تکانه مجدد فریز نفتی به بازار
گروه انرژی حمید مظفر
فروردین‌ماه سال جاری بود که سران کشورهای اوپک به استثنای ایران، روسیه را به دوحه دعوت کردند تا در نشستی گردهم آمده و به توافقی مبنی بر ثابت نگهداشتن سطح تولید وقت دست یابند. شکست نشست دوحه در اثر برخوردهای غیرحرفه‌یی عربستان‌سعودی که الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه را تا مرز جنون پیش برده بود، سبب شد تا طرح «فریز نفتی» در همان دوحه دفن شده و برای ماه‌ها هیچ کشوری یادی از آن نکرد. تا اینکه در روزهای گذشته مجددا زمزمه‌های به راه افتادن مجدد دور جدید گفت‌وگوها در مورد این طرح از سوی ونزوئلایی‌ها مطرح شد. کشوری که در چند ماه اخیر در وضعیت نگون‌بختی به سر می‌برده و کاهش درآمدهای نفتی‌اش، آبستن حوادث و تنش‌های زیادی میان حزب حاکم و شخص نیکلاس مادورو رییس‌جمهوری این کشور و گروه‌های مخالف شده است. به نظر می‌رسد ادامه نابسامانی‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در ونزوئلا سبب شده تا در جلسه هفته گذشته اوپک، «الوجیو دل‌پینو» وزیر نفت ونزوئلا سراغ «محمد بارکیندو» که در همان نشست کلید اوپک را از سالم البدری دریافت کرده بود، رفته و مجددا تلاش کند تا طرح فریز نفتی را روی میز بیاورد. اتفاقی که بسیار بعید است به مرحله عمل
برسد و در همین ابتدای کار وزیر انرژی روسیه که کشورش ستاره اصلی این سناریوی احتمالی است دست رد را به سینه کسانی زد که خواهان از سرگیری مذاکرات فریز نفت هستند. عربستان و ایران نیز هرچند هنوز موضع رسمی در این باره اتخاذ نکرده‌اند اما بسیار بعید است که در گرماگرم رقابت شدید خود برای افزایش سهم از بازار پای میز مذاکره بنشینند و پای سندی را امضا کنند که حق هرگونه افزایش تولیدی را از آنها سلب کند. اما فارغ از تمام این مسائل انتشار این خبر برای بازاری که تشنه شنیدن خبری است که قیمت‌ها را کمی به سمت بالا هل بدهد، اتفاق خوشایندی بود و سبب شد تا در روز گذشته قیمت‌های طلای سیاه کمی بالا برود. هرچند قاطبه کارشناسان و تحلیلگران بر موقتی‌بودن این رشد قیمت متفق‌القول هستند. گزارش «تعادل» در رابطه با نوسانات روزهای اخیر بازار را در ادامه می‌خوانید.
مطرح‌شدن مجدد بحث فریز نفتی از سوی برخی اعضای اوپک سبب شد تا بازار شاهد افزایش قیمت نفت باشد. روز گذشته و در معاملات اولیه صبح قیمت‌های نفت افزایش یافت. علت این افزایش انتشار گزارش‌هایی مبنی بر گفت‌وگوهای تازه برخی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت برای محدود کردن تولید است. روز گذشته قیمت نفت WTI با1/91 درصد افزایش نسبت به روز گذشته به سطح42 دلار و60 سنت در هر بشکه رسید. نفت برنت دریای شمال نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرد و با1/65 درصد افزایش نسبت به روز گذشته هر بشکه45 دلار معامله شد.
گارد بسته روس‌ها در مقابل فریز نفتی
به گزارش «تعادل» و به نقل از «فرچون»، «مت اسمیث» از کارشناسان شرکت «کلیپر دیتا» که در زمینه انتشار و تحلیل داده‌های مربوط به حمل و نقل جهانی نفت‌خام فعالیت دارد، در زمینه وضع فعلی بازار نفت اظهار می‌کند: «گفته می‌شود برخی اعضای اوپک شامل ونزوئلا، اکوادور و کویت در پشت پرده احیای مجدد این طرح قرار دارند اما همانند تلاش قبلی که در این راستا انجام شد، به نظر می‌رسد این طرح باز هم محکوم به نابودی است. چرا که اعضای کلیدی اوپک مانند عربستان‌سعودی، عراق و ایران بر مبارزه خود برای به دست آوردن سهم بیشتر از بازار اصرار می‌ورزند که این امر باعث افزایش شتابان صادرات شده است.» در حالی که هیچ توافقی در بازار مشاهده نمی‌شود، این جنگ بر سر سهم بازار به وسیله تولید بالا و ارائه تخفیف به خریداران سبب ایجاد فشار زیادی روی بازار شده است.
در همین رابطه پایگاه خبری CNBC نیز از افزایش قیمت نفت در اثر انتشار اخباری مبنی بر از سرگیری مذاکرات طرح فریز نفتی خبر داد اما در عین حال از هشدار تحلیلگران مبنی بر پابرجا ماندن روند نزولی قیمت‌ها در پشت پرده بازار گفت.
به گزارش «تعادل» و به نقل از CNBC روز گذشته وزیر انرژی قطر اظهار کرد که بازار نفت در مسیر رسیدن به تعادل مجدد قرار دارد. در این بین اما روسیه به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت و کشوری که عضو اوپک نیست به سرعت پای خود را از این موضوع بیرون کشیده است. الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه درباره این موضوع اظهار کرد: «موضع روسیه کماکان این است که با توجه به اینکه قیمت‌های نفت کماکان در سطح بالاتر یا پایین‌تر از نرمال قرار دارد لذا پیش‌نیازهای لازم برای این موضوع هنوز آماده نشده است.»
حاکمیت فروش استقراضی بر بازار نزولی نفت
البته صندوق‌های پوشش ریسک و دیگر کارگزاران پول شدیدا خود را آماده مواجهه با قیمت‌های پایین‌تر نفت کرده‌اند. روشی که این موسسات سرمایه‌گذاری به کار گرفته‌اند، افزایش بی‌سابقه میزان فروش استقراضی (Short Position) نفت WTI است که تاکنون بی‌سابقه بوده است. اساسا روش «فروش استقراضی» برای سود بردن از پایین آمدن قیمت است. بدین صورت که دارایی‌ها یا اوراق بهادار توسط یک نفر (که اصطلاحا فروشنده استقراضی نامیده می‌شود) از شخص ثالثی قرض گرفته می‌شود و به شخص دیگری فروخته می‌شود. اما شخص قرض‌گیرنده (یا همان فروشنده استقراضی) موظف است که در آینده مشابه آن دارایی یا اوراق بهادار را مجددا بخرد و به شخص قرضدهنده بازگرداند. اساسا چنین روش معاملاتی در زمانی اتخاذ می‌شود که قیمت‌ها روند نزولی را در پیش بگیرند و فروشندگان استقراضی امیدوارند که از کاهش قیمت آن سود ببرند. چرا که می‌توانند با خرید مجدد آن دارایی جهت بازگرداندن به شخص ثالث قرضدهنده، پس از آنکه قیمت آن کاهش بیشتری یافته سود ببرند.
در حال حاضر در بازار نفت نیز فروشندگان استقراضی امیدوارند که بتوانند از این کاهش قیمت نفت سودهای کلانی در آینده ببرند.
از بازارها خبر می‌رسد که عراق قیمت رسمی فروش ماه سپتامبر نفت سبک بصره به فروشندگان آسیایی را بین یک تا 2دلار و 30سنت در هر بشکه نسبت به میانگین اعلامی نفت عمان/دوبی در ماه قبل کاهش داده است. با این کار عراق تبدیل به آخرین کشور صادرکننده نفت شده که قیمت‌های خود را کاهش می‌دهد. در همین حال شمار ریگ‌های حفاری نفت در ایالات متحده امریکا نیز به رقم 381 افزایش یافت که بالاترین مقدار از ماه مارس به حساب می‌آید.
چشم‌انداز تقاضا کماکان امیدوارکننده نیست
در بخش تقاضا چشم‌اندازها نسبت به آینده کماکان متفاوت است. در همین رابطه شرکت سرمایه‌گذاری «آلیانس برنشتاین» اعلام می‌کند که رشد تقاضای نفت در سال 2015 و نیز نیمه اول سال جاری قوی بوده و به ترتیب برابر با 2 و 1.5درصد بوده لکن دورنمای این قضیه نشان‌دهنده تضعیف تقاضا در آینده است. یکی از کارشناسان این شرکت در همین رابطه اظهار می‌کند: «در ماه جولای و متعاقب خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی خود از رشد جهانی در سال 2016 و 2017 را به ترتیب معادل یک‌دهم و 2دهم درصد کاهش داد. این مساله پیامدهای منفی برای تقاضا داشته است.» وی همچنین معتقد است که شرکت آنها انتظار داشت که رشد تقاضای نفت در سال 2016 آهسته‌تر شود و به سطح 1.1درصد در نیمه دوم سال جاری و زیر یک‌درصد در سال 2017 برسد. کاهش سرعت رشد این‌چنینی طبیعتا باعث افزایش فشار روی قیمت‌ها می‌شود.
بازار هنوز به توفان قبل از آرامش نرسیده است!
در همین حال سایه مازاد عرضه نفت‌خام و فرآورده‌های آن کماکان بر سر بازار است. داده‌ها نشان‌دهنده این است که در ماه جولای، صادرات سوخت در چین 50درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته و به رکورد ماهانه 4میلیون و 570میلیون بشکه در روز رسیده است. علت این امر کاهش رشد تقاضا و مازاد عرضه در بازار محصولات پالایشگاهی است که پالایشگران را مجبور به افزایش صادرات خود به آن سوی آب‌های اقیانوس آرام کرده است. «بیان شیلدروپ» سرپرست تحلیلگران بازار کالا در بانک سوئدی «اسکاندیناویسکا انسکیلدا» معتقد است: «باعث شگفتی می‌شد اگر شاهد این بودیم که قیمت نفت (برنت) به سرعت به 60دلار افزایش پیدا می‌کرد. در حال حاضر نفت بسیار زیادی در بازار وجود دارد و به مقدار بیشتری از این محصول نیاز نیست.» مجموعه این عوامل تحلیلگران را به این سمت سوق داد تا هشدار دهند که جهان هنوز نتوانسته با حجم زیادی از نفت که باعث کاهش قیمت‌ها شده کنار بیاید و این مساله می‌تواند قیمت‌ها را مجددا و پیش از هرگونه بهبودی پایدار در بازار پایین‌تر بیاورد. در همین رابطه شرکت ارائه سرویس‌های مالی «مورگان استنلی» در یادداشتی در مورد وضعیت فعلی بازار اظهار کرده
است: «هنوز سیگنال‌های مناسبی برای ثابت کردن بازار محصولات ارسال نشده است. همچنین بازار محصولات پالایشگاهی نیز نیاز دارد تا مازاد عرضه موجود را هرچه سریع‌تر از بین ببرد. به عبارت دیگر بازار فیزیکی نفت احتمالا باید وضعیتی بدتر از وضع فعلی پیدا کند تا اوضاع بر وفق مراد آنها بهتر شود.»
