جنگ شورای روسا برای نایب رییسی اتاق بازرگانی
گروه تشکل‌ها سمیه سایش
چند روزی از برگزاری انتخابات رییس اتاق بازرگانی می‌گذرد اما هنوز همه در جو انتخابات به سر می‌برند. غلامحسین شافعی که مجددا بر کرسی ریاست تکیه زد تنها 24ساعت فرصت داشت تا به کارها رسیدگی کند و آن هم تحت‌الشعاع دیدارهای پس از انتخابات و تبریکات معمول قرار گرفت. پس از آن نیز عملا به خاطر برگزاری شورای روسا در تبریز همه‌چیز به هفته بعد موکول شد. اما در این میان کاندیداهای نایب‌رییسی از هم‌اکنون در حال رایزنی برای حضور در کرسی خالی نایب‌رییس هستند. همچنین گروه تهران و شورای روسای شهرستان‌ها می‌دانند با نتیجه‌یی که در انتخابات رییس به دست آمد گروهی که صندلی آخر نایب‌رییسی را در اختیار داشته باشد عملا اکثریت هیات رییسه را از آن خود خواهد کرد.
توافقاتی که فراموش شده است
در ابتدای دوره قرار بر این بود که 3نایب‌رییس در اختیار تهران و در مقابل ریاست و بقیه سمت‌ها در اختیار شهرستان‌ها قرار گیرد. این موضوع باعث شد که در انتخابات 7کاندیدای مطرح شده با رای قابل توجهی بر کرسی‌های هیات رییسه تکیه بزنند. با استعفای محسن جلال پور شهرستان‌ها بر توافق اول دوره تاکید داشتند و اصرار آنها بر عدم حضور کاندیدا از سوی تهران بود. با این وجود مسعود خوانساری از طرف تهران برای ریاست اتاق ایران کاندیدا شد و در رقابتی تنگاتنگ شافعی به ریاست اتاق بازرگانی ایران رسید.
با این وجود اکنون صندلی نایب‌رییس چهارم خالی شده است و برای تبدیل شرایط به حالت اول باید در این انتخابات یک گزینه شهرستانی بر کرسی ریاست بنشیند. با این وجود زمزمه‌هایی مبنی بر صف بندی‌های جدید در این انتخابات به گوش می‌رسد و از فردای انتخابات رایزنی‌ها برای کسب این کرسی آغاز شده است.
چرا انتخابات نایب‌رییس اهمیت دارد؟
اهمیت این انتخابات از شرایط عادی بسیار مهم‌تر است. شافعی در برنامه‌های خود اعلام کرده است که قصد تحولات ساختاری در اتاق بازرگانی ایران را دارد. در مقابل بسیاری از این تغییرات تنها با رای مثبت هیات رییسه ممکن است. برای مثال دبیرکل با پیشنهاد رییس و تایید هیات رییسه انتخاب می‌شود. این موضوع در شرایطی است که ترکیب فعلی هیات رییسه 3 به 3 محسوب می‌شود. از طرف دیگر نوع مساله مدیریت شافعی نیز مطرح است. شافعی فردی آرام و ملایم است اما در دوره قبل ریاست بر اتاق ایران نشان داد که اجازه دخالت هیات رییسه در مسائل اجرایی اتاق را نمی‌دهد. در حقیقت اعتقاد وی این است که اگر چند نفر در مسائل اجرایی دخالت کنند کارها با مشکل روبه‌رو می‌شود و به همین دلیل هیات رییسه باید تنها در بحث‌های سیاست‌گذاری ورود کنند. این موضوعات باعث شده است که برای موفقیت شافعی در زمان اندک باقی مانده مساله همراهی هیات رییسه از اهمیت زیادی برخوردار باشد. چنین شرایطی نیز تنها با یک نایب‌رییس همراه با شافعی ممکن می‌شود.
استراتژی 2تیم
استراتژی شهرستانی‌ها بازگشت به شورای روسا است. با وجود نزدیکی آرای شافعی و خوانساری و این موضوع که بسیاری از آرای شهرستان‌ها در اختیار روسا نیست اما هنوز شورای روسا یکی از مهم‌ترین ابزارهای شهرستان‌ها محسوب می‌شود. درحقیقت با وجود حمایت تشکل‌ها از خوانساری اما اتحاد نسبی شهرستان‌ها باعث پیروزی شافعی شد. این موضوع مهم‌ترین استراتژی برای کسب کرسی نایب‌رییس چهارم توسط شهرستان‌هاست.
در مقابل استراتژی تهران هنوز مشخص نیست. نتیجه انتخابات یک‌شنبه برای طیف تهران کاملا غیرقابل انتظار بود. بر همین اساس در جلسات آنها بارها بحث آسیب‌شناسی استراتژی آنها مطرح شده است. به همین دلیل تئوریسین‌های این گروه به دنبال اصلاح اشتباهات در تعیین استراتژی خود هستند. اگر حالت قبلی بود استراتژی تهران ایجاد تعدد کاندیدا در شهرستان‌ها و حمایت از یک گزینه توسط تهران بود اما با توجه به موفقیت شورای روسا احتمال دارد اتحاد در شورای روسا بیشتر شود به همین دلیل تهران نیز ممکن است به فکر استراتژی‌های جدید بیفتد. در این میان کاندیداهای مطرح زیادی برای پست نایب‌رییسی از سوی شهرستان‌ها وجود دارد که می‌توان بعضی از آنها را مرور کرد.
جمال رازقی
شیراز یکی از اتاق‌های مهم ایران است که در این دوره هیچ پستی در اتاق به جز ریاست دو کمیسیون کسب نکرده است. جمال رازقی در دوره‌های قبل رییس اتاق شیراز بود و اخیرا با کنار رفتن رییس قبلی مجددا به ریاست بازگشته است. در حالی که در انتخابات رییس صحبت‌هایی مبنی بر حمایت شیراز از کاندیدای تهران مطرح می‌شد اما رای‌های سفید شیراز که در اختیار شورای روسای شهرستان‌ها قرار گرفت بسیاری از معادلات را تغییر داد. از قبل از انتخابات بحث کاندیدا شدن رازقی برای نایب‌رییسی مطرح بود و حال باید دید وضعیت رازقی در این انتخابات چگونه خواهد بود.
عبدالوهاب سهل آبادی
شیراز دو ریاست کمیسیون اتاق ایران را در اختیار دارد اما اصفهان تقریبا هیچ سهمی در اتاق ایران ندارد. این موضوع اعتراضات زیادی را در بین اصفهانی‌ها ایجاد کرده است. سهل آبادی رییس اتاق بازرگانی اصفهان نشان داده است که تمایل زیادی برای حضور در هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران دارد. وی زمانی که هنوز انتخابات نایب‌رییسی به تعویق نیفتاده بود حتی برنامه‌های خود برای نایب‌رییسی را نیز منتشر کرد. به نظر می‌رسد در این دوره نیز وی از پایه‌های ثابت این انتخابات است.
حسین سلاح ورزی
رییس اتاق لرستان یکی دیگر از کاندیداهای احتمالی ریاست است. شاید اگر انتخابات نایب‌رییس همزمان با رییس برگزار می‌شد
سلاح ورزی امروز نایب‌رییس اتاق ایران بود اما به تعویق افتادن انتخابات باعث تغییر در شرایط شد. حسین سلاح ورزی در عین حال قائم مقامی دبیر شورای گفت‌وگو و کمیته ماده 76 را عهده‌دار است. در روز قبل از انتخابات علی دیلمقانیان نایب‌رییس اتاق ارومیه که خود از کاندیداهای نایب‌رییسی بود به نفع سلاح‌ورزی کنار رفت تا شانس سلاح ورزی بیشتر شود ولی باید دید امروز نیز این اتفاق رخ می‌دهد یا خیر.
محمدرضا قمی
محمدرضا قمی رییس اتاق بازرگانی یزد نیز جزو کاندیداهای دیگر اتاق‌های بازرگانی شهرستان است. وی در جلسه استعفای جلال پور کاندیدای عضویت در هیات رییسه مرکز داوری شد و در مقابل چهره‌یی قدیمی همچون اسدالله عسگر اولادی موفق به کسب 180رای شد. با این حساب باید وی را نیز از کاندیداهای جدی نایب‌رییسی محسوب کرد.
تمکین به رای شورای روسا
هرچند لیست کاندیداهای شهرستانی بسیار طولانی‌تر از این است اما سوال اساسی این است که آیا همه آنها به رای شورای روسا گردن می‌نهند یا خیر؟ درحقیقت اگر مکانیسم رای‌گیری در شورای روسا به درستی برگزار شود و کاندیداها به نفع کاندیدای مورد تاکید شورای روسا کنار روند طبیعتا فرد منتخب از شانس زیادی برخوردار است اما اگر قرار به تفرق آرا باشد مساله شکست کاندیدای مورد نظر شهرستان‌ها بسیار جدی می‌شود. درحقیقت در حالت عادی و در صورت کاندیدا شدن همه این افراد شکست همگی کاملا محتمل است به همین دلیل اکثر آنها قبول کرده‌اند که حکمیت شورای روسا را بپذیرند. با این وجود زمزمه‌هایی از خانه‌های صنعت برای الزام کاندیدای مورد نظر آنها به گوش می‌رسد که در این صورت وضعیت پیچیده می‌شود.
در مقابل در تهران چهره‌هایی همچون علی شمس اردکانی، محسن بهرامی ارض اقدس و چند نفر دیگر نشان داده‌اند که به حضور در هیات رییسه اتاق ایران علاقه‌مند هستند.
حالت سوم
اما یکی دیگر از اتفاقاتی که می‌تواند رخ دهد استفاده از یک نایب‌رییس بی‌طرف است. در حقیقت اتاق بازرگانی به دلیل اختلاف و رقابت تنگاتنگ میان دو طیف تهران و شهرستان در چند ماه گذشته با مشکلات زیادی روبرو شد. به همین دلیل یکی از گزینه‌های روی میز استفاده از یک نایب‌رییس است که مورد تایید تهران و شهرستان باشد. علامیرمحمد صادقی یکی از گزینه‌های اصلی برای چنین حالتی است. وی ارتباط خوبی با نهادهای مختلف حاکمیتی دارد و از سوی دو طرف به عنوان یک چهره قدیمی شناخته می‌شود به همین دلیل در صورت توافق تهران و شهرستان می‌تواند نقشی را ایفا کند که در دوره‌های قبل چهره‌های دولتی ایفا کردند. با این وجود باید دید شهرستانی‌ها حاضر به پذیرش رای دادن به گزینه‌یی همچون میرمحمد صادقی یا یک چهره دولتی هستند یا خیر.
