ضرورت تمرکززدایی از تهران
گروه اقتصاد اجتماعی|
حفاظت محیط‌زیست در قرن بیست‌ویکم به عنوان یکی از هشت هدفِ توسعه هزاره و یکی از سه پایه توسعه پایدار شناخته می‌شود. حفاظت از محیط‌زیست، عبارتست از تلاشی که برای حفظ سلامتی محیط و انسان‌ها، در سطوح شخصی، سازمانی یا دولتی، از محیط طبیعی محافظت می‌کند. با توجه به رشد جمعیت و تکنولوژی، محیط بیوفیزیکی گاهی اوقات نادیده گرفته می‌شود. با توجه به اینکه تمامی عوامل تشکیل‌دهنده محیط‌زیست تحت تاثیر فعالیت‌های انسان قرار گرفته‌اند. این موضوع باید به رسمیت شناخته شود و دولت‌ها باید محدودیت‌هایی علیه فعالیت‌های تخریب محیط‌زیست ایجاد کنند. سیاست‌های نادرست و ناپایدار توسعه‌یی برای تهران تبعات محیط‌زیستی بسیاری همراه داشته است. چنانکه آخرین آمار راهنمایی و رانندگی امسال حکایت از حضور ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو و موتورسیکلت در تهران درد. وضعیتی که به نظر می‌رسد نیازمند ضرورت، توجه و تغییر الگوی حمل و نقل از حمل و نقل شخصی به حمل و نقل عمومی به ویژه در کلان‌شهرها در جهت بهبود کیفیت هوا و مساله محیط‌زیست باشد. به همین دلیل سازمان محیط‌زیست در مراسم گرامیداشت هفته منابع طبیعی و درختکاری که با حضور محمدرضا عارف؛ رییس فراکسیون
امید و معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط‌زیست برگزار شد به واکاوی مساله حفاظت از محیط‌زیست پرداخت. به گزارش«تعادل» به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی محیط‌زیست، معصومه ابتکار معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست در این مراسم با بیان اینکه هر استان و منطقه‌یی در کشور دارای چالش‌های محیط‌زیستی خاص خود است، گفت: «در این میان تهران از جمله استان‌هایی است که به دلیل دشواری‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود با معضلات بسیار گسترده‌تری در حوزه محیط‌زیست رو به رو است.»
باید تمرکززدایی شود
معاون رییس‌جمهور ضمن بیان این موضوع که تمرکز جمعیتی بسیار بالا در تهران از جمله دلایل اصلی معضلات محیط‌زیستی این استان است، ادامه داد: «تمامی مطالعات نشان می‌دهد که ظرفیت زیستی تهران در سال ۱۳۷۵ به پایان رسیده و هر آنچه در حوزه‌های مختلف جمعیت، اقتصاد، صنعت و سایر حوزه‌ها پس از این تاریخ در تهران بارگذاری شده است، بهره کشی از طبیعت بوده و منجر به افزایش شکنندگی طبیعت و محیط‌زیست تهران شده است. بحران‌های مختلف محیط‌زیستی تهران همچون آلودگی‌های آب و هوا از آثار همین بهره کشی و بارگذاری بیش از ظرفیت زیستی است.»
او با اشاره به آمار موجود در این زمینه، گفت: «آمارها نشان می‌دهد بیش از ۳۰ درصد فعالیت‌های اقتصادی کشور در تهران با مساحتی حدود یک درصد مساحت کل کشور بارگذاری و متمرکز شده و این به معنی اتخاذ سیاست‌های نادرست و ناپایدار توسعه‌یی برای تهران است که تبعات محیط‌زیستی بسیاری را به همراه داشته و از همین رو تهران نیازمند تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی ویژه در حوزه محیط‌زیست و باید سیاست‌های تمرکززدایی و ایجاد محدودیت‌های جدید بطور جد برای تهران در دستور کار قرار گیرد.»
ابتکار اشاره‌یی هم به بازدید اخیر خود از شهرستان پاکدشت از توابع استان تهران داشت و گفت: «با وجود وضعیت بسیار نگران‌کننده محیط‌زیستی در این منطقه، شاهد شکل‌گیری مجتمع‌های عظیم مسکونی و افزایش جمعیت در آن هستیم و این در حالی است که با وجود عدم انتشار آمار آخرین شرمساری انجام شده، آمارهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد تنها طی ۳۵ سال در استان‌های البرز، تهران و قزوین با ۲۵ میلیون نفر جمعیت مهاجر روبه رو بوده‌ایم.»
معاون رییس‌جمهور ضمن تاکید بر این موضوع که روند بارگذاری در استان تهران باید متوقف شود، تصریح کرد: «اگرچه سیاست عدم بارگذاری صنایع و فعالیت‌های آلاینده در شعاع ۱۲۰ کیلومتری پیش از انقلاب به تصویب رسیده اما به دلیل عدم اراده جدی برای تحقق آن، شاهد چنین شرایطی در تهران و بسیاری دیگر از کلان‌شهرها و شهرهای کشور هستیم. به دلیل جاذبه‌هایی که در تهران ایجاد کردیم همچون ارزش افزوده و ارزش زمین، همه واحدهای صنفی، صنعتی و اقتصادی می‌خواهند تنها در تهران فعالیت کنند و از این رو باید با سیاست‌گذاری صحیح و یکپارچه نگری و پرهیز از بخشی نگری، این روند بارگذاری را متوقف کنیم.»
او با بیان اینکه هیچ دلیلی ندارد برای محدوده شعاع ۱۲۰ کیلومتری معافیت مالیاتی داشته باشیم، گفت: «اتفاقا باید برعکس باشد و سیاست‌های سخت‌گیرانه مالیاتی حداقل شعاع ۱۲۰ کیلومتری داشته باشیم. یعنی اگر کسی می‌خواهد در این محدوده فعالیت کند، باید بهای آن را نیز بپردازد و البته این بها، محیط‌زیستی است. خوشبختانه در بحث مالیات‌های سبز و اصلاح لایحه مالیات بر ارزش افزوده، دولت به این موضوع توجه کرده و برای نخستین‌بار در کشور شاهد تصویب مالیات سبز در هیات دولت هستیم که برای اجرایی شدن آن نیازمند حمایت نمایندگان از این مصوبه در مجلس هستیم. رشد و توسعه اقتصادی برای کشور ضروری است، اما این رشد نباید به قیمت تخریب و آلودگی محیط‌زیست باشد.
الزام رجوع به مشاغل سبز
رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه با رشد مشاغل سبز می‌توان وضعیت و کیفیت محیط‌زیست را نیز بهبود بخشید، گفت: «به همین دلیل جهان حرکت در مسیر اقتصاد و رشد اقتصادی سبز را برگزیده است و امروز شاهد کشورهایی هستیم که همراه با رشد اقتصادی بسیار بالا، موفق به حفظ محیط‌زیست و ارتقای شاخص‌های محیط‌زیستی و توسعه انسانی خود شده‌اند.»
ابتکار ضمن یادآوری سیاست‌ها و برنامه‌ها و اقدام‌های دولت یازدهم در حوزه اقتصاد و اشتغال سبز، ابراز امیدواری کرد: «این اقدام‌ها با همکاری مجلس دهم و به ویژه با حضور افراد شاخصی همچون محمدرضا عارف و سایر اعضای فراکسیون امید و همه نمایندگان مجلس به نتایج مثبت برسد.»
مشکل آب جدی است
در ادامه رییس فراکسیون امید که سخنران دیگر این مراسم بود، با انتقاد از اینکه به حل معضل تخریب‌های زیست محیطی پرداخته نمی‌شود، گفت: «بطور قطع مهم‌ترین چالش آینده کشور آب است.»
محمدرضا عارف، نماینده مردم تهران با بیان اینکه هر استان و منطقه‌یی در کشور دارای چالش‌های محیط‌زیستی خاص خود است، گفت: «در این میان تهران از جمله استان‌هایی است که به دلیل دشواری‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود با معضلات بسیار گسترده‌تری در حوزه محیط‌زیست رو به رو است. مشکل اینجاست که با بخشی‌نگری و نگاه‌های کوتاه‌مدت در زمینه محیط‌زیست از اولویت‌ها غافل مانده‌ایم. در ارتباط با محیط‌زیست و منابع طبیعی باید تعارف را کنار گذاشت.»
رییس مجمع نمایندگان تهران با تبریک هفته منابع طبیعی، ادامه داد: «بطور قطع نامگذاری‌های این‌چنینی با توجه به اولویت‌های یک کشور صورت می‌گیرد و مهم این است که بدانیم کشور ما با چه چالش‌هایی روبرو است.»او با بیان اینکه سرانه کشور از نظر جنگل یک‌سوم سرانه دنیا و از نظر مرتع یک ششم است، گفت: «متاسفانه آنچنان که باید و شاید به حل معضل تخریب‌های زیست محیطی پرداخته نمی‌شود و متاسفانه کشور ما با بی‌آبی و خشکسالی مواجه است لذا بطور قطع مهم‌ترین چالش آینده کشور آب است.»
این نماینده مردم در مجلس دهم، با بیان اینکه سرانه مصرف آب در کشور ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد بالاتر از اروپا است، ادامه داد: «متاسفانه در کشاورزی هیچ عزمی برای کاهش مصرف آب یا افزایش بهره‌وری نداشتیم و این وضعیت نگران‌کننده است؛ به گونه‌یی که ۸۷ درصد آب را به صورت غرقابی صرف برخی محصولات می‌کنیم که این موضوع هیچ توجیهی ندارد. اکنون شاهد آنیم که ذخایر استراتژیک آب کشور حداقل ۹۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است. با این اوصاف هیچ ذخایری برای آیندگان باقی نمی‌ماند.»
مشکلات زیاد است و منابع محدود
عارف اشاره‌یی هم به حملات منتقدان دولت کرد و با بیان اینکه مجلس و دولت به تنهایی نمی‌توانند وضعیت محیط‌زیست کشور را بهبود ببخشند، ادامه داد: «با منابع محدود نمی‌توان مشکلات را حل کرد و هیچ راهی جز درگیر کردن مردم و حمایت از تشکل‌های مردمی در این بخش نداریم. متاسفانه در رابطه با تشکل‌های مردمی هم راهبرد جدی برای حمایت نداریم و برای آنها مانع‌تراشی می‌کنیم و با روش‌های مختلف جلوی فعالیت آنها را می‌گیریم؛ درحالی که باید در این رابطه به مردم و تشکل‌های مردمی میدان داد.»
او با بیان اینکه ریزگردها و گردوغبار هشداری جدی است، ادامه داد: «اگر در این باره اقدام نکنیم و هوشیار نباشیم با شدت هرچه روزافزون‌تر ریزگردها مواجه خواهیم شد و حتی با فجایع و بحرانی‌هایی بدتر از ریزگردها روبرو می‌شویم. اگر عزم جدی در نهادهای حاکمیتی به ویژه دولت و مجلس صورت گیرد می‌توان با همکاری مردم از تخریب محیط‌زیست جلوگیری کرد. طرحی را در حوزه منابع طبیعی در سال ۷۸ داشتیم که در گذشته زمینه نهایی کردن این طرح وجود نداشت اما در حال حاضر زمینه مطرح شدن دوباره آن فراهم است و باید پیگیری شود.»
عارف با بیان اینکه وضعیت آب بحرانی است، خطاب به مسوولان محیط‌زیست گفت: «امیدواریم به این مسائل پرداخته شود؛ بطور قطع منابع طبیعی و محیط‌زیست جزو اولویت مجلس و نمایندگان تهران است بهتر است در این رابطه شما راهکارها را به ما ارائه دهید؛ انتظار می‌رود با همکاری هم بتوان گامی بلند در جهت بهبود وضعیت محیط‌زیست برداشت.»
