تشکلهای ضدپولشویی برای اقتصادی سالم
تشکلهای نوین نه با هدف حمایت از اعضا بلکه برای بهبود فضای کسب و کارتلاش میکنند. در حقیقت همانطور که گرفتن حق اعضا به نفع اعضای تشکل است بهبود وضعیت اقتصادی باعث کمک به اعضا میشود. یکی از مباحثی که مباحث بهبود فضای کسب و کار بحث مبارزه با پولشویی است که در این رابطه تشکلهای زیادی ایجاد شده است. هرچند که بسیاری از مباحث مبارزه با پولشویی در قالب کنوانسیونها پیگیری میشود اما باز هم تشکلها نقش اساسی را در این زمینه دارند.
اتحادیه بینالمللی مبارزه با پولشویی
FATF یا اتحادیه بینالمللی مبارزه با پولشویی یک IGO یا تشکلی از دولتها است که برای مبارزه با پولشویی شکل گرفته است. هدف اصلی این اتحادیه، در واقع، مبارزه با مظاهر مختلف فعالیتهای غیرقانونی است که بخش اقتصادی کشورها را تحت تاثیر خود قرار دادهاند. در هفتههای اخیر مباحث زیادی درباره FATF و ارتباط آن با ایران مطرح شد و حتی برخی چهرههای اصولگرا نگران بودند که اطلاعات مالی ایران از طریق اتحادیه بینالمللی مبارزه با پولشویی افشا شود.
درحال حاضر، FATF شامل ۲۹ کشورو دو سازمان بینالمللی است و اعضای این اتحادیه شامل کشورهای هستند که از مراکز مهم مالی جهان محسوب میشوند. اتحادیه FATF دارای یک دستورالعمل ۴۰ مادهیی است که کلیه جنبههای مبارزه با پولشویی را دربرمی گیرد. از ابتدای شروع به فعالیت اتحادیه FATF، مشخص بود که کشورهای عضو این اتحادیه دارای سیستمهای مالی وقانونی متفاوت با یکدیگر هستند و نمیتوانند معیارهای یکسانی داشته باشند و برای مبارزه با پولشویی از رفتار یکسانی پیروی کنند. بنابراین، دستورالعمل اجرایی اتحادیه FATF به صورتی نوشته شده است که هم قابل اجرا توسط کلیه اعضا باشد وهم اینکه مبادلات پولی قانونی کشورهای عضو را محدود نکند و مانع توسعه اقتصادی کشورها نشود. کشورهای عضو FATF عبارتند از: آرژانتین، استرالیا، اتریش، بلژیک، برزیل، کانادا، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، هنگکنگ، سوییس، ایسلند، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، لوکزامبورگ، مکزیک، هلند، سوئد، نروژ، پرتغال، سنگاپور، اسپانیا، نیوزیلند، ترکیه، انگلستان، امریکا و دو سازمان بینالمللی یعنی اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیجفارس.
کمیته بازل
این کمیته در سال 1974میلادی تشکیل شد. کشورهای جی-10 و لوکزامبورگ، یک کمیته دایمی با حمایت بانک تسویه حسابهای بینالمللی تاسیس کردند. این نهاد کمیته بازل (کمیته نظارت بر امور بانکی) نام گرفت که متشکل از نمایندگان بانکهای مرکزی، نهادهای ناظر و مراجع قانونگذار کشورهای عضو جی-10 است. در گذر زمان، دامنه فعالیتهای این کمیته تکامل یافت و معطوف به این موارد شد:
تعریف وظایف ناظران و قانونگذاران در مواقع ایجاد مشکلات قانونی. تضمین عدم گریز بانکهای بینالمللی یا هلدینگهای بانکها از نظارت جامع مراجع نظارتی داخلی. ترویج الزامات سرمایهیی واحد به نحوی که بانکهای کشورهای مختلف قادر به رقابت با یکدیگر در شرایط مساوی باشند. کمیته بازل فاقد اختیارات قانونگذاری است، اما کشورهای عضو بهصورت ضمنی موظف به اجرای پیشنهادات این کمیتهاند، با این حال بهدلیل تفاوت مقررات داخلی کشورها، به مراجع ذیصلاح هر کشور اجازه داده شد تا در بهکارگیری پیشنهادهای کمیته بازل تا حدی انعطافپذیر باشند.
گروه پمپیدو شورای اروپا
گروه همکاری برای مبارزه با سوءاستفاده از مواد مخدر و قاچاق غیرقانونی مواد مخدر (گروه پمپیدو) یک نهاد بین دولتی است که در سال 1971 در ابتکار عمل ژرژ پمپیدو، رییسجمهور وقت فرانسه تشکیل شده است.
در ابتدا، این انجمن غیر رسمی متشکل از هفت کشورهای اروپایی - فرانسه، بلژیک، آلمان، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، انگلستان - به دنبال به اشتراک گذاشتن تجربه خود را از مبارزه با سوءمصرف مواد مخدر و قاچاق مواد مخدر است. همکاری متعاقبا تمدید شد که شامل کشورهای جدید. در سال 1980 گروه به چارچوب نهادی از شورای اروپا گنجانیده شده و در حال حاضر شامل 35 کشورهای عضو است. از سال 1990، همکاریهای فنی به کشورهای اروپای مرکزی و شرقی است که اعضای گروه پمپیدو تمدید شده است. علاوه بر این، کشورهای غیر اروپایی مانند کانادا، ایالات متحده امریکا، استرالیا و مکزیک نیز دعوت شده است که به شرکت در فعالیتها و همچنین سایر نهادهای بینالمللی مانند اتحادیه اروپا، کمیسیون اروپا و مرکز اروپایی نظارت بر مواد مخدر و دارو اعتیاد. از سال 2006 این گروه همچنین فعالیتهای همکاری و با کشورهای عضو غیر از حوضه مدیترانه مانند الجزایر، مراکش، تونس، لبنان، مصر و اردن در حال توسعه شده است.
انجمن بینالمللی نظار بیمه (IAIS)
انجمن بینالمللی نظار بیمه (IAIS) که در سال 1994 تاسیس شد، یک سازمان نظارتکننده است که از بیش از 100 کشور و حوزه قضایی مختلف تشکیل شده است.
اهداف اولیه آن عبارتند از:
1. گسترش همکاری در میان ضابطهگذاران صنعت بیمه؛
2. تنظیم استانداردهای بینالمللی برای نظارت بر بیمه؛
3. آموزش اعضا؛
4. کار مشترک با ضابطهگذاران در دیگر بخشهای مالی و موسسات مالی بینالمللی.
علاوه بر اعضا، انجمن بینالمللی نظار بیمه بیش از60 عضو شاهد، نمایندگان انجمنهای صنعتی، انجمنهای حرفهیی، شرکتهای بیمه، مشاوران و موسسات مالی بینالمللی را در اختیار دارد.
ضمن اینکه انجمن بینالمللی نظار بیمه موضوعات مختلفی از جمله تمام حوزههای نظارت بر بیمه را پوشش میدهد و به مساله پولشویی در یکی از نشریات این سازمان پرداخته شده است. در ژانویه 2002، انجمن بینالمللی نظار بیمه نشریه شماره 5 بنام رهنمودهایی برای نظار و شرکتهای بیمه را منتشر کرد. این نشریه بهطور جامع به مساله پولشویی در صنعت بیمه میپردازد. همانند دیگر نشریات بینالمللی، رهنمودهای مقابله با پولشویی برای پیادهسازی در کشورها در نظر گرفته شده است و شرکتهای خاص بیمه، خدمات ارائه شده در یک کشور، سیستم مالی، اقتصاد و ساختار قانونی و سازمانی آن را مورد بحث قرار میدهد.