بازی برد- برد ایران این ‌بار در خاورمیانه

محمدجواد ظریف که از بدو شروع ماموریتش به عنوان وزیر امورخارجه در 22ماه طاقت‌فرسا مشغول مذاکره با قدرت‌های جهانی موسوم به 1+5 بر سر پرونده هسته‌یی با محوریت ایده بازی «برد-برد» بود؛ به نظر می‌رسد پس از کسب موفقیت در مذاکرات مذکور و رسیدن به توافق اینک می‌خواهد همان استراتژی را در بازی و منطقه جدیدی به‌ کار ببرد و آن جایی نیست جز خاورمیانه. وضعیت عمومی خاورمیانه پس از وقوع بهار عربی طی 4سال گذشته به‌ شدت دچار بحران، بی‌ثباتی و ناامنی بوده است. تداوم بحران‌های سوریه و عراق و تشدید بحران در یمن و بی‌ثباتی در شمال آفریقا، پررنگ شدن رقابت‌های تعارض‌آمیز شیعه -سنی و ظهور پدیده‌های تروریستی نوظهوری مانند داعش و جبهه النصره در قالب شبه‌دولت از ویژگی‌های خاورمیانه طی ایام اخیر بوده است. روندی که دورنمای این منطقه را غرق شدن بیش از پیش آن در بحران به ذهن متبادر می‌کند. یکی از عوامل موثر در چنین وضعیتی در کنار فاکتورهای دیگر مطمئنا رقابت خصم‌آلود قدرت‌های منطقه‌یی در برابر هم و تلاش برای افزایش نفوذ منطقه‌یی یا ورود به حیاط‌های خلوت دیگر رقباست که همین امر سبب‌ساز خلأهای امنیتی چندی و بازیگری بیش از پیش گروه‌های تروریستی نظیر داعش شده است. در چنین فضایی و کمتر از یک ماه از اعلام توافق هسته‌یی میان ایران و گروه 1+5 محمدجواد ظریف پس از انجام دو سفر منطقه‌یی کوتاه، روز گذشته با انتشار یادداشتی در چند نشریه عربی، خواهان آن شده تا کشورهای منطقه راه و مسیری تازه را در پیش گیرند. ظریف در این یادداشت خود که به مثابه مانیفست سیاست خارجی منطقه‌یی دولت ایران باید قلمدادش کرد، خواهان تنش‌زدایی عملی بین کشورهای منطقه و همکاری برای مبارزه با رادیکالیسم و تروریسم فزاینده شده است. بر همین اساس ظریف تاکید کرده که عصر بازی با حاصل جمع صفر و ایجاد صفوف تعارض و رقابت پرتنش سپری شده و ‌باید در یک بازی با حاصل جمع مضاعف به دنبال همکاری‌های عملی و رقابت‌های سازنده بود. وی در همین راستا در بخشی از یادداشت‌ خود نوشته است: «همه ما باید این واقعیت را بپذیریم که زمان بازی‌های با حاصل جمع صفر تمام شده و ما همه با هم یا برنده‌ایم یا بازنده‌. امنیت پایدار از طریق ناامن کردن دیگران به دست نمی‌آید. هیچ ملتی نمی‌تواند به منافع خود دست یابد بدون اینکه منافع دیگران را نیز در نظر گیرد. چه بخواهیم و چه نخواهیم این سرنوشت محتوم همه ماست.» حال باید دید پیام روشن ظریف با چه واکنشی از سوی کشورهای موثر منطقه ازجمله مقامات ریاض و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس مواجه خواهد شد؟

مشاهده صفحات روزنامه