰۳ رشد قابل ملاحظه‌اي داشته است.
باشگاه خبرنگاران| بنابر آخرين آمار اعلامي از سوي سازمان بورس تاكنون ۸ گزارشگر ناهنجاري با تصويب هيات‌مديره اين سازمان در مجموع بالغ بر ۷ و نيم ميليارد ريال پاداش دريافت كردهاند.گزارش تخلفات كه بهاره شفيع‌زاده سرپرست اداره ديده‌بان سلامت بازار سرمايه ، گفت: از ابتداي شروع به كار اداره ديده‌بان سلامت بازار سرمايه (يكم دي ماه ۱۳۹۸) تاكنون گزارش‌هاي بسياري در چهار حوزه بازار، ناشران، نهاد‌هاي مالي و فضاي مجازي به اداره ديده‌بان سلامت بازار سرمايه ارسال شده است كه تمام گزارش‌ها به صورت كامل و دقيق توسط همكاران مورد بررسي كارشناسي قرار گرفته است. اين گزارشات در سال ۱۴۰۳ رشد قابل ملاحظه‌اي داشته است. اين مقام مسوول در پاسخ به اين پرسش كه به گزارشگران آيا پاداش پرداخت شده و چه ميزان بوده است؟ بيان كرد: بله. بر اساس بند ۴ صورتجلسه شوراي عالي محترم بورس مورخ 06/۱۲/1398 «در راستاي حمايت‌هاي حقوقي از گزارشگران و اعطاي پاداش به ايشان؛ ميزان پرداخت پاداش به فرد يا افراد گزارشگر، مبلغي بين ۱۰ تا ۳۰ درصد مبلغ اخذ شده از فرد يا افراد متخلف در پرونده تخلف يا فساد اعلام شده يا جلوگيري از ضرر و زيان متحمل نشده تا سقف ۲ ميليارد ريال (سالانه با توجه به نرخ تورم اعلامي از سوي بانك مركزي اين رقم تعديل گردد) تعيين گردد. همچنين سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس‌هاي مربوطه مكلف شده‌اند تا نسبت به حمايت حقوقي از اشخاصي كه تحت عنوان گزارش‌دهنده، اطلاعات خود را براي پيشگيري، كشف يا اثبات جرايم و تخلفات و همچنين شناسايي متخلف، در اختيار سازمان قرار مي‌دهند اقدامات لازم از جمله اخذ وكيل و پرداخت هزينه وكالت و مشاوره به عمل آورند». در اين خصوص مطابق دستورالعمل «حمايت و تشويق گزارشگران ناهنجاري در بازار سرمايه» هرگونه برداشت از صندوق حمايت و پرداخت به گزارشگران به عنوان پاداش، بايد به تصويب هيات‌مديره سازمان برسد.
اما سوت زني تخلفات بازار سرمايه چه اهميتي دارد؟ در همين رابطه پيش از اين محمد خبري‌زاده كارشناس بازار سرمايه گفته بود: به سبب سوت زني و پاداشي كه براي ايجاد انگيزه افراد براي گزارش تخلفات در نظر گرفته شده است، بخش‌هاي مختلف تلاش خواهند كرد علاوه بر عملكردي صحيح و مطلوب شفافيت‌هاي خود را نيز افزايش دهند كه اين افزايش شفافيت مستقيم به بازار سرمايه تزريق مي‌شود. او گفت: زماني كه گزارش‌ها ارسال و مراحل را طي مي‌كند علاوه بر پاداش، برخورد به جا با متخلف نيز مي‌تواند خود انگيزه براي سهامداران جهت گزارش دهي را فراهم كند بنابراين بحث برخورد مناسب با متخلف نيز بسيار حائز اهميت است. در ادامه نيز بهاره شفيع‌زاده سرپرست اداره ديده‌بان سلامت بازار سرمايه گفت: تجربه‌هاي مختلف در دنيا و شناخت روش‌ها و ابزار‌هاي نوين مبارزه با فساد، مي‌تواند براي طراحي راهكار‌هاي جلوگيري از فساد مثمر ثمر باشد. تجارب ساير كشورها نيز نشان داده است كه بهترين روش براي مبارزه با فساد، نظارت همگاني از طريق مردمي كردن آن و حمايت قانوني و مالي از افشاكنندگان فساد است؛ مطابق با مطالعات انجام شده، در بسياري از كشورها، حاكميت با استفاده از سياست‌هاي تشويقي و حمايتي، مردم را تشويق به گزارش فساد (ناهنجاري) مي‌كند. سوت زني كه در دنيا هم سابقه طولاني دارد؛ موردي كه كوروش آسايش كارشناس بازار سرمايه در خصوص تجارب ساير كشورها در زمينه گزارش تخلفات در بازار‌هاي مالي مي‌گويد: با توجه به شرايط بازار‌هاي مالي دنيا و عمليات موفق آنها در زمينه گزارش تخلفات و به عبارتي سوت زني ضرورت چنين سامانه و حركتي در بازار سرمايه ما احساس مي‌شد كه اكنون كه در حال اجرايي شدن است و عملكرد مناسبي دارد. او در ادامه افزود: سامانه گزارش دهي تخلفات از گذشته به عنوان يك سامانه مرسوم در بورس‌هاي مطرح دنيا مانند نيويورك، نزدك، فرانكفورت و لندن وجود داشته است. در بازار‌هاي مالي دنيا در سامانه‌هاي سوت زني تخلفات دسته‌بندي شده و مدل‌ها و روش‌هاي متفاوتي براي آن در نظر گرفته شده است. به‌طور مثال در بورس امريكا نيز براي سوت زن پاداش در نظر گرفته شده است.