دولت چه مشوق‌هایی برای صادرکنندگان درنظر دارد؟
محمدرضا انصاری نایب رییس اتاق ایران درخصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال 95 گفت: فنی و مهندسی دوران سختی را پشت‌سر گذاشته است اما همچنان باید به بهبود اوضاع امیدوار بود. هرچند علائمی به‌طور آشکار دیده نمی‌شود که مسائل این بخش مهم از اقتصاد حل شود.
وی افزود: صادرات خدمات فنی و مهندسی دو مساله عمده در سال‌های گذشته داشت که همچنان پابرجاست و امیدواریم در سال ۹۶ این مشکلات حل شود. مساله اول تقویت بنیه رقابت شرکت‌های فعال در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی است.
این فعال اقتصادی ادامه داد: شرکت‌های داخلی برای حضور در بازارهای جهانی و رقابت با حریفان چینی، ترک و کره‌یی نیاز به مشوق‌های صادراتی دارند. مشوق‌هایی که هزینه چندانی هم برای دولت ندارد اما می‌تواند کمک شایانی برای این شرکت‌ها باشد. شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی در دنیا با اتکای به مشوق دولت‌های‌شان با یکدیگر رقابت می‌کنند.
به گفته وی شرکت‌های ایرانی به دلیل تحریم‌ها دچار هزار و یک مشکل در سطح بازار جهانی هستند و به‌شدت به مشوق‌های دولتی برای قدرت رقابت یافتن نیاز دارند. اگر مشوق‌های صادراتی برای این شرکت‌ها برقرار شود، با توجه به عملکرد موفق آنها طی 20 سال فعالیت در بازارهای جهانی می‌توان به پیروزی در مناقصه‌های بیشتری در رقابت‌های بین‌المللی امیدوار
بود.
انصاری خاطرنشان کرد: مساله دیگری که شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی با آن دست به گریبانند، مساله ضمانتنامه‌هاست. مناسبات بانکی ما هم چنان با بانک‌های جهانی دچار مشکل است.
محدودیت‌های بانکی همچنان اعمال می‌شود. شرکت‌هایی که به‌دلیل تحریم‌ها اعتباراتشان در خارج از کشور شکل نگرفته ناچارند از بانک‌های ایرانی ضمانتنامه بگیرند. حل مساله ضمانتنامه بدون پشتیبانی مستمر دولت برای حل این قضیه ممکن نیست. مساله ضمانتنامه‌ها امروز به اصلی‌ترین مشکل صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور تبدیل‌شده است.
به گفته این فعال اقتصادی خدمات فنی و مهندسی ایران ظرفیت صادرات سالانه ۲۵میلیارد دلار را دارد. تاثیر کیفی این بخش از اقتصاد در توسعه اقتصادی، فناوری و مهندسی کشور و البته توسعه مناسبات خوب سیاسی با سایر کشورهای دنیا مشهود است.
شاید باید ظرفیت ۲۵میلیارد دلاری را با ضریب چند برابری محسوب کنیم. طبیعی است که اشتغال ۴۰۰واحد تولیدی در کشور به رونق خدمات فنی و مهندسی ایران در بازارهای صادراتی وابسته است و باید این فرصت را مغتنم دانست. وی افزود: از سوی دیگر صادرات خدمات فنی و مهندسی یعنی استفاده از تقاضای رایگان بیرون از کشور. این به این معناست که ما برای تحریک تقاضا و ایجاد بازار هزینه‌یی نمی‌کنیم. تنها هزینه دولت در این زمینه مشوق‌های صادراتی
است.
نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به حل مساله مشوق‌ها و ضمانتنامه‌ها گفت: این دو هدفی است که امیدواریم در سال جاری به آن پرداخته شود. اگر این دو معضل در توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی حل شود، می‌توانیم ظرف چهار سال، از ظرفیت ۲۵میلیارد دلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی استفاده کنیم و اقتصاد کشور از آثار خوب آن بهره‌مند شود.
انصاری با تاکید بر اینکه یکی از بازارهای مهم در صادرات خدمات فنی و مهندسی کشورمان، بازار عراق است اظهار کرد: عراق در سال گذشته با مشکل ناامنی به دلیل حضور نیروهای داعش در این کشور، کاهش قیمت نفت و نداشتن بودجه دولتی مواجه بوده است و این مسائل حضور شرکت‌های ایرانی در این کشور را به‌شدت دچار مشکل کرده است. کارفرما در این کشور به‌طور مطلق دولت است و دولت پولش را صرف هزینه‌های جنگ در عراق می‌کند و پولی برای توسعه عمرانی این کشور باقی نمی‌ماند.
وی ادامه داد ایران ۴۷شرکت در عراق دارد که سال گذشته به‌دلیل کمک ۲۰۰میلیون دلاری دولت که به‌طور وام در اختیار شرکت‌ها قرار گرفت غرق در گِل نشدند اما همچنان پای‌شان در گِل است و گرفتار مشکلات این کشور هستند.
برخی مسائل صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق را می‌توان در فضای سیاسی و در مذاکره دو دولت حل کرد و بعضی دیگر از مشکلات را می‌توان در قالب کمک‌های مالی جدید به شرکت‌ها فروکاست. با کمک‌های جدید می‌توان به کمک شرکت‌ها آمد و به دوام آوری آنها تا زمانی که صحنه جهانی برای آنها باز شود کمک کرد.
وی تصریح کرد: رفت و آمد هیات‌های تجاری هنوز به نحو موثری در اقتصاد ایران نمود پیدا نکرده و لازم است روابط بانکی به‌طور کامل برقرار شود که در سایه آن صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز می‌تواند مجدد رونق گیرد و این در شرایطی است که شرکت‌های ایرانی نیاز به پشتیبانی و حمایت دولت دارند که وارد عرصه انجام پروژه‌ها در دنیا شوند.
به گفته انصاری، اگر شرکت‌های ایرانی از پشتیبانی دولت برخوردار شوند، شانس بالایی برای انجام پروژه‌ها در فضای جدید پیش‌روی اقتصاد ایران به وجود خواهد آمد، ضمن اینکه ایرانی‌ها در انجام پروژه‌های صدور خدمات فنی و مهندسی خوب عمل می‌کنند و دانش مهندسی بسیاری دارند.
گفتنی است صادرات خدمات فنی و مهندسی یکی از مهم‌ترین بخش‌های صادرات غیرنفتی است. شرکت‌های ایرانی حتی در سال‌های تحریم توانستند با توسعه عملکردشان در بازارهایی مثل عراق و افغانستان به سهم قابل‌توجهی در صادرات برسند. با توجه به لغو تحریم‌ها و آغاز سال جدید، شرکت‌های فعال در صادرات خدمات فنی و مهندسی چه مسائلی دارند؟
