پایان «آ سه آن» بدون اشاره به مناقشه دریای جنوبی چین
گروه جهان
نشست سه روزه سران کشورهای عضو اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آ. سه. آن) در سایه تنشهای مرزی در دریای جنوبی چین درحالی به کار خود پایان داد که در بیانیه پایانی این نشست هیچ اشارهیی به این اختلافات نشده است.
آسیا تایمز نوشته، در پی اعمال فشار گسترده چینیها، رهبران آ سه آن توافق کردند که از اشاره به مناقشههای مرزی و آبی کشورهای منطقه در دریای جنوبی چین پرهیز کنند. تحلیلگران معتقدند که چنین توافقی برای عدم بررسی حکم اخیر دادگاه لاهه علیه چین یک پیروزی دیپلماتیک برای پکن به شمار میرود. بیست و هشتمین و بیست و نهمین اجلاس سران اتحادیه
آ. سه. آن که در میان تدابیر شدید امنیتی آغاز شده بود پنجشنبه (امروز) به کار خود پایان میدهد. این برای نخستین بار بود که دو نشست سران آ. سه. آن در یک زمان برگزار میشد. در سالهای گذشته سران 10کشور عضو با فاصله چند ماهه در یک سال گرد هم میآمدند تا مسائل این جامعه 600 میلیون نفری را بررسی کنند.
آ. سه. آن سازمانی منطقهیی با رویکردی سیاسی و اقتصادی است که اندونزی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، برونئی، ویتنام، لائوس، میانمار و کامبوج در آن عضویت دارند. این اتحادیه سال 1967 در وزارت خارجه تایلند در بانکوک تاسیس شد.
در نشست این سازمان قرار بود در کنار تروریسم و افراطگرایی بلایای طبیعی، تغییرات آب و هوایی، بحران مهاجرت، قاچاق انسان و مسائل منطقهیی ازجمله اختلافات ارضی در دریای جنوبی چین نیز بررسی شود. چندی پیش در پی دادخواهی فیلیپین درباره جزایر و مناطق مورد مناقشه این کشور با چین در دریای جنوبی چین، دادگاهی در لاهه اعلام کرد چین به صورت قانونی نمیتواند مدعی داشتن مطالبات حقوقی بر منابعی شود که مدعی است در محدوده مرزهای این کشور قرار دارند. چین با رد رای این دادگاه اعلام کرد آن را نمیپذیرد و به رسمیت نمیشناسد. کارشناسان معتقدند که احداث جزایر مصنوعی توسط چین در این آبها احتمالا با هدف توسعه توانایی نظامی این کشور در اقیانوس آرام صورت میگیرد.
باراک اوباما در نشست فوریه خواستار گامهای عملی محسوس برای کاستن از تنشها در این منطقه شده بود. رییسجمهوری امریکا سهشنبه نیز در آستانه آغاز اجلاس
آ سه آن گفت: کشورش تا جایی که قوانین بینالمللی اجازه میدهد به حضور نظامی در مناطق شرق دریای چین و دریای جنوبی چین ادامه خواهد داد. وی که در یک کنفرانس خبری در جریان دیدار رسمی از لائوس سخن میگفت، تاکید کرد: «همپیمانان امریکا باید بدانند که تعهد ما به دفاع از آنها یک الزام بیبدیل است که هیچگاه تغییر نخواهد کرد. امریکا در سراسر منطقه ازجمله در شرق و جنوب دریای چین به پرواز ناوبری و عملیات نظامی تحت قوانین بینالمللی ادامه خواهد داد و از حقوق همه کشورها برای انجام اقدام مشابه حمایت میکند.» باراک اوباما همچنین با هشدار نسبت به تحرکات چین در دریای جنوبی گفته چنانچه پکن به رفتار تهاجمی و نگرانکننده خود علیه همسایگانش ادامه دهد؛ با پیامدهای اینگونه رفتار روبهرو خواهد شد. روزانه بیش از ۴۰درصد از حجم تجارت دریایی جهان از طریق دریای جنوبی چین صورت میگیرد و آبهای این دریا دارای یکی از بزرگترین ذخایر نفت و گاز طبیعی در جهان به شمار میرود.
بدترین سفر اوباما
نیویورک تایمز نیز در گزارشی با اشاره به سفر آسیایی پرحاشیه باراک اوباما این سفر را بدترین سفر او در دوره ریاستجمهوریاش خوانده است. در این گزارش آمده است: اوباما قرار بود که در این سفر با میراث نظامیگری ایالات متحده در لائوس مقابله و بر محور آسیایی سیاست خارجی دولت خود تاکید کند. مانند تمام روسای جمهور دیگر، اوباما هم برنامهریزی کرده بود که دستاوردهای خود را به نمایش بگذارد: توافق زیست محیطی با چین و تعاملات واشنگتن با همسایگان چین. اما در این چهار روز پرمشغله رییسجمهوری امریکا تقریبا پیام روشن طراحی شده توسط تیم مطبوعاتی خود را گم کرد. مراسم جنجالی ورود اوباما به چین و عدم استقبال رسمی از او خبرساز شد و بعد از آن سخنان توهینآمیز رییسجمهوری فیلیپین باعث شد که اوباما دیدارش با رودریگو دوترته را لغو کند. دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواهان انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در توییتر خود نحوه استقبال چینیها از اوباما و سخنان رییسجمهوری فیلیپین درباره او را وحشتناک توصیف کرده است.
اما این همه داستان نیست. اوباما با دردسرهای دیگری نیز روبهرو شده است. لغو دیدار اوباما با دوترته میتواند روابط میان امریکا و فلیپین به عنوان یکی از متحدان کلیدی ایالات متحده در منطقه را به ویژه در مساله مناقشه دریای جنوبی چین متشنج کند. بنجامین رودز، مشاور امنیت ملی باراک اوباما درباره لغو دیدار رهبران امریکا و فیلیپین گفته است: «تمام توجهها به سخنان طرف فیلیپینی بود و ما احساس کردیم که فضای سازندهیی برای این دیدار دو جانبه مهیا نیست.» این مقام امریکایی با این حال تاکید کرده که رابطه ایالات متحده و فیلیپین همچنان مستحکم است و دو کشور در حوزههای مختلفی ازجمله مبارزه با قاچاق مواد مخدر و تروریسم همکاری خواهند داشت. هیلاری کلینتون، نامزد حزب دموکرات تاکید کرده که تصمیم اوباما برای لغو دیدار با دوترته کاملا درست بوده است.