چالش اقتصاد بانكي

۱۴۰۴/۰۲/۰۸ - ۰۰:۴۰:۱۷
|
کد خبر: ۳۴۱۱۶۶

يكي از مهم‌ترين اين چالش‌ها دولتي ماندن اقتصاد ايران است. وقتي اقتصاد يك كشور دولتي باشد، قطعا فعال كردن بخش خصوصي، فعال كردن ظرفيت‌هاي در حاشيه مانده، استفاده از زيرساخت‌ها و راهكارهاي تازه و بسياري ديگر از گزينه‌ها متوقف مي‌شود.

مرتضي دلخوش

يكي از مهم‌ترين اين چالش‌ها دولتي ماندن اقتصاد ايران است. وقتي اقتصاد يك كشور دولتي باشد، قطعا فعال كردن بخش خصوصي، فعال كردن ظرفيت‌هاي در حاشيه مانده، استفاده از زيرساخت‌ها و راهكارهاي تازه و بسياري ديگر از گزينه‌ها متوقف مي‌شود. در كنار آن دولت بزرگ تنها به دنبال آن است كه در كوتاه‌ترين زمان ممكن به درآمدهاي موردنياز خود براي هزينه‌كرد آنها برسد و راهي براي نوآوري و استفاده از گزينه‌هاي تازه باقي نمي‌ماند. در كنار آن، ابزارهاي مالي مانند بازار سرمايه نيز در اقتصاد ما مورد بي‌توجهي قرار گرفته‌اند. در شرايطي كه در بسياري از كشورهاي توسعه‌يافته، شركت‌ها و نهادهاي بزرگ بودجه و منابع مالي مورد نياز خود را از طريق بورس به دست مي‌آورند، اين بازار در اقتصاد ما براي سال‌هاي طولاني مورد بي‌توجهي قرار مي‌گرفت.

دولت در ايران بسيار بزرگ است و از اين رو وقتي مشكلي در سطح كلان ايجاد مي‌شود، ساير بخش‌ها نيز از آن آسيب مي‌بينند، در صورتي كه اگر تصدي‌گري دولتي كاهش پيدا كند و بخش خصوصي واقعي امكان فعاليت پيدا كند، قطعا مي‌توان به كاهش فشارها اميدوار بود. از سوي ديگر با توجه به اينكه امروز يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي دولت، جبران كسري بودجه است، بازار سرمايه مي‌تواند در اين حوزه نيز كمك حال باشد و چه با فروش سهام دولت و چه با فروش منابع و دارايي‌ها، مي‌توان از اين بازار كمك گرفت. ما در ايران از سويي با مشكل رشد دايمي و خطرناك نقدينگي مواجه هستيم، يعني هر چه كارشناسان سخن از لزوم كنترل نقدينگي گفته‌اند، همچنان شاهد آن هستيم كه روزانه ميلياردها تومان نقدينگي جديد در اقتصاد ايران به جريان مي‌افتد. در چنين شرايطي تنها فرصت موجود، ايجاد بسترهايي براي حركت دادن اين نقدينگي به حوزه‌هاي مولد و ثروت‌آفريني براي كشور است.
تحت تاثير چنين شرايطي است كه ما مي‌بينيم از سويي وقتي درآمد دولت محدود مي‌شود بانك‌ها عملا توان خود براي پرداخت تسهيلات را از دست مي‌دهند و از سوي ديگر خود در شرايط بحراني به عنوان يك يار كمكي براي دولت عمل مي‌كنند كه خود از عوامل موثر در تورم ايران است. در صورتي كه ما بتوانيم اين بازي را عوض كنيم و شرايطي را به وجود بياوريم كه از ديگر ابزارها مانند بازار سرمايه استفاده شود، قطعا شرايط تغيير خواهد كرد. راهي سخت در اين حوزه پيش روي دولت قرار دارد، اما به هر حال بايد اصلاحاتي را در دستور كار قرار دهيم كه مسير براي تغييرات كلان و بهبود زيرساخت‌ها فراهم شود.