توقف یک‌روزه افت شاخص‌کل

سرانجام پس از هشت روز کاری متوالی شاخص کل بورس تهران روز گذشته با رشد مواجه و با افزایش 150واحدی، به رقم 71815 واحد بالغ شد و بدین‌ترتیب میانگین مجموع بازدهی کل بازار به سود 0.2درصدی دست یافت. رشد دیروز بازار سهام در حالی روی داد که چندان خبر تحول بخشی در اقتصاد کلان و عرصه سیاست رخ نداده اما تحرک نسبی بازار مرهون رشد سهام گروه صنایع خودرویی و بانکی‌ها و فولاد بود. اما نکته قابل تامل جریان معاملات دیروز این است که با وجود سبزپوش شدن کلیه شاخص‌ها و سیر صعودی روند دادوستدها، ارزش اندک معاملات با رقم 82میلیارد تومانی که حتی کمتر از ارزش معاملات روزهای نزولی این بازار است، مایه تعجب فعالان است. بعید نیست که رشد یک روزه شاخص کل موقتی باشد، چرا که تا زمانی‌که اتفاق خاص و خوشایندی در وضعیت اقتصادی و گشایش در مذاکرات هسته‌یی و روند تحریم‌های بین‌المللی و به‌طور کلی عرصه روابط خارجی صورت نگیرد، بورس تهران نیز کماکان در رکود نسبی به‌سر ببرد. هر چند تاکنون حمایت‌هایی تحت عنوان حمایت‌های حقوقی مانع از سیر مداوم نزولی این بازار شده است اما زلف گره بسته بازار سرمایه به حال و هوای سیاست و اقتصاد عرصه بازی زیادی به این نوع حمایت‌های صوری و دستوری نمی‌دهد. چه آنکه وقتی وضعیت اقتصاد مطلوب نباشد نمی‌توان انتظار انعکاس مطلوبیت از بازار سرمایه داشت. این در حالی است که هنوز بسته ضدرکود دولت از زیر ذره‌بین مجلسیان عبور نکرده و به زعم برخی کارشناسان اقتصادی نیز در کوتاه‌مدت آثار و پیامدهای عملیاتی محتویات بسته مذکور نیز ملموس و مشهود نخواهد بود که به تبع آن انتظار رشد و رونق زودهنگام بازار سرمایه را کشید.

نوبت بازی غول فولادی

با این حال اهتمام نهاد ناظر به اوضاع کساد بازار و به‌دنبال آن سعی وافر این نهاد در اعمال اقداماتی مبتنی بر معاملات بلوکی در نماد عادی و محدودیت‌های معاملاتی و نیز حمایت‌های ویژه از برخی نمادها از چشم ناظران بی‌طرف و مستقل این بازار پنهان نمی‌ماند. مطابق چنین تلاش‌هایی به نظر می‌رسد روند مثبت بازار دیروز نیز چندان طبیعی نبوده چرا که معامله بلوکی در نماد عادی سهام غول فولادی کشور توانست تکان بارزی به ارقام شاخص‌ها بدهد. روز گذشته نزدیک به 8میلیون سهم فولاد مبارکه اصفهان آن هم در یک نوبت سفارش توسط یک شخص حقوقی خریداری شد و این امر موجب رشد 3درصدی قیمت آن و تاثیر 42واحدی بر متغیر شاخص کل شد. از گروه فولادی‌ها شرکت ملی صنایع مس ایران و کالسیمین نیز رشد اندکی داشتند اما بقیه نمادهای این گروه منفی معامله شدند. ازسوی دیگر مدیرعامل شرکت فولادمبارکه اصفهان نیز از برنامه‌های افزایش تولید و صادرات این مجتمع فولادی خبر داد. مدیرعامل مجتمع فولاد مبارکه اصفهان گفت: پنجمین شرکت برتر بورس امسال برای تولید 7.5میلیون تن فولاد برنامه‌ریزی کرده که از این رقم قرار است حدود 20درصد به کشورهای منطقه، آسیایی و اروپایی صادر شود. بهرام سبحانی افزود: دستیابی به صادرات 1.5میلیون تنی فولاد مبارکه در سال جاری، موجب رشد حدود 50درصدی نسبت به سال 92 خواهد شد. وی یادآور شد: صادرات بیش از یک‌میلیون تنی مجتمع فولاد مبارکه در سال گذشته بیش از اهداف پیش‌بینی شده بود و از این میزان 50درصد به اروپا و بقیه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و جنوب شرقی آسیا ارسال شد. سبحانی در زمینه طرح‌های توسعه این مجتمع اظهار داشت: طرح تولید پنج‌میلیون تن کنسانتره و پنج‌میلیون تن گندله در معادن سنگان خراسان رضوی از برنامه‌های طراحی شده که انتظار می‌رود تا پایان سال جاری تکمیل شود. سبحانی، برنامه بازسازی هشت کوره فولاد مبارکه را به‌عنوان دیگر طرح‌های سال جاری ذکر کرد که درخصوص 6 کوره این برنامه اجرا خواهد شد و دو مورد دیگر در دست اقدام قرار دارد. مدیرعامل فولاد مبارکه تصریح کرد: طرح توسعه کارخانه فولاد سبا نیز در حال اجرا قرار دارد و براساس آن تولید این واحد از 700هزار تن به 1.5میلیون تن خواهد رسید و قرار است تا پایان امسال کار ساخت این واحد به اتمام برسد و اوایل سال آینده وارد مرحله راه‌اندازی می‌شود.

خودرویی‌ها لیدر بازار

اما دو روز کاری گذشته هفته جاری را می‌توان روز خودرویی‌ها نامید، دو نماد سایپا و ایران خودرو در جولان قیمتی به‌سر بردند، به‌طوری که ایران خودرو نزدیک سقف دامنه نوسان رشد کرد و صف خرید شد. به عبارت روشن‌تر رشد گروه خودرویی از روز یک‌شنبه دومین روز کاری بازار سهام اتفاق افتاد به‌طوری‌که در آن روز سهام سایپا مورد حمایت یک خریدار حقوقی قرار گرفت و صف خرید شد. در نتیجه روز گذشته نیز معاملات خودرویی‌ها رشد روز ماقبل را پی گرفتند و نماد سایپا دیروز نیز با صف خرید مواجه شد. بدین‌ترتیب اکثریت قریب به اتفاق نمادهای خودرویی و شرکت‌های سازنده قطعات خودرویی شاهد رشد قیمت بودند. این درحالی است که حمایت‌های حقوقی صورت گرفته از سهام خودرویی‌ها هرچند برای اثرگذاری مثبت بر روند بازار انجام می‌شود، اما در خلاف جهت سازوکار عرضه و تقاضای این بازار شکل می‌گیرد. بدین‌ترتیب تحت تاثیر جو مثبت معاملات دو گروه خودروسازی بزرگ، بقیه نمادهای این گروه خواسته یا ناخواسته با متابعت از این دو لیدر، مثبت معامله شدند. از سوی دیگر وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز روز گذشته در گفت‌وگو با ایرنا خبر از فروش 2200میلیارد تومانی اموال خودروسازان داد.

هرچند مشخص نیست که کدام بخش از اموال خودروسازان به فروش رسیده است چراکه حداقل در گزارش صورت‌های مالی سه ماهه منتهی به 31خرداد 93 خودرویی‌ها، ردپایی از این فروش‌ها دیده نمی‌شود. با این حال وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد: دو خودروساز بزرگ کشور تاکنون بیش از دو هزار و 200میلیارد تومان از اموال خود را فروخته و تبدیل به نقدینگی کردند و در اختیار تولید گذاشتند. مهندس نعمت‌زاده تصریح کرد: گسترش راه‌های افزایش نقدینگی واحد‌های تولیدی به غیر از ورود منابع بانک مرکزی به عرصه تولید ازجمله راهکارهای حمایت از تولید بود که در یک سال گذشته در دستور کار قرار داشت. وی افزود: براساس این رویه، از صاحبان صنایع درخواست شد تا همه آنچه منابع در اختیار دارند را مجددا به خط تولید بازگرداند و به همین سبب بود که بسیاری از واحدهای تولید توانستند مجددا فعالیت خود را آغاز کرده و به چرخه تولید بازگردند. نعمت‌زاده افزود: روش فروش اموال و درخواست در صنایع خودروسازی کشور اجرا شد به‌گونه‌یی که شاهد رشد تولید بسیار خوبی در سال جاری خواهیم بود که امیدواریم این شرایط نیز در سایر بخش‌های صنعتی کشور اتفاق افتد. به‌گفته وی؛ گروه صنعتی ایران‌خودرو به غیر از سهام بانک پارسیان که هم‌اکنون در اختیار دارد، مابقی اموال خود را واگذار کرده و منابع آن را به سمت تولید سوق داده است.

شایعه «وبصادر»

بانکی‌ها نیز روز گذشته به‌عنوان اثرگذارترین نمادها بر شاخص کل عمل کردند. برپایه این گزارش نماد بانک صادرات با رشد بیش از 3درصدی با صف خرید مواجه شد. به‌دنبال آن وانصار نماد معاملاتی بانک انصار نیز با رشد 4درصدی صف خرید شد. این درحالی بود که نماد بانک اقتصاد نوین فقط مثبت رقم خورد. علاوه بر این پست بانک همچنان صف خرید است. اما صف خرید صادرات به‌دلیل انتشار شایعه‌یی مبنی بر فروش سهام بلوکی هلدینگ غدیر از سوی این بانک، موجب تشکیل صف خرید برای آن شد. در حال حاضر کمتر از 10درصد سهام هلدینگ سرمایه‌گذاری غدیر تحت اختیار بانک صادرات است. همچنین از دیگر نمادهای بزرگی که روی آن معامله بلوکی در نماد عادی برای اثرگذاری بر شاخص کل انجام گرفت، سهام هلدینگ فارس بود، براین اساس از مجموع حجم معاملات سهام نماد فارس بیش از 5میلیون سهم این هلدینگ معادل نزدیک به 97درصد آن توسط 6خریدار حقوقی معامله شد، با این حال در پایان معاملات سهم این نماد ریزش اندکی کرد.

شفاف‌سازی مپنا درباره گشایش اعتبارات اسنادی

نماد معاملاتی گروه مپنا نیز ازجمله نمادهای فزاینده متغیر شاخص بازدهی کل بازار سهام دیروز بود به‌طوری‌که با رشد اندکی که کرد 12واحد بر شاخص اثر مثبت گذاشت. در عین حال این غول پیمانکاری در خصوص گشایش اعتبارات اسنادی مربوط به ساخت سه نیروگاه شفاف‌سازی کرد. مپنا در نامه‌یی به معاون سازمان بورس و اوراق بهادار که در سایت کدال منتشر شد، درباره گشایش اعتبارات اسنادی مربوط به ساخت سه نیروگاه بهبهان، سیرجان و یزد صدوق توسط کارفرمایان و بانک‌های عامل مربوطه، در وجه شرکت گروه مپنا توضیحاتی ارسال کرده و تاثیر آن در سودآوری را به‌زودی اعلام خواهد کرد. مطابق این اعلامیه: 1- اعتبار اسنادی نیروگاه بهبهان معادل 261میلیون یورو که در تاریخ12/6/93 گشایش یافت. 2- اعتبار اسنادی نیروگاه سیرجان معادل 285میلیون یورو که تمام امور گشایش آن انجام شده و تا یک هفته آینده ابلاغ می‌شود. 3- اعتبار اسنادی نیروگاه یزد صدوق معادل 255میلیون یورو که تمام امور گشایش آن انجام شده و تا یک هفته آینده ابلاغ می‌شود. بدین‌ترتیب دریافت وجه فروش تجهیزات این سه‌نیروگاه توسط شرکت گروه مپنا محرز شده است و باتوجه به امکان پیشرفت بیشتر پروژه‌های فوق‌الذکر، تاثیرات گشایش اعتبارات اسنادی فوق بر سودآوری شرکت به‌زودی اعلام خواهد شد.

رفت و آمدهای بازار

اما نمادهایی که روز گذشته به تالار معاملاتی بورس اوراق بهادار بازگشتند عبارتند بودند از نماد معاملاتی شرکت گلتاش، شرکت قند نقش جهان و حق تقدم صنایع سیمان دشتستان. گلتاش که برای تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به 30/9/1393 متوقف شده بود بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیسم حراج تک قیمتی معامله شد. همچنین نماد معاملاتی شرکت قند نقش‌جهان پس از برگزاری مجمع عمومی عادی به‌طور فوق‌العاده مبنی بر انتخاب اعضای هیات‌مدیره با محدودیت نوسان قیمت آماده معامله شد اما پس از گشایش نماد با افت نزدیک به کف دامنه نوسان منفی رقم خورد. نماد معاملاتی حق تقدم شرکت صنایع سیمان دشتستان نیز با توجه به اعلام مهلت پذیره‌نویسی، بدون محدودیت نوسان در حراج قیمتی قرار گرفت.

تحولات فرابورس

اما آیفکس، شاخص کل بازار فرابورس نیز همسو با بورس اوراق، با رشد 5واحدی به رقم 812واحدی دست یافت. ارزش معاملات این بازار نیز با رقم حدود 37میلیارد تومان اندک بود، با این حال نمادهای فزاینده آیفکس تعداد بیشتری را شامل می‌شدند. براین اساس نمادهای معاملاتی پتروشیمی مارون، زاگرس، حسینا نماد توسعه خدمات دریایی و بندری سینا، پتروشیمی جم ازجمله نمادهای مثبت بر شاخص کل فرابورس بودند. از سوی دیگر در این بازار همچنان ثرود نماد معاملاتی سرمایه‌گذاری مسکن زاینده‌رود با صف خرید مواجه است این در حالی بود که طی دو روز کاری، صف خرید این نماد عرضه می‌شد اما مجددا روز گذشته نیز با صف خرید مواجه شد. علت این امر سفته‌بازی است که بورس‌بازان حرفه‌یی بازار فرابورس روی این سهم مرتکب می‌شوند. در عین حال سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی و حسینا نیز با رشد نزدیک 5درصدی صف خرید شدند.

مشاهده صفحات روزنامه