فریز سود در بورس

هابیل خاوری

درحالی به پیشواز آخرین روز کاری هفته می‌رویم که زهر فروش تاحدودی در بازار یکشنبه و دوشنبه گرفته شد و در بازار شاهد صفوف خرید خوبی بودیم، اما این پایان ماجرا نیست و سیو سود احتمالی برخی فعالان بازار پس از موج شدید عرضه‌های این چند روز، باعث خواهد شد تا مجددا بازار کمی فاز تدافعی بگیرد.

حال سوال اساسی اینجاست که چرا این روزها اين‌قدر فروش‌ها در بازار بالاست، با وجود اینکه اکثرا منتظر اخبار خوب سیاسی و توافق هستند؟ اما همچنان در بازاری که به اکثر سهامداران بدهکار است فروشندگان زیادی وجود دارد.

این مورد را باید از بعد مالی رفتاری بررسی نمود، از دید مالی رفتاری، زیان‌گریزی و پشیمان‌‌گریزی در این روزهای بازار خیلی اثرگذارند. ما دوست داریم همین چیزی که تا الان به دست آمده است را فریز کنیم و اگر وقتی بازار پایین آمد دچار حسرت و پشیمانی نشویم! تا اینجای کار شاید همه چیز عقلانی باشد!

اما مشکل این است که اگر مثلا هفته آینده بازار به دلیل اخبار مثبت مذاکرات صعودی شود، اکثرا دوباره و بر اثر هیجان گله‌ای و فومو FOMO در قیمت‌های بالاتر و با هیجان بیشتر به بازار برمی‌گردند، یعنی علاوه بر اینکه احتمالا بخشی از بازدهی را از دست می‌دهند، ممکن است گزینه‌های ضعیف‌تری نسب به قبل هم خریداری کنند.

واقعا ما نمی‌دانیم هفته آینده قرار است چه اتفاقی بیفتد، چراکه عدم قطعیت‌ها درخصوص شرایط سیاسی زیاد است! پس شاید برای اینکه تصمیم‌ سرمایه‌گذاری را منطقی‌‌تر کنیم، بهتر است ببینیم اصلا سهام فعلی که در پرتفوی خود داریم ارزشمند است یا خیر. اگر نمی‌ارزد که قمار نکنیم و بفروشیم، اگر بعدش هم بازار مثبت شد حداقل به این سهام برنگردیم. اگر می‌ارزد هم که ریسک اتفاقات کوتاه ‌مدت این روزها را به جان بخریم. در این صورت حداقل یک محاسبه‌ای داریم و همه چیز را به شانس واگذار نکرده‌ایم!

ازسوی دیگر و از منظر سیاسی، شرایط کمی از آن جو خوشبینی صددرصد فاصله گرفته و کمی منطقی‌تر بازار را تحلیل می‌کنند. هر چند صحبت‌های ترامپ تا‌حدودی فضای کلی را بهبود بخشیده اما در نقطه مقابل نتانیاهو و رژیم موقت اسرايیل را داریم که دست از تهدید بر نمی‌دارد.

مقایسه قدرت خریدار و فروشنده در تابلوی معاملات، آیتم مهمی است که نباید در خرید و فروش‌ها از آن چشم‌پوشی کرد. نکته قابل تأمل در معاملات دو روز گذشته و البته چهارشنبه، قدرت بالای فروشندگان نسبت به خریداران در نمادهای بزرگ نظیر فولاد وبملت شستا حکشتی و اهرمی‌ها و حتی پالایشی‌هاست. هر چند می‌توان گفت این سهام رشد خوبی داشته‌اند و سیو سود در آنها طبیعی است اما درنظر داشته باشید، پول‌های بزرگ سراغ سهم‌های کوچک نمی‌روند و درنهایت و با چرخش در گروه‌های مختلف از بازار خارج خواهند شد تزریق اخبار مثبت به بازار در چنین شرایطی می‌تواند به باقی ماندن منابع بزرگ در بازار کمک کرده و بازار را برای آنها جذاب نگه دارد.

بازار با خبر شروع مذاکرات با امریکا وارد یک روند صعودی شد و در بخش قابل‌توجهی از بازار شاهد رشد قیمتی خوب تاحدود ۵۰درصد بودیم. هر چند سهام کوچک کمترین بهره را از این بازار بردند و رشد قیمت‌ها به سهام بزرگ و صندوق‌های اهرمی خلاصه شد اما کاملا طبیعی است که در این روند بازار با اصلاح همراه شود و بخشی از منابع قدیمی جای خود را به پول‌های جدید و تازه نفس دهند.

سیو سود در این قیمت‌ها برای برخی فعالان طبیعی است و دست به دست شدن بازار بخشی از روندهای صعودی است. سهم‌هایی که رشد بیشتری داشته‌اند اصلاح تند و تیزتری خواهند داشت و در مقابل جا مانده‌ها افت کمتری خواهند داشت و بیشتر مورد توجه خواهند بود. از این رو توصیه می‌کنیم در کنار سهام بزرگ و شاخص‌ساز و صندوق‌های طلا، بخشی از سبد خود را به شاخص هم‌وزنی‌ها و سهام کوچک‌تر اختصاص دهید. به استراتژی خود پایبند باشيد و حد سود و حد ضررها را رعایت کنید.

در این روزها فعالان بازار سرمایه در فروش بی‌رحم و در خرید با احتیاط عمل می‌کنند و با کسی تعارف ندارند. از نظر بنده احتمال توافق بسیار بالا است، ولی در اینکه توافق باعث رشد بازار سهام شود یا خیر، تردیدهای بسیار هست که با گذر زمان این مورد مشخص می‌شود. سیاست پولی و سرمایه‌گذاری خارجی کلید حل این معما است.