زیر و بم نیروگاه‌سازی ترک‌ها در ایران

گروه انرژی| نادی صبوری|

گروه یونتیت ترکیه، 7 نیروگاه گازی در ایران احداث می‌کند. این خبری بود که روز گذشته ابتدا در قالب یک بیانیه روی وب‌سایت این گروه ترک انتشار یافته و بلافاصله مورد توجه رسانه‌های بین‌المللی مانند فایننشال تایمز و رویترز قرار گرفت. هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نیروی ایران کمتر از یک هفته گذشته به روزنامه حریت چاپ ترکیه گفته بود که ایران طی روزهای آینده قرارداد سرمایه‌گذاری با شرکت‌های بخش خصوصی ترکیه برای ساخت یک نیروگاه برق ۵هزار مگاواتی امضا خواهد کرد، همزمانی این امضای قرارداد با تفاهمنامه منعقد شده ازسوی شرکت تولید نیروی برق حرارتی با شرکت مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران (مپنا) این پرسش که آیا ارتباطی میان انعقاد قرارداد با شرکت‌های ترکی و نیاز مپنا به 5هزار مگاوات قرارداد برای انتقال تکنولوژی توربین‌های کلاسF وجود دارد نیز مطرح شده است. پیش از این مقامات دولتی اعلام کرده بودند که آنها از حداکثر اجازه قانونی خود برای سفارش برق در قالب 5هزار مگاوات تفاهمنامه با گروه مپنا استفاده کرده‌اند. روابط عمومی شرکت مپنا البته روز گذشته هرگونه ارتباطی میان این قرارداد با این گروه را تکذیب کرد.

روز 4ژوئن، رویترز در خبری به این اشاره کرد که یونیت اینترنشنال، شرکتی از بخش خصوصی ترکیه در وب‌سایت خود اعلام کرده است که 7نیروگاه گازی به ارزش 4.2میلیارد دلار در ایران خواهد ساخت.

اتفاقی که آنها از آن با عنوان «بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در دوران پساتحریم» یاد کرده‌اند.

طبق خبر رویترز، در این اعلامیه آمده است که 7نیروگاه در مناطق جداگانه ایران ساخته خواهد شد که ظرفیت نصب شده بیش از 6000مگاوات دارند. در متن اعلامیه آمده است: «یونیت اینترنشنال به توافقی 4.2میلیارد دلاری با وزارت نیروی ایران دست یافته است. این قرارداد برای ساخت نیروگاه‌های گازی سیکل ترکیبی بوده و روز اول ژوئن (چهارشنبه 12خرداد) در مراسمی در تهران به امضا رسیده است.»

باتوجه به زمان اشاره شده در این اعلامیه، مراسم فوق‌الذکر اندکی پس از اتمام یازدهمین همایش بین‌المللی در ایران صورت گرفته است. همایشی که شرکت‌های ترک در آن حضور فعالی داشتند. اونال اویسال مدیرعامل فعلی گروه یونیت اینترنشنال که رییس سابق باشگاه گالاتاسرای ترکیه بوده این توافقات را در راستای دوستی و اعتماد متقابل ایران و ترکیه و قدرت اعتماد کارآفرینان ترکیه‌یی در فعالیت‌های برون مرزی توصیف کرده و گفته است: نیروگاه‌های فعلی ایران با بهره‌وری 32درصد به فعالیت خود ادامه می‌دهد و این درحالی است که نیروگاه‌های ساخت این کشور با حداقل بهره‌وری 60درصدی فعالیت خواهند کرد.»

مدیرعامل یونیت اینترنشنال بیان کرده است که این میزان 10درصد از نیاز انرژی ایران است و عملیات ساخت این نیروگاه‌ها در سه ماهه اول سال2017 آغاز خواهد شد.

درباره یونیت اینترنشنال

یونیت اینترنشنال شرکت چندان مطرح و شناخته شده‌یی در زمینه نیروگاه‌سازی به حساب نمی‌آید. شاید به همین واسطه است که جست‌وجو درباره ماهیت و فعالیت‌هایش و حتی یافتن آدرس اینترنتی آن، کاری چندان ساده نیست. بلومبرگ که بانکی اطلاعاتی از شرکت‌های مختلف خصوصی دنیا دارد، چند خطی را درباره نوع فعالیت‌های این گروه نوشته است. طبق این نوشته‌ها، یونیت گروپ، شرکتی ترکیه‌یی با فعالیت‌های متنوع در حوزه تولید، توزیع و انتقال برق و گاز طبیعی در ترکیه است. این شرکت جز ترکیه فقط در اروپای شرقی و خاورمیانه فعالیت داشته است. در این توضیحات البته اشاره شده است که یونیت گروپ تاکنون نیروگاه‌های برق‌آبی و زغال‌سنگی در رومانی و ایتالیا را توسعه و اداره کرده، در واردات و توزیع برق از ارمنستان به ترکیه فعالیت داشته و در زمینه حمل‌ونقل و تجارت گاز طبیعی در ترکیه نیز فعال بوده است.

طبق برخی اطلاعات دیگر یونیت گروپ در بدو تاسیس نه یک شرکت صنعتی بلکه گروهی تجاری و بازرگانی به حساب می‌آمد. نکته جالب توجه دیگر این است که یونیت گروپ در ترکیه به فعالیت «هتلداری» نیز مشغول است.

سابقه فعالیت در ایران

به مدد و یاری بلومبرگ با ورود به وب سایت شرکت یونیت گروپ مشخص می‌شود که این شرکت اساسا اهم فعالیت نیروگاهی خود را در ایران انجام داده است.

یونیت گروپ که طبق اطلاعات مندرج در صفحه انگلیسی ویکی پدیای اونال اویسال، مدیرعامل این گروه از 23شرکت تشکیل شده است، در بخش «ساخت‌و‌ساز نیروگاهی» در قسمت معرفی پروژه‌هایی که تاکنون در آن فعالیت داشته 5نیروگاه ایرانی را نام برده است. نیروگاه‌های رودشور در تهران، منتظر قائم در کرج، شهید رجایی در قزوین، فارس در شیراز و شریعتی در مشهد این 5نیروگاه هستند. یونیت گروپ در مورد نیروگاه رودشور از شرکت زیمنس به عنوان تامین‌کننده اصلی تجهیزات و درمورد 4نیروگاه دیگر از شرکت جنرال الکتریک تحت این عنوان یاد کرده است. طبق اطلاعات مندرج در وب‌سایت این گروه، یونیت گروپ در زمینه تولید برق نیز تاکنون در 6پروژه فعالیت داشته که 4پروژه در ترکیه و 2 پروژه دیگر در بلغارستان و ایتالیا بوده‌اند.

نکته جالب توجه دیگر این است که اونال اویسال مدیرعامل یونیت گروپ در سال1999 توسط رییس‌جمهور وقت ترکیه نشان «بهترین نماینده کسب‌وکار خارج از کشور» را دریافت کرد. اویسال در سال2011 درآمد خالصی معادل یک‌میلیارد دلار داشته است.

اویسال گفته است که قرارداد با ایران براساس الگوی ساخت، بهره‌برداری و انتقال بوده و بعد از 20سال این نیروگاه‌ها را به ایران واگذار خواهند کرد. وی در توضیح جزییات این توافق افزوده است: ایران به مدت 6سال گاز این نیروگاه‌ها را تامین کرده و برق تولیدی آن را خریداری خواهد کرد.

طبق گزارشی که روزنامه حریت روز گذشته در این زمینه منتشر کرده است، یونیت اینترنشنال توسعه نیروگاهی 840مگاواتی در جنوب عراق را نیز به‌عهده دارد.

در گزارش روزنامه حریت از محسن طرزطلب مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی نقل قول شده است که «مذاکرات سخت و فشرده‌یی که بیش از هزار ساعت به طول انجامید میان ایران و ترکیه در این زمینه وجود داشته است.» محسن طرزطلب چند روز قبل از انعقاد قرارداد این شرکت با گروه مپنا اعلام کرده بود که مذاکره با سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در صنعت برق کشور از حدود یک سال پیش آغاز و تفاهمنامه‌های اولیه نیز امضا شده است.

مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، تصریح کرده بود: این قرارداد همکاری با کنسرسیوم ترکیه-بلژیک به ارزش سه میلیارد دلار برای ساخت پنج نیروگاه حرارتی سیکل ترکیبی است.

طرزطلب در آن تاریخ امیدوار بود که این قرارداد تا پیش از 15خرداد منعقد شود که درنهایت نیز طبق اطلاعات منتشر شده قرارداد روز 12خرداد بسته شده است.

مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی در آن زمان بیان کرده بود: انتقال فناوری، افزایش توان ساخت داخل، تامین کامل منابع مالی و انجام حداقل ٥١درصد کار در داخل کشور، رویکردهای اصلی وزارت نیرو در انعقاد قرارداد با طرف‌های خارجی است. وی تصریح کرد: افزون بر این، مذاکره برای اضافه کردن ١٠هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور با خارجی‌ها در حال انجام است که امید می‌رود امسال به نتیجه برسند.

افزایش همکاری‌های برقی ایران و ترکیه

روزنامه حریت هفته گذشته نیز از قول معاون وزیر نیروی ایران نوشته بود: «طی روزهای آینده ما یک قرارداد سرمایه‌گذاری با شرکت‌های بخش خصوصی ترکیه برای ساخت یک نیروگاه برق ۵هزار مگاواتی در ایران امضا خواهیم کرد. ارزش این قرارداد ۳میلیارد دلار است.»

در این گزارش آمده بود که ایران به‌زودی یک قرارداد سرمایه‌گذاری 3میلیارد دلاری با شرکت‌های بخش خصوصی ترکیه در زمینه ساخت یک نیروگاه برق 5هزار مگاواتی در ایران امضا خواهند کرد.

حریت به نقل از هوشنگ فلاحتیان نوشت که بخش انرژی ترکیه پس از لغو تحریم‌ها علاقه‌مندی زیادی نسبت به فعالیت در ایران از خود نشان داده است.

وی اضافه کرده بود: «طی روزهای آینده ما یک قرارداد سرمایه‌گذاری با شرکت‌های بخش خصوصی ترکیه برای ساخت یک نیروگاه برق 5هزار مگاواتی در ایران امضا خواهیم کرد. ارزش این قرارداد 3میلیارد دلار است. ما موافقتنامه‌های دیگری نیز با ترک‌ها داریم، اما آنها هنوز نهایی نشده‌اند و گفت‌وگوها ادامه دارد.» فلاحتیان درنهایت اظهار کرده بود که تجارت برق ایران با ترکیه نیز افزایش خواهد یافت.

روزنامه حریت در گزارش روز شنبه خود از قول مدیرعامل یونیت گروپ از این قرارداد تحت عنوان «قراردادی بزرگ» نه فقط در ابعاد ایران بلکه «در ابعادی جهانی» یاد کرد.

مشاهده صفحات روزنامه