آبگیری محصول مشترک ایران و چین
گروه انرژی
طبیعت زیبا و آرام کوهستان‌های لرستان روز پنجشنبه با صدای توربین‌های عظیم سد الیگودرز به لرزه افتاد. بزرگ‌ترین سد برق آبی ایران روز پنجشنبه با حضور وزیر نیرو افتتاح شد و در پی آن منطقه عشایرنشین و بکر الیگودرز، نخستین قدم بزرگ خود را برای تبدیل شدن به یکی از قطب‌های انرژی پاک برداشت. طرح سد و نیروگاه رودبار لرستان در فاصله 100کیلومتری جنوب شرقی شهرستان الیگودرز روی رودخانه رودبار از سرشاخه‌های دز اجرا شد و در آستانه پاییز به بهره‌برداری رسید. همانطور که «تعادل» پیش از این و در بازدید خود از این سد در اردیبهشت‌ماه گزارش داده بود، سد رودبار یکی از تنها پروژه‌های ایران شناخته می‌شود که توانست در طول تحریم «دوام» یابد.
به گزارش «تعادل» به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، در آیین آغاز آبگیری سد رودبار لرستان حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو اظهار داشت: سد رودبار لرستان چهارمین سدی است که در این دولت آبگیری می‌شود، بنا داریم تا یکی، دو سال آینده استان لرستان را به یکی از قطب‌های اصلی تولید برق در کشور تبدیل کنیم.
تعهد در پاریس، آبگیری در رودبار
وزیر نیرو در سخنرانی خود در مراسم افتتاح بزرگ‌ترین سد برق‌آبی ایران ضمن اشاره به توافق معروف به COP21 در پاریس و تعهد ۱۹۵کشور دنیا برای کاهش گازهای گلخانه‌یی، گفت: یکی از سیاست‌های مهم وزارت نیرو و دولت یازدهم، توجه مسائل محیط زیستی است و ما در کنفرانس پاریس متعهد به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌یی شدیم.
وی با اشاره به جایگاه انرژی برق آبی در میان انرژی‌های نوین، افزود: یکی از مفاد بسیار مهم این توافق استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است. کشور ما نیز متعهد شد تا حدود ۴درصد از انتشار گازهای گلخانه‌یی را در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش دهد. درواقع ما متعهد شدیم تا سال ۲۰۳۰ تا سقف ۷هزار و ۵۰۰مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در کشور احداث کنیم.
وزیر نیرو در همین راستا خاطرنشان کرد: تاکنون ایران حدود ۱۱هزار و ۵۰۰مگاوات نیروگاه‌های برق‌آبی احداث کرده است و احداث نیروگاه برق‌آبی رودبار لرستان نیز یکی از اقدامات ما برای نشان دادن پایبندی به تعهدات‌مان مبنی بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌یی است.
وزیر نیرو در ادامه صحبت‌های خود درباره نیروگاه سد رودبار اظهار داشت: نیروگاه رودبار شامل دو واحد ۲۲۵مگاواتی است که مجموعا ۴۵۰مگاوات را به ظرفیت نصب شده کشور اضافه خواهد کرد.
وی تاکید کرد: با تامین اعتبار نیروگاه خرم آباد از محل منابع صندوق توسعه ملی و احداث یک نیروگاه دیگر در سال‌های آتی در این استان و به‌کارگیری پیشرفته‌ترین توربین‌های تولید برق در آن یعنی توربین‌های کلاس F، استان لرستان به یکی از قطب‌های تولید برق کشور تبدیل خواهد شد.
وزیر نیرو در پایان اظهار داشت: با اتمام سد بختیاری در استان لرستان ظرفیت نصب شده نیروگاهی این استان به بیش از یک‌هزار و ۵۰۰مگاوات خواهد رسید.
سمبل ایران و چین
به گزارش «تعادل»، شرکت مهندسی آب نیرو، کارفرمای سد و نیروگاه رودبار بوده است و کنسرسیومی متشکل از شرکت سپاسد و شرکت چینی CGGC، پیمانکاری این سد را به عهده داشتند. وزیر نیرو در همین زمینه با اشاره به همکاری یک شرکت خارجی در تامین مالی پروژه سد و نیروگاه رودبار لرستان، گفت: شرکت چینی CGGC در احداث این سد و نیروگاه با کشورمان همکاری داشته و متعهد به تامین ۸۵درصد از منابع مالی پروژه بوده است.
وی افزود: اگر ما تنها با تکیه بر منابع مالی داخلی این پروژه را انجام می‌دادیم شاید چند سال دیگر طول می‌کشید اما خوشبختانه با گشایش‌هایی که در یکی، دو سال اخیر در حوزه سیاست خارجی ایجاد شده ما قادریم بسیار ساده‌تر به جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ارتباط محکم با هم‌پیمانان خارجی‌مان بپردازیم.
وزیر نیرو ادامه داد: ما متعهدیم با ایجاد برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت به‌هم پیوسته آب و استفاده از زمینه‌ها و فرصت‌های بین‌المللی راه توسعه و پیشرفت کشور را هموار کنیم.
چیت‌چیان خاطرنشان کرد: سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز بر جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی تاکید کرده و استفاده از این سرمایه‌ها به معنای نادیده گرفتن پتانسیل‌های داخلی نیست بلکه هدف، کوتاه کردن مسیر توسعه کشور و خدمت‌رسانی بیشتر و بهتر به مردم است.
در سال‌های گذشته در ایران انتقاداتی نسبت به حضور چینی‌ها در این پروژه و شرط چین برای فاینانس برای الزام ایران نسبت به استفاده از تجهیزات خود در این سد اعتراضاتی را بیان کردند. علی اصغر خوشنویسان، پدر سدسازی ایران و مجری این طرح اما اعتقاد داشت هرچند ایران در این پروژه ملزم به استفاده از تجهیزات شرکت چینی بوده است، اما درنهایت مهندسان ایرانی در آن نقش بسزایی را ایفا کرده‌اند.
دیدگاه چینی‌ها
لی یو، نماینده شرکت CGGC هم به عنوان یکی از طرفین این عملیات دیدگاه خود را در گفت‌وگو با ایسنا اینگونه بیان کرده است: بعد از برقراری فاینانس پروژه سد رودبار این شرکت تمام تلاش خود را معطوف پروژه کرد و برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها وقت را غنیمت شمرد؛ این پروژه‌ها نه تنها برای دولت ایران سوددهی و بازدهی داشته بلکه منجر به تحول اقتصادی در مناطق اطراف پروژه و ایجاد‌هزار فرصت شغلی شده است. وی بیان کرد: پروژه سد رودبار دومین پروژه این شرکت است که در ایران انجام می‌شود.
عواقب تاخیر
پروژه سد و نیروگاه رودبار در ایران داستان تازه‌یی نیست. طبق اطلاعات شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران مطالعات مرحله پیش شناخت و شناخت طرح‌های تولید انرژی برق‌آبی حوزه رودخانه دز و سرشاخه‌های آن در بهمن‌ماه 1372 توسط مهندسان مشاور مهاب قدس انجام شد؛ در ادامه آذرماه 1373 مطالعات مرحله اول طرح سد و نیروگاه رودبار لرستان توسط مهندسان مشاور قدس نیرو آغاز و در بهمن‌ماه 1381 مطالعات فاز دوم طرح با مشارکت شرکت مهندسان مشاور قدس نیرو و رهبری شرکت مشاور انگلیسی هالکرو ادامه یافت. درنهایت عملیات اجرایی راه‌ها و تونل‌های دسترسی و تونل انحرافی در نیمه دوم سال 82 به راه افتاد. از آن زمان تاکنون اما مسائل مختلفی ازجمله موانع مالی مانع به نتیجه رسیدن این پروژه بودند. حالا اما مسوولان دست‌اندرکار سد از به ثمر رسیدن آن راضی و خرسند هستند. محمدرضا رضا‌زاده، مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب نیرو به عنوان کارفرمای این پروژه در مراسم افتتاح آن به ایسنا گفته است: چنانچه آبگیری سد رودبار در زمان خودش انجام نمی‌شد، باید حداقل یک سال به عقب می‌افتاد؛ چراکه آورده رودخانه یک میلیارد مترمکعب بوده درحالی‌که حجم مخزن این سد ۲۲۸میلیون
مترمکعب بوده است.
درباره سد
بدنه سد رودبار از نوع خاکی با هسته رسی بوده و از معدود سدهایی از این نوع بوده که در دره‌یی تنگ و باریک احداث شده است.
حجم بدنه سد حدود 4میلیون و 500هزار مترمکعب، طول تاج 185متر، ارتفاع از پی 155متر، عرض تاج 15متر و حجم مخزن آن 228میلیون مترمکعب است.
همچنین از ویژگی‌های عمده سد و نیروگاه رودبار لرستان استفاده از توپوگرافی منطقه برای تولید برق است؛ به نحوی که علاوه بر ارتفاع آب داخل مخزن، 300 متر هم از اختلاف ارتفاع ناشی از توپوگرافی منطقه استفاده شده و ارتفاع آب روی توربین‌ها حدود 425متر است.
