با افزایش مناطق آزاد گلوگاههای قاچاق افزایش مییابد؟
گروه تجارت دولت، تصمیم گرفته تا مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بیشتری را به فهرست مناطق آزاد کشور اضافه کند؛ فارغ از اینکه این مناطق آزاد، در مقابل دیوارهای تعرفهیی بلندی که اکنون دور تا دور تجارت خارجی ایران کشیده شده است، تنها مفری برای برخی واردکنندگانی هستند که کالاهای مصرفی خارجی را وارد کشور کرده و بیحدوحصر و به بهانه ورود بدون هیچ ضابطهیی به مناطق آزاد، به شیوهیی خاص و خزنده، وارد بازارهای سرزمین اصلی میکنند.
حتی برخی دولتمردان هم نسبت به این موضوع هشدار داده و تاکید کردهاند که مناطق آزاد، از ریل اصلی خود خارج شدهاند. محمدرضا نعمتزاده آخرین فردی بود که در روزهای اخیر نسبت به واردات بیرویه از مناطق آزاد هشدار داد و این مناطق را گلوگاههایی برای واردات و مبارزه با قاچاق دانست. او در مراسم روز ملی صنعت که شنبه هفته گذشته برگزار شد، به صراحت اعلام کرد که مناطق آزاد یکی از گلوگاههای واردات و قاچاق هستند و اینکه مردم کالایی را به عنوان سوغاتی از این مناطق وارد کنند، مسالهیی نیست؛ اما وقتی برخی افراد نیسان را پر میکنند و تریلیهای مملو از کالا را روانه سرزمین اصلی میکنند، دیگر روشن است که هدف واردات و به عبارت دیگر قاچاق کالا است. وزیر صنعت، معدن و تجارت به این نکته هم اشاره کرده که هر روز از صفحات روزنامهها تبلیغات خرید املاک تجاری در مناطق آزاد دیده میشود که نشان میدهد خبری از تولید در آن مناطق نیست؛ در حالی که هدف ما از ابتدا برای راهاندازی مناطق آزاد، تولید با هدف صادرات بود، اما میبینیم که یک مدیر منتسب به دولت، تبلیغ خرید فروشگاه میکند تا واردات کالا به داخل تسهیل شود. رسمی این روزها حکایت از کاهش واردات قانونی و شفاف به کشور دارد و جداول گمرک، هر ماه عدد و رقمهایی را منتشر میکنند که بر اساس آن نشان میدهد که تراز تجاری کشور متاثر از کاهش واردات، چند ماهی است که مثبت شده است. یعنی صادرات آنقدر بر واردات پیشی گرفته که نه تنها ارزهای مورد نیاز واردات کشور از طریق صادرات تامین میشود، بلکه به هرحال آمارهای وارداتی که همیشه مورد مناقشه قرار داشتهاند، اکنون با خودنمایی کاهشی خود، دستاویزی برای خوشحالی دولتمردان از روند تجارت خارجی کشور را به دنبال داشته است. فارغ از اینکه پشت پرده کاهش واردات و مثبت شدن تراز تجاری کشور چیست و دستکاریهای آماری چقدر واردات واقعی را نشان میدهند، اما گشت وگذاری در بازار به خوبی نشان میدهد که حداقل، کالاهای مصرفی خارجی هنوز در بازار به وفور وجود دارند و تنوع آنها آنقدر طی ماههای اخیر زیاد شده که همینها خود، آمارهای کاهش واردات به صورت رسمی را هم به نوعی زیر سوال میبرند. یعنی نخستین سوالی که در ذهن با ورود به بازار کالاهای مصرفی متبادر میشود این است که چطور آمارهای واردات هر ماه کاهشی بوده و دولت مدعی است که واردات را کنترل میکند و بخش عمدهیی از هر آنچه وارد میشود را کالاهای واسطهیی و مواد اولیه تولید و ماشینآلات در برمیگیرد و آنوقت، تنوع کالاهای مصرفی خارجی در بازار بهشدت زیاد شده است.