تبادل هشدار امریکا و چین بر سر دریای جنوبی چین
گروه جهان
در آستانه سفر هیات امریکایی به ریاست وزیر خارجه ایالات متحده به چین، مقام‌های ارشد دو کشور از رفتار متقابل یکدیگر انتقاد کرده و نسبت به تشدید اختلافات هشدار دادند. به گزارش رسانه‌ها، ایالات متحده به پکن درمورد آنچه «تحریکات» آن در حریم هوایی و دریایی جنوبی چین نامیده‌اند، هشدار داده است و یک مقام بلندپایه نظامی چین نیز گفته که پکن از ایجاد مشکل، هراسی ندارد.
به گزارش رویترز، دریای جنوبی چین منطقه‌یی استراتژیک محسوب می‌شود و محل اختلاف بین چین، امریکا و برخی کشورهای دیگر منطقه است و تنش بر سر آن پس از آن بالا گرفت که چین اقدام به ساخت جزایر مصنوعی روی صخره‌های مرجانی این دریا کرد.
جان کری، وزیر خارجه امریکا، گفته از منظر ایالات متحده، هرگونه توسعه چین در حیطه دفاع هوایی بر فراز دریای جنوبی چین تحریک‌آمیز و بی‌ثبات‌کننده است. پیش از او اشتون کارتر وزیر دفاع آن کشور نیز گفته بود ادعای فیلیپین درمورد ساخت‌وسازهای چین در دریای جنوبی چین، اقدامات صورت گرفته امریکا و دیگر کشورها را شتاب می‌دهد. کارتر گفته است: «اگر چین به اقدامات تحریک‌آمیز خود در نظامی کردن دریای جنوبی چین ادامه دهد دیواری بزرگ از انزوای خودخواسته به دور خود می‌کشد.»
فیلیپین، از متحدان اصلی ایالات متحده در جنوب شرق آسیا، به‌تازگی پرونده‌یی را در سازمان ملل متحد علیه پکن، در ارتباط با «کنوانسیون ملل متحد درمورد حقوق دریاها» گشوده است. این کنوانسیون مهم‌ترین عرف بین‌المللی تعریف‌کننده حقوق دریاها به‌شمار می‌رود. فیلیپین ازجمله کشورهایی است که با پکن، اختلافات عمیق مالکیتی در مناطقی از دریای جنوبی چین و گسترش نفوذ چین در منطقه دارد. چین پیشاپیش گفته است تصمیم «داوری بین‌المللی» در این مورد، اهمیتی برایش نخواهد داشت.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ادمیرال سان جیانگو معاون فرمانده ستاد مشترک ارتش چین، در جریان کنفرانسی در سنگاپور بدون اشاره به کشور خاصی گفته است: «کشورها باید در رابطه با این موضوع (اختلافات در دریای جنوبی چین) نقشی سازنده بازی کنند و نه راه‌های دیگر کنار آن را بیازمایند. مساله دریای جنوبی چین به این خاطر حاد شده که بعضی کشورها به‌خاطر منافع شخصی خود به ایجاد تحریک دست زده‌اند.»
متحدان ایالات متحده، از ژاپن تا فیلیپین، ازجمله کشورهایی هستند که تاکنون بارها به انتقاد از چین بر سر مالکیت مناطق مختلف و نیز توسعه دریایی آن کشور پرداخته‌اند. امریکا مکررا تاکید کرده است که از هم‌پیمانان خود حمایت می‌کند. البته این کشورها میان خود نیز اختلافات مالکیتی دارند که گاه باوجود ایجاد تنش‌هایی شدید میان آنها، اما عملا در سایه اختلافات با پکن قرار گرفته است.
به گزارش رویترز، مقام‌های امریکایی ابراز نگرانی کرده‌اند که روند پرونده گشوده شده ازسوی مانیل علیه پکن، ممکن است چین را به سوی ایجاد یک «حریم دفاعی هوایی» بکشاند. «حریم دفاعی هوایی» به معنی آن است که -مثلا- کنترل رفت‌وآمد هوایی پروازهای تجاری بر فراز یک جزیره یا بخشی از دریا، به فهرست مسائل «امنیت ملی» یک کشور تبدیل شود.
جان کری در همان روزی که معاون ستاد مشترک ارتش چین، در مغولستان، سخن گفت، گفته است ایجاد احتمالی چنین حریمی «از منظر ما به معنی عاملی برای ایجاد تحریک و بی‌ثباتی است که به‌طور خودکار به افزایش تنش‌ها می‌انجامد و به‌طور جدی گفته‌های چین درمورد تلاش برای حل مساله از طریق دیپلماتیک را زیر سوال می‌برد.»
جان کری پس از مغولستان قرار است دوشنبه (امروز) به همراه هیاتی بلندپایه از مقامات امریکا ازجمله وزیر خزانه‌داری به چین سفر کنند. انتظار می‌رود ایجاد منطقه دفاعی در دریای جنوبی چین ازجمله محورهای اصلی مذاکره بین مقام‌های دو کشور باشد.
به گزارش بی‌بی‌سی، مناقشه بر سر محدوده قلمرو در مناطقی از اقیانوس و جزایر پاراسل و اسپراتلی است، دو مجمع الجزایری که چند کشور ادعای مالکیت تمام یا بخشی از آن را دارند. علاوه بر این جزایر، مجموعه‌یی از صخره‌های سنگی، صخره‌های مرجانی و جزیره‌های ماسه‌یی مانند سد ساحلی اسکاربورو نیز در این منطقه قرار دارند. چین می‌گوید حق مالکیت چین بر این منطقه تاریخی ۲۰۰۰ساله است، از زمانی که مجمع الجزایر پاراسل و اسپراتلی بخشی جداناشدنی از ملت چین بودند. تایوان نیز عینا همین ادعا را مطرح می‌کند.
ویتنام استدلال تاریخی چین را مورد سوال قرار داده و می‌گوید که تا پیش از دهه۱۹۴۰، چین هیچ‌گاه ادعایی درباره حاکمیت ارضی بر این منطقه نداشته است. مدعی اصلی دیگر در این منطقه فیلیپین است که نزدیکی جغرافیایی خود به جزایر اسپراتلی را دلیل اصلی ادعای مالکیت بر بخشی از این مجموعه قرار داده است.
خبرگزاری روسی اسپوتنیک پیش‌تر نوشته بود که به‌دنبال افزایش تنش بین امریکا و چین بر سر مناطق مورد مناقشه در دریای جنوبی چین، پکن قصد دارد زیردریایی‌های هسته‌یی را برای نخستین‌بار در تاریخ به اقیانوس آرام بفرستد. گاردین نوشته بود: «این گشت‌زنی‌ها تنها ابزاری برای تامین امنیت چین در برابر سامانه‌های تسلیحاتی امریکا خواهد بود.»
