علت افزايش موارد مالاريا در كشور پس از ۱۰ سال

رييس اداره كنترل بيماري‌هاي منتقله توسط ناقلين وزارت بهداشت در آستانه روز جهاني مالاريا، ضمن آخرين وضعيت اين بيماري در كشور گفت: طي دو سال گذشته، متاسفانه پس از حدود يك دهه كه كاهش بيماري مالاريا را تجربه كرديم، شاهد افزايش موارد ابتلا بوده‌ايم و تاكيد مي‌شود كه تمام موارد اين بيماري وارده از مرزهاي جنوب و جنوب‌شرقي كشور بوده‌اند. دكتر احمد رييسي با بيان اينكه ۲۵ آوريل مطابق با ۵ ارديبهشت ماه به عنوان روز جهاني مالارياست، اظهار كرد: اين روز، فرصت مغتنمي براي ارايه دستاورد كشورها در مهار مالاريا، مشكلات ناشي از اين بيماري در سطح جهان و بيان چالش‌هايي است كه ممكن است كشورها به ويژه در قالب استراتژي‌ها و برنامه‌هاي سازمان جهاني بهداشت با آنها مواجه باشند.

وضعيت مبارزه با مالاريا در ايران

وي درباره وضعيت مالاريا در كشور گفت: خوشبختانه وزارت بهداشت جمهوري اسلامي ايران، همراستا با نهضت مبارزه جهاني با مالاريا موفق شده براي چهار سال متوالي از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، موارد بومي مالاريا را در كشور به صفر برساند كه نشان‌دهنده پيشرفت قابل توجه برنامه كنترل مالاريا بعد از شش دهه مبارزه با بيماري در كشور است. رييس اداره كنترل بيماري‌هاي منتقله توسط ناقلين وزارت بهداشت با بيان اينكه پيشرفت‌ها در زمينه كنترل بيماري مالاريا در شرايط سخت سال‌هاي اخير به دست آمده، افزود: پيشرفت‌ها با وجود اعمال محدوديت‌هاي قابل توجه عليه كشورمان به منظور دسترسي به اقلام مورد نياز بهداشتي بين‌المللي ميسر شده است. قطعا اين دستاوردها بدون حمايت سازمان بهداشت جهاني و كمك‌هاي فني اين سازمان، ميسر نبوده است.

دستاوردهاي ايران در مبارزه با مالاريا

رييسي با اشاره به كمك‌هاي سازمان بهداشت جهاني براي تلاش در جهت مبارزه عليه بيماري مالاريا اظهار كرد: در كنار كمك‌هاي سازمان بهداشت جهاني، تلاش همكاران ما به ويژه در دانشگاه‌هاي علوم‌پزشكي جنوب و جنوب شرقي كشور سبب تحقق دستاورد كنترل بيماري مالاريا در استان‌هاي سيستان‌وبلوچستان، هرمزگان و بخش جنوبي استان كرمان يعني محدوده تحت پوشش دانشگاه علوم‌پزشكي جيرفت شده است. اين دستاورد بزرگ در شرايطي محقق شده كه ايران در همسايگي كشوري مانند پاكستان با تخمين بيش از ۲ ميليون مورد سالانه مالاريا قرار دارد. وي با بيان اينكه تشخيص مالاريا از دستاوردهاي خوب كشور محسوب مي‌شود، اظهار كرد: گسترش نظام تشخيص آزمايشگاهي مالاريا به ويژه در قالب نظام اعتبارگذاري تشخيص ميكروسكوپي به شكلي محقق شده كه بنابر نظر كارشناسان بين‌المللي، جمهوري اسلامي ايران در منطقه مديترانه شرقي سازمان جهاني بهداشت در زمينه تشخيص مالاريا پيشتاز است.

موارد غيربومي مالاريا در كشور در ۱۴۰۳

وي ادامه داد: با وجود ثبت مواردي از بيماري مالاريا طي سال گذشته كه با بررسي‌هاي كارشناسان وزارت بهداشت همه غيربومي بوده‌اند، كشور جمهوري اسلامي ايران در بين ۲۲ كشور منطقه مديترانه شرقي سازمان جهاني بهداشت همچنان يك كشور موفق در كنترل اين بيماري شناخته مي‌شود.

زنگ خطر همسايگان شرقي

رييس اداره كنترل بيماري‌هاي منتقله توسط ناقلين وزارت بهداشت با بيان اينكه عدم بروز موارد بومي مالاريا طي چهار سال از ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ در كشور، پيشتازي ايران در منطقه در زمينه مبارزه با مالاريا را نشان مي‌دهد، افزود: متاسفانه از آنجا كه مالارياي كشورمان كاملا متاثر از موارد بيماري در كشورهاي همسايه شرقي است، در سال ۱۴۰۱ به دنبال افزايش بيش از حد بيماران در پاكستان و افغانستان و به تبع آن افزايش موارد مالاريا وارده، ضمن بالا رفتن ريسك برقراري مجدد چرخه انتقال، شاهد افزايش موارد مالاريا در شهرستان‌هاي مرزي كشور به شكل قابل توجهي بوده‌ايم. وي با اشاره به وسعت جغرافيايي كشور خاطرنشان كرد: بايد به اين نكته مهم توجه كرد كه ايران يك كشور پهناور و بزرگ است و قابل قياس با كشورهايي مانند امارات، آذربايجان، تاجيكستان و مراكش كه طي سال‌هاي گذشته موفق به دريافت گواهي حذف مالاريا شده‌اند، نيست. ما در جوار كشورهايي مانند پاكستان و افغانستان قرار داريم كه آمار بيماري مالاريا در آنها نسبت به متوسط كشورهاي منطقه بسيار بيشتر است.

پراكندگي جغرافيايي مالارياي وارداتي

در ايران

وي با بيان اينكه با وجود عدم گزارش موارد مالاريا در برخي مناطق كشور طي سال‌هاي متمادي، براي اولين‌بار مواردي از مالاريا در استان‌هاي همدان، خراسان‌شمالي، چهارمحال و بختياري، محدوده تحت پوشش دانشگاه‌هاي علوم پزشكي سبزوار، نيشابور و برخي ديگر از مناطق پاك كشور ثبت شده است كه همگي مالارياي وارده و غيربومي بوده‌اند كه به مناطق مرزي جنوب شرقي مسافرت‌ داشته‌اند.

افزايش مالاريا طي ۲ سال گذشته

رييسي خاطرنشان كرد: طي دو سال گذشته، متاسفانه پس از حدود يك دهه كه كاهش بيماري مالاريا را تجربه كرديم، شاهد افزايش موارد ابتلا بوده‌ايم. البته تاكيد مي‌شود كه تمام موارد ابتلا به مالاريا، وارده بوده كه از مرزهاي جنوب و جنوب‌شرقي كشور به ويژه از كشور پاكستان وارد شده‌اند. اگرچه موارد مزبور وارده بوده‌اند، اما برنامه‌هاي در دست انجام كشور را تحت تاثير قرار مي‌دهند. رييس اداره كنترل بيماري‌هاي منتقله توسط ناقلين وزارت بهداشت درباره ميزان ابتلا به مالاريا در سال ۱۴۰۳ گفت: موارد مالارياي كشور در سال گذشته ۷۳۴۰ مورد بوده است. معتقديم تمام اين موارد اعم از داشتن مليت ايراني، افغان يا پاكستاني، موارد وارده به كشور هستند. وي در پايان گفت: اميدواريم بتوانيم با حمايت مسوولان سياسي، تلاش پزشكان و كاركنان بخش سلامت و با مشاركت نيروهاي نظامي و انتظامي مستقر در مناطق مرزي شرق كشور، با حساسيت هر چه بيشتر در راستاي شناسايي به موقع و درمان فوري و كامل بيماران هوشيارانه عمل كرده و افقي روشن را براي برنامه مبارزه با مالاريا ترسيم كنيم.