نرخ‌سازي سفته بازان در بازار ارز
سفته‌بازان در اتاق‌هاي معاملاتي سعي كردند از تعطيلات عيد نوروز يا برخي اخبار منفي بين‌المللي استفاده كنند و نرخ ارز را افزايش دهند، اما فرداي تعطيلات يا بعد از مثبت شدن اخبار سياسي، نرخ ارز با سرعت بالايي عقب‌نشيني كرد، زيرا به صورت غيرواقعي افزايش يافته بود. خبر‌هايي‌كه از مذاكرات بين امريكا و ايران در رسانه‌ها مخابره شد در كاهش نرخ ارز بسيار تأثيرگذار بود و شاهد بوديم كه دلار از نرخ ۱۰۵ هزار تومان به دامنه ۷۰ هزار تومان برگشته است. ا
سفته‌بازان در اتاق‌هاي معاملاتي سعي كردند از تعطيلات عيد نوروز يا برخي اخبار منفي بين‌المللي استفاده كنند و نرخ ارز را افزايش دهند، اما فرداي تعطيلات يا بعد از مثبت شدن اخبار سياسي، نرخ ارز با سرعت بالايي عقب‌نشيني كرد، زيرا به صورت غيرواقعي افزايش يافته بود. خبر‌هايي‌كه از مذاكرات بين امريكا و ايران در رسانه‌ها مخابره شد در كاهش نرخ ارز بسيار تأثيرگذار بود و شاهد بوديم كه دلار از نرخ ۱۰۵ هزار تومان به دامنه ۷۰ هزار تومان برگشته است. اما سفته بازان در اتاق‌هاي معاملاتي غيرواقعي مي‌نشينند، هدفي براي تجارت ندارند، بلكه هدف اين افراد فقط سفته‌بازي و كسب سود از نوسانات نرخ ارز است و از آنسو، وجود دلالان باعث مقاومت قيمت كالاها در برابر كاهش نرخ ارز است؛ بنابراين مردم نبايد نرخ‌هاي كانال‌هاي تلگرامي را مرجع نرخ ارز يا مرجع معاملات ارزي خود قرار دهند. البته برخي از فعالان اقتصادي، قدرت انحصاري در بازارها را يكي ديگر از شرايط مقاومت قيمت محصولات در برابر كاهش نرخ ارز عنوان كردند.
نرخ‌سازي ارز در كانال‌هاي تلگرامي
در تعطيلات عيد نوروز كه بازارها تعطيل بودند و حجم معاملات بازار ارز بسيار اندك بود، شاهد بوديم كه نرخ ارز افزايش شديدي را تجربه و ركورد‌هاي جديد قيمتي را لمس كرد يا اينكه بدون هيچگونه تغيير خاصي در متغير‌هاي اقتصاد كلان در مدت كوتاهي حدود ۲۰ درصد نرخ دلار را افزايش دادند. دليل آن هم اين بود كه سفته‌بازان به‌شدت مشغول به فعاليت براي ايجاد التهاب در بازار بودند.
به گفته برخي كارشناسان اقتصادي، دليل اصلي كاهش نرخ ارز بعد از تعطيلات عيد نوروز و شروع مذاكرات هسته‌اي اين بود كه نرخ ارز رشد‌هاي شديد و غيرمنطقي را تجربه كرده بود و ديگر توانايي رشد قيمتي نداشت. در اين شرايط معامله‌گران عنوان مي‌كردند كه خريد در قيمت‌هاي بالاي ۱۰۶ هزار تومان توجيه منطقي ندارد و نرخ ارز بيشتر از اين افزايش نخواهد يافت. به عبارت ديگر، ريسك خريد ارز به‌شدت افزايش يافته بود و در نتيجه اقدام به فروش ارز‌هاي خود كردند. با توجه به اينكه دور اول و دوم مذاكرات ايران و امريكا موفقيت‌آميز بوده، اين موضوع موجب شده انتظارات آحاد جامعه از رشد نرخ ارز و رشد نرخ تورم از بين برود. همچنين مردم انتظار دارند كه در ادامه مذاكرات، دسترسي ارزي، پولي و بانكي كشور افزايش يابد كه اين موضوع نيز در ريزش نرخ‌ها در بازار ارز به‌شدت تأثيرگذار است. از سوي ديگر با رفع تحريم‌ها، ايران مي‌تواند نفت بيشتري صادر كند و پول‌هاي نفت را به راحتي به كشور بازگرداند. حسين عطااللهي كارشناس اقتصادي هم معتقد است كه سفته‌بازان بازار ارز، كانال‌هاي تلگرامي براي خود تعريف كرده‌اند كه هر كسي مي‌تواند در آن عضو شود و در اين كانال‌ها افراد نرخ ارز را براي فردا پيش‌بيني مي‌كنند. در واقع سفته‌بازان يك سري اتاق‌هاي معاملاتي به وجود آورده‌اند و نرخ‌ها از اين اتاق‌هاي معاملاتي بيرون مي‌آيد. يعني افرادي كه به فعاليت سفته‌بازي مشغول هستند با بالا و پايين شدن نرخ ارز سود به دست مي‌آورند. سفته‌بازان در اتاق‌هاي معاملاتي عضو مي‌شوند و اين اتاق‌ها قوانين مخصوص به خود را دارند و از اين قوانين تبعيت مي‌كنند. او به ايسنا گفته است: افرادي كه در اتاق‌هاي معاملاتي غيرواقعي مي‌نشينند، هدفي براي تجارت ندارند، بلكه هدف اين افراد فقط سفته‌بازي و كسب سود از نوسانات نرخ ارز است؛ بنابراين مردم نبايد نرخ‌هاي كانال‌هاي تلگرامي را مرجع نرخ ارز يا مرجع معاملات ارزي خود قرار دهند.
دلالان مانع تغيير سطح عمومي
قيمت‌ها هستند
در همين راستا، رييس اتاق اهواز مي‌گويد: در حال حاضر، مي‌توان گفت كه به‌واسطه عدم تأثيرگذاري ريزش ارزش دلار بر قيمت كالاها، بازار دچار تحريف است. شهلا عموري با بيان اينكه به‌واسطه شرايط تورمي در طول دهه‌هاي گذشته، اقتصاد كشور با پديده‌اي با عنوان «چسبندگي قيمت» روبرو است ادامه داد: در چنين شرايطي بايد سياست‌گذاري نهادهاي تنظيم‌گر همگام با نظارت‌هاي لازم، همراه با كارآمدي نيز باشد. وي تصريح كرد: حمايت از رقابت سالم بازار و افزايش شفافيت اقتصادي از ديگر مولفه‌هايي است كه مي‌تواند در مسير تلاش براي كاهش قيمت‌ها مورد توجه قرار گيرد. عموري با تأكيد بر اينكه وجود دلالان باعث مقاومت قيمت كالاها در برابر كاهش نرخ ارز است ادامه داد: بايد توجه داشت كه ايجاد اعتماد به ثبات اقتصادي و رفع ساختارهاي انحصاري مي‌تواند در كاهش قيمت‌ها در مواجه با كاهش ارزش دلار تأثيرگذار باشد. رييس اتاق اهواز بيان كرد: يكي از ابهاماتي كه منجر به كاهش قيمت‌ها مي‌شود؛ ترديد نسبت به پايداري كاهش نرخ ارز است اما اين در حالي است كه افزايش نرخ ارز منجر به رشد فوري قيمت‌ها مي‌شود كه در اين شرايط، فروشندگان به دليل ذخيره‌سازي كالاها با قيمت بالا از كاهش قيمت‌ها خودداري مي‌كنند. وي با بيان اينكه ۳۰ درصد كالاهاي مصرفي كشور از طريق واردات تأمين مي‌شود گفت: كاهش نرخ ارز بر كالاهاي جديد وارداتي اثر مي‌گذارد و اين روند بر كالاهاي قبلي تأثيرگذار نيست. عموري همچنين قدرت انحصاري در بازارها را يكي ديگر از شرايط مقاومت قيمت محصولات در برابر كاهش نرخ ارز عنوان كرد و گفت: بعضا سياست‌هاي مربوط به حوزه خودروسازي يا صنايع فولادي كه به‌صورت انحصاري فعاليت دارند، زمينه اين شرايط را فراهم مي‌آورد. وي يادآور شد: تا زماني كه شفافيت، رقابت و اعتماد به سياست‌گذاري‌هاي حوزه اقتصادي ايجاد نشود، اين چرخه معيوب در بازار ادامه خواهد داشت و گراني اجناس حتي با كاهش نرخ ارز را شاهد هستيم.