رها کردن واگن سلامت در پرتگاه افزایش هزینه‌ها

با کاهش چشمگیر کیفیت مواجه خواهیم بود

گلي ماندگار|

هزینه‌های درمان هر روز به بهانه‌ای افزایش پیدا می‌کند. یک روز مساله ساماندهی قیمت داروهاست و روز دیگر حذف ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی. در این بین اما بیمه‌ها هم دیگر از پوشش دادن هزینه‌های بالای درمان عاجز مانده‌اند. طی روزهای گذشته ريیس سازمان غذا و دارو از حذف ارز ترجیحی چهار هزار و 200 تومانی تجهیزات پزشکی در سال 1404 خبر داد. حالا قرار است ارز ترجیحی برای تامین تجهیزات پزشکی با نرخ 28 هزار و 500 تومان در نظر گرفته شود.البته مساله تجهیزات پزشکی با تجهیزات بیمارستانی کاملا متفاوت است. سال‌هاست که اکثر بیمارستان‌ها به‌خصوص بیمارستان‌های دولتی توان به‌روزرسانی تجهیزات خود را ندارند و به همین دلیل بسیاری از بخش‌های سونوگرافی، رادیولوژی و… در این بیمارستان‌ها به دلیل فرسودگی تجهیزات تعطیل شده و بیماران مجبورند برای استفاده از این خدمات به مراکز خصوصی مراجعه کنند و هزینه‌های بالایی بپردازند.اما تجهیزات پزشکی از قبیل انواع پروتزها، انواع دستگاه‌های سنجش فشار خون، قند خون، دستگاه اکسیژن و... اینها تجهیزاتی است که بیماران باید خودشان تهیه کنند؛ بیمارانی که نیازمند عمل جراحی برای کار گذاشتن پروتز در ناحیه زانو و... هستند، بیمارانی که نیازمند تهیه دستگاه اکسیژن خانگی هستند یا آنها که باید دستگاه فشار خون و قند خون داشته باشند. حالا بعد از خروج خودخواسته برخی بیماران از چرخه درمان به دلیل افزایش قیمت داروها باید منتظر لغو شدن عمل‌های جراحی‌ای که در آنها بیمار نیازمند خرید پروتز و... است باشیم.

این روند سلامت بیماران را

به خطر می‌اندازد

مهدی اسماعیلی، یکی از واردکنندگان تجهیزات پزشکی، دراین‌باره به تعادل می‌گوید: متاسفانه این روند افزایش نرخ ارز واردات تجهیزات پزشکی باعث می‌شود سلامت بیماران به خطر بیفتد. همین الان هم با افزایش قیمت‌هایی که در سال 1403 داشتیم بسیاری از بیماران قادر به خرید این تجهیزات نبودند و حالا با این وضعیت معلوم نیست قیمت‌ها قرار است چقدر دیگر افزایش پیدا کند. او در پاسخ به این سوال که اکنون نرخ انواع پروتزهای زانو چقدر است توضیح می‌دهد: در حال حاضر قیمت‌ها همان قیمت‌های سال 1403 است، پروتز زانو از 80 میلیون تومان تا 950 میلیون تومان متغیر است. حالا تصور کنید فردی که بضاعت خرید پروتز باکیفیت را ندارد مجبور است از پروتزهای بی‌کیفیت که آن نیز هزینه هنگفتی دارد استفاده کند و در نهایت هم با مشکلات متعدد مواجه شود.

هزینه معاینه و خدمات درمانگاهی سلامت  افزایش پیدا می‌کند

اسماعیلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود می‌گوید: این روند باعث افزایش هزینه معاینه و خدمات درمانگاهی نیز می‌شود. به این ترتیب باز هم این بیماران هستند که باید مابه‌التفاوت‌ها را پرداخت کنند. بیمه‌ها به هیچ وجه حاضر به پذیرش و تحت پوشش قرار دادن این افزایش قیمت‌ها نیستند. او می‌افزاید: در حال حاضر وضعیت بیمه‌ها هم تعریفی ندارد، بسیاری از بیمه‌ها با بدهی‌های سنگین به بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و... مواجهند و به این ترتیب اصلا هزینه دیگری را بر عهده نخواهند گرفت. بهرام اطهری، یکی از پخش‌کنندگان لوازم و تجهیزات پزشکی، نیز دراین‌باره می‌گوید: حذف ارز ترجیحی چهار هزار و 200 تومانی و افزایش قیمت این ارز به 28 هزار و 500 تومان اولین نتیجه‌ای که دارد کاهش کیفیت این تجهیزات است.او ادامه می‌دهد: قطعا با حذف ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی واردکنندگان هم نمی‌توانند تجهیزات باکیفیت وارد کنند و از طرف دیگر چون خریداران نیز دیگر توان خرید تجهیزات باکیفیت را نخواهند داشت و البته برای مراکز درمانی هم تهیه تجهیزات باکیفیت اصلا به‌صرفه نیست، به این ترتیب کیفیت خدمات قربانی هزینه می‌شود. اطهری در پاسخ به این سوال که با حذف ارز ترجیحی واردکننده و تولیدکننده با چه مشکلاتی مواجه می‌شوند توضیح می‌دهد: افزایش قیمت‌ها قطعا هم برای تولیدکنندگان که مجبورند مواد اولیه وارد کنند و هم کسانی که تجهیزات را به‌طور مستقیم وارد می‌کنند مشکلاتی به وجود خواهد آورد.او اضافه می‌کند: متاسفانه اولین اقدام برای جبران این افزایش قیمت‌ها پایین آوردن کیفیت تجهیزات وارداتی و البته مواد اولیه است. تولیدکننده و واردکننده دنبال قیمت پایین‌تر می‌روند و این اتفاق بر کیفیت کالا تاثیر بسزایی خواهد گذاشت. از طرف دیگر دریافت‌کنندگان این خدمات هم یا مجبورند از تجهیزات بی‌کیفیت استفاده کنند یا اصلاقید درمانِ نیازمند به تجهیزات پزشکی را بزنند.

نفس‌هایی که به شماره می‌افتند

حسین شاهی، فروشنده لوازم پزشکی در خیابان ولیعصر نیز در مورد افزایش قیمت ها به تعادل می گوید: کافی است نگاهی به قیمت دستگاه‌های اکسیژن‌ساز خانگی بیندازید؛ دستگاه‌هایی که برای بیماران تنفسی حکم مرگ و زندگی را دارند اما قیمت‌های سال 1404 هشداری است برای آنها. قیمت‌ این دستگاه‌ها از 75 میلیون تومان شروع می‌شود و به بیش از 150 میلیون تومان می‌رسد. سوال اینجاست که در این شرایط معیشتی چند درصد از بیمارانی که به این دستگاه‌ها نیازمندند توان تامین آن را ندارند؟او می افزاید: حتی هزینه اجاره این دستگاه‌ها نیز افزایش چشمگیری پیدا کرده است. این دستگاه‌ها در سال 1403 نسبت به ظرفیت‌شان، ماهانه با قیمت‌هایی بین دو تا هفت میلیون تومان اجاره داده می‌شدند اما امسال با افزایش قیمت‌ها و حذف ارز ترجیحی این مبالغ به بیش از چهار تا 10 میلیون تومان به صورت ماهانه رسیده است.

بیماران زخم بستری و هزینه تشک مواج

این فروشنده با اشاره به اینکه بیشتر افرادی که نیازمند استفاده از این تجهیزات هستند بازنشستگانی با حداقل درآمدند، اظهار می دارد: افراد سالمند که حالا به مدد سیاستگذاری های اشتباه مسوولان هر روز تعدادشان بیشتر می شود و پیر شدن جمعیت هم یکی دیگر از مشکلاتی است که جامعه قرار است در آینده ای نه چندان دور با آن مواجه شود عموما نیازمند مراقبت های ویژه هستند. بیشتر افرادی که به استفاده از این وسایل نیاز پیدا می کنند هم همین قشر جامعه است. او می افزاید: تشک مواج که عموما برای افراد که دچار زخم بستر شده‌اند استفاده می شود زمانی قیمت چندانی نداشت از طی چند سال گذشته هر بار افزایش قیمت داشته و حالا قیمت این تشک ها از 2 میلیون و 500 هزار تومان شروع می شود و به بیش از 10 میلیون تومان هم می رسد.

در جست‌وجوی افراد خیر

حسین شاهی اضافه می کند: برخی از این تجهیزات واقعا حکم مرگ و زندگی را برای افراد بیمار دارند اما حالا ما هر روز مراجعانی را داریم که به دنبال اجاره و یا خرید قسطی هستند. حتی افرادی هستند که از ما می خواهند اگر فرد خیری را می شناسیم به آنها معرفی کنیم تا در تهیه این تجهیزات به آنها کمک کند. حالا با حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی معلوم نیست قیمت ها چقدر افزایش پیدا کنند.

شوک ارزی به نظام سلامت

از سوی دیگر دکتر محمد طاهری، کارشناس حوزه دارو به خبر آنلاین گفت: متأسفانه حوزه سلامت، علی‌رغم اینکه موضوعی استراتژیک است، به علت کسری بودجه، مشکلات ارزی کشور و تهدیدات بانکی، دارای چانه‌زنی‌های خیلی خوبی در بین کالاهای اساسی نیست و در هنگام تخصیص بودجه مورد غفلت واقع می‌شود. شاید در برنامه‌ریزی روی کاغذ بودجه مناسبی برای آن لحاظ شود، اما در عمل به آن هدف نهایی تخصیص ارز نمی‌رسد. به گفته این کارشناس، گرچه این معضل برای امروز و دیروز نیست و حوزه دارو و تجهیزات پزشکی سال‌ها به آن مبتلاست، اما اخیرا با توجه به تفاوت نرخ ارز و مشکلاتی که در تخصیص آن اتفاق می‌افتد، تصمیم بر این شد که برخی از کالاهای اساسی اعم از دارو و تجهیزات پزشکی را از ردیف بودجه ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف کنند و ارز ۲۸۵۰۰ تومانی را برای این موارد منظور کنند. طاهری تأکید کرد: این اتفاق قطعا فشار مضاعفی را به همراه خواهد داشت. با وجود اینکه دولت و سازمان غذا و داروی کشور همواره اعلام کرده‌اند که مابه‌التفاوت این هزینه‌ها از سوی سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت می‌شود، اما متأسفانه در واقعیت اینطور نخواهد شد. همانطور که در زمان اجرای طرح دارویار هم گفته شده بود هیچ ریالی از جیب مردم پرداخت نخواهد شد، اما پس از مدتی درصد قابل توجهی از هزینه‌ها را مردم متحمل شدند و در نهایت دیدیم که این طرح نتیجه‌نداده، عملا مردود شد.

دارو گران می‌شود تجهیزات پزشکی بی‌کیفیت

مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران نیز می‌گوید: سازمان‌های بیمه‌گر موظف به پوشش بخش زیادی از هزینه‌ها هستند، اما به علل مختلف اعم از کسری بودجه و ناترازی‌های درون‌سازمانی، قادر به پرداخت و تأمین اصولی نیستند. دکتر هادی احمدی می افزاید: همین مسئله موجب شده که پرداخت از جیب مردم تا 70 درصد افزایش پیدا کند، به ویژه در بخش پاراکلینیکی؛ و این زیبنده نظام سلامت نیست. به عبارتی افزایش هزینه‌های پاراکلینیکی و عدم پوشش‌دهی بیمه‌ها، زنگ خطری برای زنجیره سلامت است که انتظار می‌رود مسئولان مربوطه در این زمینه هم تدابیری اندیشیده باشند. او اضافه می‌کند: تا پیش از این، ساز و کار مشارکت بیمه‌ها در پوشش هزینه‌های دارو بدین شکل بود که بودجه به‌طور مستقیم به حساب سازمان‌های بیمه‌گر واریز می‌شد و متأسفانه برخی از سازمان‌ها این مبالغ را در زمینه‌های دیگر صرف می‌کردند و آن را به تأمین دارو اختصاص نمی‌دادند. البته اکنون تصمیم بر این است که با هدف بهبود، این ساز و کار تغییر کند و بودجه در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد و از این طریق توزیع شود. در حوزه تجهیزات پزشکی هنوز ساز و کار قطعی و مشخصی ارائه نشده است.