واگذاری اداره بندر چابهار به هندی‌ها
نماینده چابهار در مجلس: اداره منطقه آزاد بحث حاکمیتی است و خارجی‌ها تنها می‌توانند، سرمایه گذاری کنند
گروه تجارت|
پس از برجام، زمزمه‌های حضور چین، هند و ژاپن در بندر چابهار به وجود آمد اما انگار هندی‌ها خیلی مصمم‌تر از دیگر کشورها هستند، زیرا بندر چابهار به لحاظ استراتژیک و راه ارتباطی با همسایگان برای این کشور مهم است. هر چند ایران و هند سال‌ها مراودات و روابط سنتی داشته و بر سر ورود هندی‌ها به چابهار، از سال‌ها قبل مذاکراتی مطرح بوده است اما در سال‌های تحریم، فقط کالاهای غیرضروری از این کشور وارد ایران شد که مسیر ورود مستقیم آنها به بندر استراتژیک ایران را دچار چالش کرد؛ حتی در برخی مواقع، این موضوع صدای تولیدکنندگان مختلف از جمله صنایع نساجی و پوشاک را درآورد. با این حال، حالا مساله همکاری با هند از واردات و صادرات گذشته و در کنار سرمایه‌گذاری، خبر از واگذاری مدیریت بندر چابهار مطرح است. البته پیش از این، توافقنامه چابهار، فصل جدیدی را در روابط دو کشور ایجاد کرد. در همین حال، دبیرشورای عالی امنیت ملی به هند سفر کرده تا دور جدید مناسبات دو کشور را رقم بزند. حال در سفر دبیر شورای عالی مناطق آزاد به افغانستان از نحوه همکاری ایران و هند رونمایی شده است. البته در همین زمینه، بسیاری از خبرگزاری‌ها به نقل از گفت‌وگویی که
پایگاه رسانه‌یی دولت (ایرنا) با اکبر ترکان داشته، اعلام کرده‌اند که «اداره بندر چابهار به هند واگذار شده است» اما این خبر پس از ساعاتی، در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران اینچنین تغییر کرد که «مدیریت پیمانکاری برخی طرح‌ها در بندر چابهار برای مدت معینی و مطابق با فرمولی به هندی‌ها واگذار شده است.»
این در حالی است که خبر وا گذاری اداره چابهار به هندی‌ها در پایگاه رسمی منطقه آزادچابهار منتشر شد.البته جزییات این مدت و فرمول خاص مشخص نشده است، اما براساس اظهارات مشاور رییس‌جمهور، 7 ابرپروژه «لنگرگیری کشتی‌های غول‌پیکر هند در بندر چابهار»، «افزایش ظرفیت 85هزار تنی بندر چابهار برای پهلوگیری کشتی‌های با تناژ بالا»، «اجرای توافق سه‌جانبه ایجاد دال بین‌المللی ترانزیت از طریق چابهار»، «پهلوگیری کشتی‌های نفتکش 300هزار تنی که پیش از این میسر نبود»، «افزایش تعداد پست‌های اسکله از 6 به 22 پست»، «توسعه سواحل مکران از جمله بندر چابهار در سطح دریا» و «برقراری خط پرواز در مسیر چابهار برای رونق تجارت» به هندی‌ها واگذار شده است.
اجرای 7 پروژه مهم چابهار از سوی هند
اکبر ترکان در حاشیه نمایشگاه ایران و افغانستان در کابل همچنین از توافقنامه واگذاری مدیریت این طرح‌ها خبر داد و گفت: این طرح‌ها با شرایط و مدت تعیین شده در سفر وزیر کشتیرانی هند به تهران با وزیر راه و شهرسازی ایران به امضا رسیده است. وی در خصوص توافق با هند برای پهلوگیری کشتی‌های غول‌پیکر در چابهار افزود: درحال حاضر بندر چابهار ظرفیت تخلیه و بارگیری 85هزار تن کالا را دارد و کشتی‌های با تناژ بالا هم می‌توانند در این بندر پهلو بگیرند. افغانستان و هند اردیبهشت ماه امسال توافق سه‌جانبه ایجاد دالان بین‌المللی ترانزیت از طریق بندر چابهار را در حضور سران این سه کشور در تهران به امضا رساندند. دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران افزود: تمام کشتی‌های معمول در جهان جز کشتی‌های نفتکش 300هزار تنی که نمی‌توانند در چابهار پهلو بگیرند، هم‌اکنون به‌طور کامل می‌توانند در چابهار تخلیه و بارگیری کنند. ترکان عنوان کرد: درحال حاضر 6 پست اسکله در بندر چابهار وجود دارد و ما می‌خواهیم این اسکله‌ها را برای افزایش ظرفیت این بندر و پهلوگیری کشتی‌های نفتکش 300هزار تنی به 22پست برسانیم. مشاور رییس‌جمهوری تاکید
کرد: در زمینه توسعه سواحل مکران از جمله بندر چابهار که در این سواحل قرار گرفته، دولت، سرمایه‌گذاری در سواحل مکران و مناطق شرقی کشور و نیز افزایش ظرفیت‌های بندر ترانزیتی چابهار در بخش‌های مختلف را در اولویت‌های خود قرار داده است. ترکان درباره برقراری خط پرواز در مسیر چابهار و کابل برای رونق تجارت در این بندر گفت: اگر افغان‌ها بخواهند به چابهار پرواز داشته باشند، مانعی برای آنان وجود ندارد و اکنون هم می‌توانند به آنجا پرواز داشته باشند اما افغانستان می‌خواهد در پرواز مسیر کابل - تهران در چابهار مسافر بگیرند و از آنجا به دوبی پرواز کنند تا خط آنان در این مسیر سودآور نیز شود. وی افزود: طبق مقررات سازمان هواپیمایی کشوری، این حالت به «آزادی پنجم» موسوم است و در اختیار سازمان هواپیمایی کشوری قرار دارد که به یک شرکت خارجی آزادی پنجم را بدهد. ما این خواست طرف افغانستان را به سازمان هواپیمایی منعکس کردیم و آنها باید بررسی کنند و تصمیم بگیرند.
اهمیت وافر «چابهار» برای «هند»
از سوی دیگر، منطقه چابهار در توسعه روابط اقتصادی ایران با همسایگان موقعیت استراتژیک دارد. این منطقه از سویی در کنار آب‌های گرم دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته و از جنوب به دریای عمان و از شرق به پاکستان محدود است. بنابراین این پروژه‌های واگذار شده ایران به هند می‌تواند دارای اهمیت‌های فراوانی باشد. در همین حال، نماینده چابهار در مجلس دهم در گفت‌وگو با «تعادل» با اشاره به اجلاس سه‌جانبه سه کشور ایران، هند و افغانستان گفت: اخیرا اجلاس سه‌جانبه‌یی با حضور رییس‌جمهور ایران و نخستوزیر هند و نخستوزیر افغانستان درتهران برگزار شد. براساس این اجلاس توافق‌هایی برای توسعه چابهار صورت گرفت که یک خط ترانزیت برای جابه‌جایی کالا از هند به ایران و از ایران به افغانستان صورت گیرد که تا پایان اسفند امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. در همین حال، این خط باعث توسعه و ترانزیت شرق کشور خواهد بود و همچنین ایران را به شرق آسیا و هند را به آسیای میانه وصل خواهد کرد.
عبدالغفور ایران‌نژاد در خصوص چرایی تمایل هندی‌ها به حضور در این منطقه گفت: هند کشور خیلی وسیعی است که بخش بزرگ جنوب آسیا و شبه‌قاره هند را به خود اختصاص داده است. این کشور با پاکستان، بنگلادش، نپال، بوتان، چین و برمه هم‌مرز و از جنوب به اقیانوس هند متصل شده است. در همین حال، چابهار شرقی‌ترین نقطه کشور است که می‌تواند متصل‌کننده این کشور به آسیای میانه باشد. با توجه به صلح و امنیت ایران، منطقه مناسبی برای سرمایه‌گذاری همسایگان است.
اداره منطقه آزاد بحث حاکمیتی است
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در خصوص اداره منطقه چابهار به هندی‌ها گفت: هندی‌ها برای سرمایه‌گذاری به منطقه چابهار می‌آیند. در همین حال، اداره منطقه آزاد بحث حاکمیتی است و خارجی‌ها تنها می‌توانند سرمایه‌گذاری کنند. چرا که بحث سرمایه‌گذاری به توسعه تجارت کشور بستگی دارد. به همین دلیل هندی‌ها می‌توانند در چابهار سرمایه‌گذاری و کالاهای خود را صادر کنند تا ارزش افزوده برای منطقه آزاد چابهار ایجاد شود. وی در خصوص مدیریت پروژه‌ها توسط هندی‌ها گفت: بحث اداره منطقه آزاد و مدیریت پروژه‌ها دو بحث متفاوت است. براساس توافق‌های انجام گرفته، برخی پروژه‌ها برای سرمایه‌گذاری به هندی‌ها واگذار می‌شود و آنها می‌توانند بر آن پروژه‌ها مدیریت کنند. این درحالی است که نمی‌توان اداره مناطق آزاد را به هندی‌ها واگذار کرد.
ایران‌نژاد با تاکید بر اظهارات ترکان مبنی بر واگذاری مدیریت برخی طرح‌ها به هندی‌ها گفت: بیشتر این پروژه‌ها در مدت و فرمول معینی به هندی‌ها واگذار می‌شود و این واگذاری بر اساس قانون است. مدت و فرمول در قراردادها مشخص می‌شود و برای پروژه‌ها این مدت و فرمول متغیر است و براساس قانون خاص انجام می‌شود. وی در خصوص اینکه آیا مردم چابهار از حضور هندی‌ها استقبال می‌کنند، گفت: هرچه پروژه در این منطقه انجام شود، سود و نفع آن برای چابهار بیشتر است. وی همچنین در پایان تاکید کرد: با کشور دیگری غیر از همسایگان برای همکاری و مدیریت پروژه‌ها مذاکراتی انجام نشده و تنها با عمان در خصوص ایجاد خطوط کشتیرانی مذاکراتی انجام شده و با پاکستان مرز مسافری و تجاری ایجاد شده است.
