۳۰ درصد بازار وارداتی افغانستان در اختیار ایران
مدیرکل دفتر بازرگانی کشورهای آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت قاره آسیا را مهم‌ترین بازار صادراتی ایران دانست و گفت: در حال حاضر حدود ۳۰ درصد از کل بازار وارداتی کشوری چون افغانستان در اختیار ایران قرار دارد. سید مجتبی موسویان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در حال حاضر بازار واردات کشوری چون افغانستان حدود 7.5میلیارد دلار است که از این رقم حدود 2.5میلیارد دلار سهم کشور ایران بوده و به عبارتی می‌توان گفت که ۳۰ درصد از واردات این کشور از طریق ایران تامین می‌شود.
وی در مورد کشور پاکستان هم توضیح داد: در مورد این کشور همسایه با وجود آنکه بازاری ۴۵ میلیارد دلاری برای واردات وجود دارد، تاکنون ایران توانسته ۷۵۰ میلیون دلار از این صادرات را به خود اختصاص دهد، به عبارت دیگر سهم ما از کالاهای وارداتی این کشور حدود سه درصد می‌شود که البته برنامه‌ریزی‌های متعددی برای افزایش این سهم صورت گرفته است.
برنامه‌ریزی برای صادرات 5 میلیارد دلاری به پاکستان
مدیرکل دفتر بازرگانی آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت ادامه داد: با توجه به جمعیت ۲۰۰میلیونی کشور پاکستان و بازار خوبی که می‌تواند برای صادرات کشورهای دیگر فراهم کند برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته تا از طریق مذاکرات تجاری و افزایش اقلام لیست کالاهای تعرفه ترجیحی بتوانیم ظرف پنج سال صادرات به این کشور را تا حدود پنج میلیارد دلار افزایش دهیم. وی افزود: در حال حاضر پاکستان نهمین بازار صادراتی ایران به شمار می‌رود، اما همچنان این امکان وجود دارد که حجم صادرات به این کشور تا چندین برابر افزایش پیدا کند.
مدیرکل دفتر بازرگانی کشورهای آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت در ارتباط با ترکیه نیز توضیح داد: حجم مبادلات میان ایران و ترکیه تا قبل از سال ۱۳۹۴ حدود ۱۵ میلیارد دلار بود، اما برای مدتی به حدود ۱۱ میلیارد دلار رسید که این رقم در سال گذشته اندکی افزایش داشت، با این وجود همچنان در حال تلاش هستیم تا حجم مبادلات دو کشور بار دیگر به عدد ۱۵ میلیارد دلار بازگردد. بر همین اساس هماهنگی‌هایی نیز با طرف ترک انجام شده است تا از طریق رفع مشکلات و افزایش تعداد کالاهای اشاره شده در توافق‌نامه تجارت ترجیحی بتوانیم حجم این مبادلات را به ۱۵ میلیارد دلار برسانیم.
وی یادآور شد: حجم صادرات غیر نفتی ایران به ترکیه نیز در سال گذشته رقمی معادل سه میلیارد و ۱۷۸ میلیون دلار بوده است.
ایران چه صادر می‌کند؟
موسویان در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مورد کالاهایی که عمده صادرات ایران به کشورهای همسایه را تشکیل می‌دهند، اظهار کرد: در مورد کشور افغانستان محصولات غذایی و کشاورزی و مصالح ساختمانی بخش قابل توجهی از صادرات ایران را تشکیل می‌دهد که در کشور پاکستان نیز محصولات صادراتی مشابهت زیادی به افغانستان دارند. در کشور ترکیه نیز محصولات پتروشیمی، کشاورزی و تا حدی مواد غذایی از جمله محصولات کلان صادرات غیرنفتی به شمار می‌روند.
مدیرکل سازمان توسعه تجارت همچنین متذکر شد: کشورهای حوزه دفتر آسیا و اقیانوسیه طی سال‌های اخیر در اکثر موارد با افزایش میزان واردات خود از ایران مواجه بوده‌اند و در کشورهای مختلفی مانند ویتنام، تایلند، چین، اندونزی، مالزی، هنگ کنگ و کره حجم واردات کالا از ایران افزایش داشته و تنها در کشور افغانستان طی سال‌گذشته ۱۹۰ میلیون دلار کاهش صادرات داشته‌ایم، با این وجود در مجموع حجم صادرات در این بخش افزایشی قابل توجه داشته است.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۵ حجم صادرات کالا در کشورهای حوزه دفتر آسیا و اقیانوسیه رشدی بیش از هفت میلیارد دلار داشته و از 15.8میلیارد دلار به 23.3میلیارد دلار رسیده است. با این وجود همچنان امکان افزایش این ارقام وجود دارد و اگر چه ممکن است نتوان در مورد کشوری مانند افغانستان سقف صادرات را افزایش داد، اما در سایر کشورهای این حوزه پتانسل‌های خوبی برای افزایش حجم صادرات وجود دارد و به عنوان مثال در کشوری مانند پاکستان برای رسیدن به سهم پنج میلیارد دلاری در تلاش هستیم.
موسویان در عین حال اظهار کرد: در حال حاضر در مجموع از ۴۳ میلیارد دلار صادرات کشور حدود ۲۳ میلیارد دلار یعنی نزدیک به ۵۴ درصد از صادرات به کشورهای آسیایی مربوط می‌شود.
وی ادامه داد: پیش از این به دلیل مشکلاتی مانند مسائل بانکی در گسترش روابط تجاری با پاکستان دشواری‌هایی وجود داشت که خوشبختانه این مشکلات تقریبا برطرف شده است و اگر ما بتوانیم هزینه حمل‌ونقل کالا را کاهش دهیم و با ایجاد شراکت بین شرکت‌های منتخب وارد شبکه فروش این کشور شویم می‌توان سهم بیشتری از بازار پاکستان داشت.
موسویان همچنین به برگزاری نمایشگاه اختصاصی ایران در کراچی پاکستان اشاره کرد و افزود: برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در ارتباط با این کشور بدین قرار است که در میان مدت با تجارت آزاد و در کوتاه‌مدت با تعمیق و توسعه فهرست کالاهای موافقتنامه تجارت ترجیحی و افزایش تعداد بازارچه‌های مرزی حجم صادرات را افزایش دهیم.
وی در عین حال به وضعیت بازارهای صادراتی ایران در افغانستان اشاره کرد و افزود: سال گذشته در شهرهای مختلف افغانستان نیز شاهد برپایی نمایشگاه‌های متعددی همچون نمایشگاه دستگاه‌های خط تولید سبک در کارگاه‌های کوچک بودیم که اینگونه اقدامات می‌توانند گامی موثر در جهت معرفی توانمندی‌های صادراتی کشور در بازار این کشور همسایه باشند. مدیرکل سازمان توسعه تجارت در بخش پایانی صحبت‌های خود در پاسخ به این سوال که با توجه به هدفگذاری رشد ۲۵ درصدی صادرات کشور در سال جاری، کشورهای حوزه دفتر آسیا و اقیانوسیه چه تاثیری می‌توانند داشته باشند، گفت: با توجه به این هدفگذاری کشورهای حوزه دفتر آسیا می‌توانند نقشی مهم در تحقق این میزان رشد داشته باشند، چرا که در حال حاضر از میان ۱۰ کشوری که بازارهای بزرگ صادراتی ایران به شمار می‌روند هفت کشور در قاره آسیا هستند و در نهایت می‌توان گفت آسیا مهم‌ترین مقصد صادراتی ایران به‌شمار می‌رود.
