بازار سیمان در تب و تاب ورود به رینگ صادراتی بورس کالا
طی سال‌های گذشته صادرکنندگان سیمان ایران استراتژی مشخصی در زمینه صادرات به بازارهای منطقه نداشته‌اند و تنها براساس نیاز مشتریان عمل کرده‌اند که این موضوع باعث شد تا روند صعودی صادرات سیمان ایران کند شده و همسایه غربی، ترکیه گوی سبقت را از صادرکنندگان ایرانی برباید و خود را به بزرگ‌ترین صادرکننده سیمان در جهان تبدیل کند. در این میان کشورهایی نظیر چین و اوکراین نیز با وجود فاصله زیاد با عراق و افغانستان توانسته‌اند بخشی از سهم موجود در این دو بازار را به خود اختصاص دهند این در حالی است که قرار بود براساس برنامه‌ها تا پایان سال ۱۳۹۴ ظرفیت تولید سیمان ایران به مرز ۱۱۰میلیون تن برسد و سهم ایران در بازارهای منطقه نیز افزایش پیدا کند!
اما اواخر سال گذشته خبری درخصوص ورود سیمان به رینگ صادراتی بورس کالا منتشر شد که در صورت اجرایی شدن این طرح رونق در صادرات این محصول را به دنبال خواهد داشت. در این راستا عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان به ایلنا گفت: در بخش رینگ صادراتی سیمان در بورس کالا بیشتر صادرات این محصول به عراق مطرح است که در این راستا چندین جلسه با مسوولان امر در بورس کالا و وزارت صنعت نیز برگزار شده اما در حال حاضر به نظر می‌رسد سازوکار دقیقی که بتواند راهگشا باشد مهیا نشده است. وی افزود: در این مسیر تولیدکنندگان و خریداران باید آمادگی خود را برای عرضه سیمان در بورس کالا اعلام کنند اما به نظر می‌رسد سازوکار بانکی همچنان ضعیف است.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به اینکه حدود ۵۵ تا ۶۰درصد سیمان به این کشور صادر می‌شود، خاطرنشان کرد: خریداران اصلی سیمان ما هم که بیشتر طرف عراقی هستند بیشترین علاقه‌شان به دلالی است و از عرضه سیمان در بورس کالا تاکنون چندان حمایتی نکرده‌اند.
شیخان با بیان اینکه نیازمند تشکیل کنسرسیوم خریداران و فروشندگان سیمان در عراق و ایران هستیم، گفت: در حال حاضر اتفاق خاصی نیفتاده و این موضوع در حد یک مذاکره برای تشکیل رینگ صادراتی سیمان باقی مانده است.
وی تصریح کرد: بر اساس رایزنی‌های صورت‌گرفته با مسوولان بورس کالای ایران مقرر شده این محصول تا خرداد سال۹۴ به تالار صادراتی این بورس راه پیدا کند. شیخان گفت: رینگ صادراتی سیمان در بورس کالا می‌تواند قیمت‌ها را در مرز رقابتی کرده و دست دلالان و سودجویان را از این بازار کوتاه کند و دیگر کسی نمی‌تواند بدون مجوز بورس کالا معامله‌یی درخصوص سیمان انجام دهد و در گمرکات ملاک اصلی ارایه برگه بورس کالا خواهد بود. وی گفت: هر چند ما به دنبال افزایش قیمت سیمان نیستیم اما باید قیمت‌گذاری‌ها به گونه‌یی باشد تا رقبای ما نتوانند در بازار عراق راه پیدا کنند و کارخانجات تولیدی داخل نیز زیان نبینند. شیخان افزود: البته سال گذشته شاهد رکود ساخت و ساز و کاهش تقاضای سیمان در کشور بودیم، از این رو قصد داریم برنامه‌های جدیدی برای افزایش فروش این محصول در نظر بگیریم.
وی با اشاره به میزان صادرات سیمان در سال۹۳ گفت: در سال گذشته حدود ۱۸میلیون و 900هزار تن سیمان و کلینکر صادر شده و میزان تولید سیمان نیز ۶۶میلیون و ۴۰۰هزار تن و میزان تولید کلینکر نیز حدود ۷۰میلیون تن بوده است.
هنوز جمع‌بندی مشترک نداریم
همچنین علی پناهی، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا درخصوص راه‌اندازی رینگ صادراتی سیمان در بورس کالا، گفت: در سال گذشته هماهنگی‌های لازم در این راستا صورت گرفته و جلساتی نیز بین بورس کالا، انجمن سیمان، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان بازرسی برگزار شده اما هنوز به جمع‌بندی مشترکی دست نیافته‌ایم. وی گفت: در حال حاضر گزارش‌هایی به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال کرده‌ایم که چارچوب و همچنین نحوه عرضه‌ها را مشخص کرده‌ایم و هر زمان که آمادگی‌های لازم به وجود آید عرضه سیمان آغاز خواهد شد. پناهی ادامه داد: در حوزه داخلی هم با آمایش‌های لازم عرضه سیمان برای فروش وجود دارد که با هماهنگی انجمن سیمان شروع خواهد شد، اما ما منتظریم تا دوستان‌مان در انجمن نظرات خود را اعلام کنند. وی درخصوص مذاکره با عراق نیز گفت: طرف عراقی به دلیل تخریب کشور از سوی داعش به‌شدت به دنبال عرضه سیمان در بورس کالا است و خواسته خود را به صورت مکتوب به ایران ارسال کرده‌اند که ما نیز این موضوع را به کنسولگری ایران در اقلیم کردستان اعلام کردیم. وی گفت: به دلیل اینکه انجمن سیمان یک تشکل ذی‌نفع است ما نیز در انتظار اعلام آمادگی آنها
هستیم البته در حال حاضر به جز سیمان، قیر و گوگرد نیز به عراق صادر می‌شود.
پناهی در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است تالار صادراتی برای سیمان در مرز ایران و عراق از سوی بورس کالا تاسیس شود یا خیر؟ گفت: هنوز مشخص نیست اما پیش از عید نوروز یک تالار صادراتی در شهر تبریز افتتاح شد و در صورتی که متقاضی وجود داشته باشد ممکن است یک تالار دیگر هم در مرز ایران و عراق نیز راه‌اندازی شود.
وی همچنین در مورد احتمال افزایش بهای سیمان نیز گفت: در صورت کشش بازار اگر تقاضایی برای افزایش قیمت‌ها باشد این تقاضا اعمال خواهد شد، البته این نکته حایز اهمیت است که بورس کالا محل افزایش و کاهش قیمت‌ها نیست و تنها به عنوان فضایی برای شفاف‌سازی قیمت‌ها است و با رقابتی که در قیمت‌گذاری‌ها به وجود می‌آید می‌توان محصولات را با قیمت مناسب‌تر صادر کرد.
وی گفت: همچنین سیمان می‌تواند از سایر ابزار‌ها مانند قراردادهای سلف، سلف‌موازی استاندارد و گواهی سپرده کالایی نیز استفاده کند؛ همچنین میزان عرضه سیمان به ظرفیت کارخانجات بستگی دارد به گونه‌یی که منجر به کشف قیمت منصفانه شود. البته با توجه به اینکه حجم تولید سیمان در ایران حجمی قابل قبول است قیمت کشف شده نیز می‌تواند واقعی باشد. وی گفت: به نظر می‌رسد انجمن سیمان در یک بلاتکلیفی قرار دارد چرا که از ابتدای سال گذشته موضوع رینگ صادراتی سیمان مطرح بوده و همچنان باقی مانده است، این در حالی است که بورس کالا آمادگی کامل خود را بار‌ها اعلام کرده و جای نگرانی وجود ندارد. وی همچنین در مورد صادرات محصولات فولادی نیز گفت: در صورتی که متقاضی خارجی وجود داشته باشد رینگ صادراتی آمادگی صادرات فولاد را نیز دارد مگر آنکه منعی برای صادرات وجود داشته باشد، اما با توجه به اینکه وضعیت رکودی در داخل کشور حاکم است در حال حاضر منعی برای عرضه فولاد در رینگ صادراتی وجود ندارد. به گزارش ایلنا، به نظر می‌رسد برای ورود سیمان به رینگ صادراتی هنوز اراده قوی از سوی مسوولان ذی‌ربط وجود ندارد و هر یک توپ را به زمین دیگری پاس می‌دهد اما بر
اساس گفته‌های فعالین حوزه سیمان در صورتی که مشکل حمل‌و نقل سیمان در کشور برطرف شود ظرفیت سیمان صادراتی کشور به سه برابر افزایش پیدا خواهد کرد.
