درآمدهای بودجه93 زیر سایه سقوط نفت
عملکرد دولت در انتهای صف تاثیرگذاری بر عدم تحقق پیش‌بینی‌های بودجه93
گروه اقتصاد کلان الناز خجسته
بیست و ششمین گزارش تفریغ بودجه کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی دیوان محاسبات آماده تقدیم به مجلس شده است. به گفته ناظران، عملکرد دیوان محاسبات کشور در سال‌های اخیر بیانگر تلاش متمرکز این بخش برای تهیه دقیق و متقن گزارش تفریغ بودجه در حداقل زمان ممکن بوده است. همانطور که اخبار منتشر شده از سوی دیوان محاسبات کشور، حاکی از آن است که گزارش تفریغ بودجه سال93 در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به گزارش‌های تفریغ سال‌های قبل تهیه شده و در روزهای آتی به مجلس شورای اسلامی ارائه خواهد شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل دیوان محاسبات، آخرین جلسه هیات عمومی با حضور رییس کل، دادستان، مستشاران و معاونان دیوان محاسبات کشور برای بررسی ۲۵جزء، بند و تبصره ماده واحده باقی مانده قانون بودجه سال 1393 کل کشور برگزار شد و گزارش تفریغ احکام ماده واحده هم‌اکنون به اتمام رسیده است. این در حالی است که فیاض شجاعی، دادستان دیوان محاسبات کشور در گفت‌وگو با «تعادل»، تجمیع محاسبات تفریغ بودجه93 را ناتمام دانسته و می‌گوید: تفریغ بودجه93 در حال نهایی شدن است؛ چراکه هنوز ماده واحده‌ها که درواقع چکیده‌یی از کل بودجه93 به‌شمار می‌رود در هیات عمومی دیوان مورد بررسی قرار نگرفته است. وی می‌افزاید: تبصره‌ها آماده است و با تشکیل جلسه هیات عمومی و تصویب ماده‌واحده‌های بودجه93، تفریغ بودجه به مجلس تقدیم خواهد شد.
لازم به ذکر است که قانون بودجه سال۱۳۹۳ کل کشور دارای ۱۹۰جزء، بند و تبصره بوده که کار رسیدگی و تهیه گزارش تفریغ بودجه آنها ابتدا در کارگروه فنی و حقوقی دیوان محاسبات کشور از تاریخ ۱۳/۸/۹۴ آغاز و نخستین جلسه هیات عمومی نیز در تاریخ ۹۴/۸/۱۹ برگزار شد. درمجموع درخصوص تهیه گزارش تفریغ بودجه سال۹۳ کل کشور ۳۴جلسه کارگروه فنی و حقوقی و ۸جلسه هیات عمومی برگزار شده است. در همین راستا، فیاض شجاعی در پاسخ به سوال «تعادل» در رابطه با جزییات تفریغ بودجه سال93 می‌گوید: پیش از تصویب تفریغ بودجه در هیات عمومی دیوان محاسبات کشور که متشکل از رییس دیوان، معاونان، دادستان و 12مستشار است، نمی‌توانیم اطلاعاتی را در این زمینه منتشر کنیم؛ چراکه در حال حاضر هنوز جمع‌بندی اطلاعات و حسابرسی‌ها صورت نگرفته و اطلاعات فعلی نمی‌تواند شفافیت مورد نظر را داشته باشد.
فیاض شجاعی همچنین در رابطه با چگونگی جمع‌آوری اطلاعات برای تهیه گزارش تفریغ بودجه می‌گوید: پس از جمع‌آوری اطلاعات از دیوان محاسبات استان‌ها و حسابرسان کل، این منابع به کارگروهی متشکل از مستشاران، معاونان و دادستان دیوان محاسبات کشوری، منتقل شده و توسط افراد فوق‌الذکر مورد بررسی و جمع‌بندی قرار می‌گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر امکان ارائه برخی آمار درخصوص عملکرد دولت در بخش‌های مختلف، در سال93 وجود دارد یا خیر، اینچنین می‌گوید: برآورد کلی از عملکرد دولت زمانی قابل تحقق خواهد بود که جلسه هیات عمومی، درخصوص ماده واحده‌ها به تجمیع برسد. به همین جهت پیش از برگزاری این جلسه امکان انتشار بخشی از این اطلاعات وجود ندارد.
از سوی دیگر گزارش تفریغ بودجه شامل 186بند است که باید در یک نگاه کلی مورد بررسی قرار گیرد؛ چراکه عملکرد دولت در هیچ‌یک از بند‌ها به تنهایی نمی‌تواند گزینه مناسبی برای قضاوت باشد. بنابراین تا زمانی که اطلاعات کلی اعلام نشده، نمی‌توانیم در این رابطه اظهارنظر کنیم. وی در ادامه می‌گوید: برای نتیجه‌گیری کلی در رابطه با پیشنهادات ارائه شده از سوی دولت در سال93 و میزان تحقق آنها زود است؛ زیرا نتیجه محاسبات دیوان هنوز مشخص نیست، به همین جهت نمی‌توان عملکرد دولت در یک بخش، به‌طور مثال پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته درخصوص بودجه عمرانی سال93 را ملاک قرار داد و تحقق یا عدم تحقق آن را بررسی کرد. در حال حاضر این انتقادها از عملکرد دولت در چارچوب دیوان محاسبات کشوری صورت می‌گیرد. حسابرسان در بخش‌های مختلف اطلاعات خود را ارائه کرده و نسبت به میزان تطابق عملکرد دولت در انجام تکالیف و پیش‌بینی‌های خود بحث و بررسی انجام می‌دهند؛ با این شرایط ممکن است در کش و قوس این بررسی‌ها برخی اطلاعات به‌طور کلی تغییر چهره دهد و عملکرد دولت که ممکن است در ابتدا مورد انتقاد قرار گرفته باشد، در قدم بعدی شایسته تلقی شود.
تمام این مثال‌ها مهر تاییدی بر آن است که نمی‌توان اطلاعات مورد بررسی در جلسات دیوان را پیش از طی فرآیند بررسی و تصویب هیات عمومی، بازگو کرد؛ چراکه قطعیت و صحت اطلاعات با عبور از فیلتر تصویب در جلسه هیات عمومی قابل اتکاست. وی می‌افزاید: تحقق یا عدم تحقق بودجه از عوامل بسیاری نشأت می‌گیرد و نمی‌توان در این زمینه دولت را مستقیما مقصر دانست. به گفته شجاعی، درحالی‌که تاثیر فاحش کاهش قیمت نفت در سال‌های اخیر بر کسی پوشیده نیست، سال93 نیز در زمینه تحقق پیش‌بینی‌های بودجه دولت تا حد زیادی از این افت قیمت تاثیر گرفته است؛ که باید در برخورد با این مساله دید منطقی داشته باشیم. بنابراین شناسایی عدم تحقق بودجه93 در بخش‌های مختلف، نباید به انگشت اتهامی به سوی دولت یازدهم تبدیل شود؛ چراکه در شرایط کنونی اقتصاد کشور، عوامل بسیاری پیش از تصمیمات و عملکرد دولت بر پیش‌بینی‌های بودجه93 و خصوصا رقم درآمدی آن تاثیرگذار بوده‌اند.
دادستان دیوان محاسبات در پایان می‌گوید: بهتر است عملکرد دولت را بعد از تصویب گزارش تفریغ بودجه قضاوت کنیم. طبق روال قانونی و در مهلت تعیین‌شده گزارش تفریغ بودجه سال93 نیز مثل سال‌های قبل، پس از تقدیم به مجلس، در سایت رسمی دیوان محاسبات کشور نیز منتشر خواهد شد.
