شناسایی نقاط تاریک در صادرات غیرنفتی
مجیدرضا حریری، نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران، تولید و اشتغال را دو مقوله متفاوت خواند گفت: تولید و اشتغال مقوله‌هایی است که می‌توانند از هم متفاوت باشند یعنی هر تولیدی نمی‌تواند منجر به اشتغال بالا شود. به عنوان مثال طی چند دهه گذشته تمرکز اقتصاد ما روی صنایع فولاد و پتروشیمی بوده است؛ در حالی که به عنوان مثال در صنایع فولاد، طبق برآوردها و اظهارنظرهای خود مسوولان دولتی برای ایجاد یک شغل در چنین صنایعی هزینه‌یی معادل 700 میلیون تومان صرف می‌شود، قاعدتا با منابع موجود نمی‌توانیم از این مسیر به اشتغالزایی مورد نظر دست پیدا کنیم.
حریری افزود: تولید اشتغال زا موضوعی است که باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد و باید دید با منابع محدودی که برای سرمایه‌گذاری در اختیار داریم، باید به دنبال چگونه تولیدی برویم که اشتغال بیشتری را در پی داشته باشد. وی گفت: به نظر می‌رسد با توجه به امکان اشتغالزایی با منابع کم در صنایع کوچک و متوسط باید بر این صنایع متمرکز شویم، بنگاه‌های کوچک و متوسط نشان داده‌اند در ایجاد اشتغال بسیار موفق‌تر از صنایع پیشران عمل کرده‌اند. حریری بیکاری را معضل بزرک جامعه امروز دانست و بیان کرد: اشتغال درد اصلی اقتصاد ما شده و برآیند کلی راجع به تعداد بیکارانی که هر سال به بیکاران موجود اضافه می‌شوند، هنوز منفی است با این وجود با حجم عظیمی از فارغ‌التحصیلان بیکار هم روبرو هستیم که هر سال با وجود آمارهای دولت در مورد ایجاد شغل، به تعداد بیکاران ما 500هزار نفر اضافه شده است. وی گفت: سمت و سوی ما باید به سمت تولیدی باشد که منجر به اشتغال بیشتر و ارزان‌تر شود. علاوه بر ظرفیت صنایع کوچک و متوسط در اشتغالزایی، خدمات عمرانی و زیربنایی مثل جاده‌سازی، سد‌سازی و ریل و راه‌آهن و اموری مثل صنعت ساختمان منهای مسکن، بیشتر نیروی کار را جذب می‌کند و باید برای راه انداختن چرخ پروژه‌های عمرانی و خدماتی چاره‌یی اندیشید و موانع پیش روی آنها را برداشت. حریری تاکید کرد: نگاه ما در تولید باید به سمت بازارهای بین‌المللی باشد. اگر ما بخواهیم برای 70 و 80میلیون مصرف‌کننده داخلی خود تولید انجام دهیم، قاعدتا تولید محدودی خواهد بود و به تبع آن اشتغال محدودی هم ایجاد می‌شود. در بازارهای بین‌المللی باید کالایی تولید شود که از نظر کیفیت و قیمت قابل رقابت باشد. وی گفت: وارد بازار بین‌المللی شدن تنها به مفهوم تولید کالای با کیفیت نیست؛ در دنیا شاهد مواردی بوده‌ایم که تولید با کیفیت و قیمت پایین توانسته تولیدات فاخر را کنار بزند و بازار را در دست بگیرد. حریری مقوله کیفیت و قیمت را یک مقوله به هم پیوسته دانست و اذعان داشت: برای ورود به بازارهای جهانی، جنس شما باید قابل رقابت باشد یا از نظر کیفی بتواند رقابت کند یا از نظر قیمت آنچنان جذاب باشد که بتواند مصرف‌کننده را در بازار جهانی ترغیب بکند که به خاطر قیمت پایین، کالای شما را بخرد. حریری تاکید کرد: تولید همه‌چیز در کشور ایده غلطی است. باید چیزهایی را تولید کنیم که درآن منفعت ملی وجود دارد یعنی می‌توانیم با آن بازارهای جهانی را بگیریم و می‌توانیم اشتغال ایجاد کنیم. حریری با ذکر این مطلب که سیستم و چرخه تولید در کشورمان معیوب است، گفت: فرمول تولید این است که باید تولیدی انجام دهیم که در دنیا بفروشیم. جاده تجارت جهانی یک جاده دوطرفه است و ما به شرطی می‌توانیم وارد بازارهای جهانی شویم که در عین حال که کالای خود را می‌فروشیم، اجازه دهیم که رقبای ما هم در داخل کالای خود را بفروشند. وی افزود: جاده تجارت جهانی یک جاده یک‌طرفه نیست؛ مگر در مورد محصولات انحصاری که انگشت شمار و تجدیدناپذیرند. خیلی از کشورها نفت ندارند و ما می‌توانیم به همه آنها نفت بفروشیم، اما اگر شما بخواهید کالا بفروشید نمی‌توانید در مملکت را ببندید و بالاترین دیوار تعرفه را ایجاد کنید. حریری اعلام لیست 800 قلمی کالای ممنوع وارداتی را یک اشتباه تجاری خواند و گفت: نباید بعد از اتخاذ این سیاست‌ها توقع داشته باشیم که بقیه دنیا دروازه خود را باز کنند و این شدنی نیست. حریری در بحث توان داخلی تاکید کرد که اتکای صرف به توان داخلی غیرممکن است؛ چون آن را دیده و تجربه کرده‌ایم. علاوه براینکه وقتی شما ممنوعیت را برای واردات کالاها اعمال می‌کنید، یعنی بخش تقاضای آن کالا را در بازار به قاچاقچی می‌سپارید. یعنی تقاضا را از دست تجار قانونی گرفته و به دست قاچاقچی می‌دهید.
