هت‌تریک هوایی «هما»
ورود 4 فروند هواپیما به ایران تا 15 روز دیگر
گروه راه و شهرسازی|
در حالی که بسیاری از منتقدان خرید هواپیما معتقد بودند با تغییری که در خصوص زمان امضای قرارداد خرید 20 فروند هواپیمای ATR اتفاق افتاده ممکن است امضای این قرارداد به عمر دولت یازدهم قد ندهد، اصغر فخریه‌کاشان قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل اما، روز سه‌شنبه خبر داد که قرارداد هما با شرکت هواپیماسازی ATR برای خرید ٢٠ فروند هواپیمای
ATR600-72 به امضای مقامات دو کشور رسیده و ایران تا ۱۵ روز دیگر ۴ فروند از این هواپیماهای کوچک را تحویل می‌گیرد.
پس از آنکه روز یک‌شنبه اصغر فخریه‌کاشان قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی از صدور مجوز وزارت خزانه‌داری امریکا (اوفک) برای تمام 180 فروند هواپیمایی که هما قرارداد 36میلیارد دلاری خرید آنها را با شرکت‌های بویینگ و ایرباس امضا کرده است (80 فروند بویینگ، 100 فروند ایرباس) خبر داد، بار دیگر همین مقام مسوول اعلام کرد که قرارداد خرید 20 فروند هواپیمای ATR از سوی مسوولان ایران‌ایر و ATR به امضا رسیده است. امضا و نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما بین مدیران ایران‌ایر و نمایندگان ATR موجب شد تا مسوولان هما بتوانند در صحنه هوانوردی هت‌تریک کنند و با سه شرکت هواپیماساز جهان به توافق برسند.
نحوه تحویل هواپیماها
فخریه‌کاشان در خصوص چگونگی تحویل این هواپیماها به ایران گفت: بر اساس قرارداد منعقد شده ایران تا ۱۵ روز دیگر ۴ فروند از این هواپیماها را تحویل خواهد گرفت. ۹ فروند دیگر نیز تا پایان سال ۲۰۱۷ و باقی نیز در سال ۲۰۱۸ تحویل ایران داده می‌شود. وی ادامه داد: برای تمام ۲۰ فروند هواپیمای ATR نیز مانند ایرباس و بویینگ فاینانسور وجود دارد. سری اول (۴ فروند آماده تحویل) از محل پیش‌پرداخت‌ها خریداری شد و با نهایی شدن و اجرای فاینانسور پیش پرداخت‌ها جبران می‌شود.
دلیل طولانی شدن مذاکره با ATR
قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل در خصوص چرایی طولانی شدن مذاکرات با ATR گفت: در جریان مذاکرات خرید هواپیماها در ابتدا باید مطمئن می‌شدیم که خدمات بعد از فروش را می‌توانیم داشته باشیم. این خدمات پس از فروش دو دسته هستند. یک خدمات اصلی است که باید از سازنده موتور بگیریم و دوم خدماتی که از باقی عوامل گرفته می‌شود.
وی توضیح داد: متاسفانه سازنده موتور هواپیماهای ATR که یک شرکت کانادایی است راضی به ارائه خدمات پس از فروش نبود و ما با این شرکت بر سرگرفتن امتیاز خدمات پس از فروش مذاکرات طولانی داشتیم و مقاماتی از این شرکت در چند نوبت به ایران آمدند. بعد از سه هفته مذاکره طولانی نهایتا این شرکت متن توافقنامه را امضا نکرد. عدم امضای این توافق از سوی شرکت کانادایی به این معنا بود که اگر این هواپیماها مشکلی پیدا کند، ایران امکان گرفتن خدمات پس از فروش و قطعه را ندارد لذا در برهه‌یی مذاکرات را متوقف کردیم و با فشار بر کمپانی ATR خواستار آن شدیم که این شرکت کانادایی را سرمیز مذاکره بیاورند؛ با این حال تا همین لحظه ATRها به هر دلیلی نتوانستند این شرکت را پای میز مذاکره بیاورند.
فخریه‌کاشان ادامه داد: با اعلام مخالفت شرکت کانادایی برای ارائه خدمات پس از فروش، ما هم به ATR اعلام انصراف کردیم. مدتی بعد نهایتا از طرف ATR اعلام شد که ما خود خدمات نهایی را به شما می‌دهیم و ایران می‌تواند از خود شرکت ایتالیایی- فرانسوی ATR خدمات پس از فروش را به صورت مستقیم بگیرد.
قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل ادامه داد: ما اعلام کردیم ایران چگونه و از چه طریقی مطمئن باشد که شما می‌توانید تحت لیسانسی که دارید، مجوزهای خدمات پس از فروش را ارائه دهید.
در نتیجه خواستار یک نظریه حقوقی و همچنین تایید آن از سوی کمپانی ATR شدیم که نهایتا با این درخواست هم موافقت شد. وی در این خصوص توضیح داد: نظریه حقوقی به این معناست که حقوقدانی که مسوول هست، بنویسد و بگوید که بر اساس این قرارداد این کمپانی می‌تواند این خدمات را ارائه دهد. و دوم اینکه خود ATR. هم بنویسد که اجازه دارد این کار را انجام دهم. در نهایت هر دو درخواست ایران تایید و در حال حاضر کمپانی ATR در قرارداد نهایی متعهد به ارائه خدمات پس از فروش به ایران شده است و در صورت تقض قرارداد مجبور به دادن خسارت هستند.
این مقام مسوول تصریح کرد: ایران به‌طور همزمان در کنار برنامه‌ریزی برای خرید هواپیماهای غول‌پیکر مسافربری برای افزایش توان فرودگاه‌های کوچک خود و انعطاف‌پذیر کردن ناوگان هوایی نسبت به خرید هواپیماهای با برد کوتاه و ظرفیت مسافرپذیری پایین نیز اقدامات جدی انجام داد که در نخستین گام به امضای یک موافقتنامه برای خرید ۲۰ فروند هواپیمای ATR از این شرکت ایتالیایی منجر شد.
با پایان مذاکرات برای خرید این هواپیماها روز یک‌شنبه رسما و با حضور مقاماتی از کمپانی ATR این قرارداد در محل هواپیمایی ایران‌ایر به امضا رسید.
با نهایی شدن این قرارداد ورود نخستین هواپیماهای ATR به ناوگان ایران به شکل رسمی پیگیری خواهد شد.
احتمال دریافت نخستین بویینگ زودتر از موعد
در همین حال، رویترز گزارش داد: شرکت هواپیمایی ایران‌ایر در چارچوب قراردادی برای جایگزینی شرکت ترکیش ایرلاینز، ممکن است نخستین هواپیمای جدید بویینگ خود را زودتر از موعد مورد انتظار دریافت کند. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی و به نقل از رویترز، انتظار بر این بوده که ایران نخستین هواپیما از مجموع ۸۰ هواپیمای سفارش داده شده به شرکت امریکایی بویینگ را در آوریل ۲۰۱۸ دریافت کند، اما دست‌کم یک هواپیمای جدید طبق گزارش‌ها بلااستفاده مانده زیرا شرکت هواپیمایی ترکیه به علت مشکلات مالی از خرید آن منصرف شده است.
منابع آگاه صنعت هوایی گفتند که بویینگ در حال مذاکرات برای تحویل دست‌کم یک فروند هواپیمای 300-777 ER است که در ابتدا برای ترکیش ایرلاینز ساخته شده بود.
این شرکت ترکیه‌یی به علت کاهش ترافیک هوایی در پی کودتای نافرجام سال گذشته این کشور، از دریافت آن در زمان حاضر منصرف شده و دریافت این هواپیماها را به تاخیر انداخته است. امکان دسترسی به مقام‌های این شرکت‌های هواپیمایی برای اظهارنظر فراهم نشد.
این در حالی است که اصغر فخریه‌کاشان معاون وزیر راه و شهرسازی به مهر گفته است که نخستین هواپیمای بویینگ تا یک ماه آینده به تهران می‌رسد. این نخستین جت جدید ساخت امریکاست که از زمان انقلاب سال ۱۹۷۹ تاکنون تحویل ایران می‌شود. این هواپیما ۳۴۷ میلیون دلار ارزش دارد اما به گفته برآوردهای مطرح شده در صنعت هواپیمایی ممکن است به قیمتی پایین‌تر فروخته شده باشد.
