مطالبات معوق یا مطالبات سوخت شده
از زمانی که مطالبات معوق از مرز 30 هزار میلیارد تومان در پایان سال 87 گذشت و به یکی از معضلات جدی شبکه بانکی از زمانی که مطالبات معوق از مرز 30هزار‌میلیارد تومان در پایان سال 87 گذشت و به یکی از معضلات جدی شبکه بانکی تبدیل شد بیش از 5سال می‌گذرد. طبق اعلام رییس‌کل بانک‌مرکزی در آخرین روزهای تیر امسال این عدد حدود 82هزار‌میلیارد تومان شده است. بنابراین و با استفاده از آمار جدید، حجم مطالبات معوق از نیمه نخست سال 1384 تاکنون، بیش از 16برابر شده است. مقایسه این عدد با بودجه دولت به تنهایی بیانگر بزرگی ابعاد مساله است. اما توجه به چند نکته ابعاد دیگری از مساله را روشن می‌کند که توجه به آنها برای برنامه‌ریزی سال‌های آتی ضروری است و عدم توجه به آن به ادامه یا تکرار همین اتفاق خواهد انجامید؛
1- نسبت مطالبات معوق به تسهیلات، یکی از شاخص‌های مهم بانکی است و‌درصد مطالبات معوق از کل تسهیلات اعطاشده توسط شبکه بانکی را نشان می‌دهد، یعنی از کل تسهیلاتی که بانک‌ها پرداخت کرده‌اند، چه نسبتی از آنها به شبکه بانکی قابل بازگشت نیست. این نسبت از حدود 5.2درصد در سال 1383 به حدود 18درصد رسیده است. به عبارت دیگر، 18درصد از اعتباراتی که از سیستم بانکی خارج شده، در حال حاضر امکان بازگشت به این سیستم را ندارد.
از سال 88 که بانک‌مرکزی به‌دنبال راه‌حلی برای کاهش این نسبت بود و حتی در یک سال گذشته که کل تیم اقتصادی دولت با بانک‌مرکزی همراه شده این نسبت نه‌تنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش هم داشته است(تمام این اعداد را باید با این فرض بپذیریم که صورت‌های مالی بانک‌ها مطابق با واقعیت‌های بانک تنظیم شده و صرفا جهت ارایه به بانک‌مرکزی، سازمان بورس یا وزارت اقتصاد ارایه نشده‌اند). به بیان ساده با وجود تمایل و تلاش مدیران دولتی و بانکی، نسبت مطالبات معوق به تسهیلات بانکی نه‌تنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش هم پیدا کرده است. به بیان ساده با وجود همه تلاش‌ها مطالبات معوق قبلی نه‌تنها وصول نشده بلکه بخشی از تسهیلات جدید نیز معوق شده است.
ادامه در صفحه 15
