اعتماد در مسير بازگشت به بورس

تعادل| رقيه ندايي|

شاخص كل بورس تهران بالاخره قله 3 ميليوني را فتح كرد وعلت اين موضوع را مي‌توان اميد به احياي مذاكرات و افزايش اعتماد در بازار سرمايه دانست. شاخص كل بورس آخرين بار سال 99 بود كه در آستانه سه ميليوني شدن قرار گرفته بود و اكنون پس از گذشت حدود 5 سال در تاريخ خود توانست از مرز 3 ميليون واحدي عبور كند. اين عبور از مرز سخت 3 ميليوني درحالي رخ مي‌دهد كه اسفند ماه سال گذشته شاخص كل بورس در يك قدمي كانال جديد قرار داشت؛ اما به واسطه كمبود اعتماد و خبرهاي مثبت نتوانست شرايط بهتري را براي بازار سهام رقم بزند.

البته اين عبور را بيش از هرچيزي مي‌توان عبور رواني دانست كه در روزهاي اخير به واسطه سيگنال مذاكرات و بهبود فضاي سياسي و بين‌المللي رخ داد. بسياري از كارشناسان عقيده دارند اين رشد شاخص ناشي از افزايش آرام آرام و قدم به قدم اعتماد سرمايه‌گذاران در بازار سرمايه است كه در صورت تحقق شرايط سياسي بهتر اين روند مي‌تواند بيش از پيش تقويت شود.

همچنين نبايد از روند قيمت دلار غافل شد، تا چندي پيش قيمت دلار بازار آزاد به بيش از 100 هزار تومان رسيده بود واكنون قيمت دلار بازار آزاد در محدوده 85 هزارتوماني قرار دارد و از سوي ديگر قيمت دلار توافقي نيز در آستانه 70 هزار توماني قرار گرفته و نزديك شدن اين دو نرخ مي‌تواند شرايط بهتري براي بازار سرمايه و به‌طور كلي اقتصاد رقم بزند. به‌طور كلي در اقتصاد كشور نياز است كه نرخ دلار توافقي يا نيمايي با نرخ دلار بازار آزاد فاصله كمتر از 30 درصدي داشته باشد و در بلندمدت اين فاصله به حدود 10 درصد نيز برسد كه در نهايت اين موضوع مي‌تواند تاثير مثبتي بر روي بورس داشته باشد و باعث شود كه بازار سهام يك آرامش نسبي را تجربه كند.

صعود شاخص كل بورس تهران به محدوده ۳ ميليون واحدي، در شرايطي اتفاق افتاده كه روز شنبه نيز شاهد آغاز دومين مرحله مذاكرات در روم بوديم اين تحولات باعث شده تا سرمايه‌گذاران داخلي و حتي نهادهاي حقوقي نسبت به آينده بازار سرمايه خوشبين‌تر شوند، برخي از كارشناسان عقيده دارند اين رشد، واكنش بازار به كاهش ريسك‌هاي ژئوپليتيك و احتمال بازگشت ايران به چرخه تجارت جهاني است، البته نبايد از اين موضوع غافل شد كه توقف موقت تعرفه‌هاي ترامپ نيز تاثيري روي بازارهاي جهاني داشته كه تاثير آن را مي‌توان در بازار سهام نيز به صورت موقت ديد.

تاثير مذاكرات در بازگشت اعتماد

به نظر مي‌رسد مهم‌ترين محرك اين رشد، اخبار مثبت درباره احتمال ازسرگيري مذاكرات ميان ايران و امريكا باشد. سيگنال مذاكرات باعث شده تا سرمايه‌گذاران به آينده اقتصادي ايران اميدوارتر شوند، چراكه در صورت كاهش تحريم‌ها، معاملات و درآمدهاي ارزي به صورت قابل توجهي افزايش پيدا مي‌كند و شاهد كاهش فشار روي بازارهاي مالي خواهيم بود، به‌طور كلي مي‌توان گفت كه دريچه مبادلات ارزي به روي ايران بازگشايي مي‌شود.

با تجربه شرايط اين روزها، برخي از فعالان بازار هشدار مي‌دهند كه هنوز زود است كه اين رشد را پايدار بدانيم و تا روند‌سازي بازار مدت زيادي باقي مانده است و نبايد رشدهاي چند روز را معيار قرار داد. محمد رضايي، يكي از فعالان بورسي نيز در اين خصوص گفت: بورس ايران هميشه تحت تأثير شايعات و جو رواني نوسان دارد. اگر مذاكرات به نتيجه نرسد يا تحريم‌ها تشديد شود، ممكن است شاهد اصلاح شديد شاخص باشيم.

اعتماد در يك قدمي بورس

از تابستان سال 99 با سقوط بورس تهران و شروع دخالت و دستكاري‌ها در بازار سرمايه شاهد خروج اعتماد و نقدينگي از اين بازار بوديم. از آن سال تا به امروز دولت‌ها و روساي سازمان بورس در تلاش بودند كه اعتماد از دست به بورس بازگردد؛ اما هر يك با عملكرد نه چندان قوي خود و با وعده‌هاي تحقق نيافته باعث شدند كه اعتماد از بازار خارج شود و بورس تهران رنگ خوش به خود نبيند.

در اصل مسوولان دولتي و روساي سازمان بورس را مي‌توان محرك اصلي براي خروج و كاهش اعتماد در بازار سرمايه دانست. براي نمونه در دولت سيزدهم هر چند هفته يك‌بار يك برنامه براي حمايت از بورس و سهامداران داده مي‌شود اما تنها به بخش كوچكي از اين برنامه عمل مي‌شد كه در نهايت اين عدم تحقق وعده باعث بي‌اعتمادي بيش از پيش مي‌شد.

حال با تجربه اين شرايط، سرمايه‌گذاران بورسي خاطره نسبتا بدي از بورس دارند و حال خبرهاي سياسي مثبت همانند مذاكرات مي‌تواند نقش تمامي وعده‌ها را ايفا كند و با سرعت نسبتا قابل توجهي اعتماد و نقدينگي را به بورس بازگرداند. البته نبايد اميدوار بود كه مذاكرات و به نتيجه رسيدن آن در كوتاه‌مدت بورس را متحول كند و يك‌باره شاهد صعود بي‌قيد وشرط بورس باشيم بلكه در چنين شرايطي بازار سهام با سيگنال‌ها و با سرعت معمول آرام آرام به سمت بالا صعود خواهد كرد.

تالار شيشه‌اي معاملات بيش از چهارسال نزولي بوده و اكنون نمي‌تواند طي يك هفته تا يك ماه مسير جديدي را تجربه كند و بايد اين روند آرام آرام رخ دهد و به نوعي با سرعت بسيار كم شاهد رونق بورس باشيم. رونق و صعود يك روز و يك‌باره در لحظه نيز تبديل به سقوط مي‌شود در نتيجه نبايد به شرايط كوتاه‌مدت چندان اميدوار بود چراكه در مدت زمان كوتاه اتفاق خاصي نمي‌تواند رخ دهد و زيان سرمايه‌گذاران جبران شود.

بازار از دريچه معاملات

در اولين روز كاري هفته يعني شنبه 30 فروردين 1404، شاخص كل بورس تهران با افزايش 45 هزار و 962 واحدي معادل 1.55 درصدي نسبت به معاملات روز گذشته روبه رو شد و به تراز 3 ميليون و 12 هزارواحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز 10 هزار و 841 واحد برابر با 1.28 درصد نسبت به معاملات روز گذشته افزايش داشت و به عدد 860 هزار و 721 واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات شاخص كل فرابورس 140 واحد افزايش داشت و در محدوده 25 هزار و 553 واحدي ايستاد. از ميان 658 نماد بازار سرمايه در اين 426 نماد مثبت و 173 نماد منفي بودند. همچنين 227 نماد معادل 34 درصد از كل نمادها در صف خريد و 56 نماد معادل 8 درصد از نمادها در صف فروش حضور داشتند.

طي روز شنبه صنايع حفاري، بانك‌ها و موسسات اعتباري، فعاليت هاي مرتبط با اوراق بهادار، چاپ و نشر، فرآورده‌هاي نفتي، لاستيك و پلاستيك، حمل و نقل بارزميني، توليد كود و تركيبات نيتروژن، فعاليت مهندسي، ماشين آلات، وسايل خانگي، سخت افزار و تجهيزات، ماشين الات الكتريكي، سرمايه‌گذاري، نساجي، شرينيجات و نوشيدني ارزش بازار مثبت را تجربه كردند.همچنين صندوق‌هاي ديوان، كاردان، نارنج اهرم، موج، مرواريد، فراز، صنم، سرو، دارا يكم، خبرگان، جهش، ثمين، توان، تخت گاز، پالايش، پادا، بيدار، اوج، اتوداريوش، اگاس، اساس، اس، صدف، خليج، جاودان، ثهام، اهرم، ارزش، شتاب، جوانه كوچك، اتوآگاه، وبازار، خودران و بهين رو در اين روز بازه مثبت را تجربه كردند.