نوسانات الاکلنگی ابتلا و درمان HIV
گروه گوناگون همه ساله در جهان، تعداد زیادی از افراد بر اثر ابتلا به بیماری‌های مختلف، جان خود را از دست می‌دهند. این میزان مرگ‌و‌میر به عوامل متعددی ازجمله سرعت شناسایی بیماری، شیوع آن، یافتن راه‌های پیشگیری و دسترسی به راهکارهای درمانی بستگی دارد. ازجمله بیماری‌هایی که در سال‌های اخیر، جامعه جهانی را درگیر کرده است، اچ‌آی‌وی است؛ بیماری که آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و تلفات زیادی را برای کشورها برجای گذاشته است. از آنجا که یکی از راه‌های ابتلا به این بیماری تماس جنسی است، در بسیاری از کشورها به‌دلیل عقاید مذهبی و عرفی، بیماران مبتلا به اچ‌آی‌وی ناشناخته مانده و به خاطر استفاده نکردن از راهکارهای درمانی، بر این آسیب‌ها و تلفات افزوده‌اند. در مورد این بیماری، اخبار و آمارهای متعددی ارائه شده که تعداد مبتلایان و میزان مرگ و میر به تفکیک جنسیت، سن، نوع ابتلا، منطقه زندگی و... را بیان کرده است.
در آخرین آمار منتشر شده از سوی برخی نهادهای بین‌المللی ازجمله سازمان بهداشت جهانی، کاهش تلفات بر اثر این بیماری نشان داده شده که بیانگر افزایش دسترسی به درمان در بین مبتلایان است. در عین حال این گزارش‌ها تایید می‌کند که همزمان با کاهش تلفات، پوششش درمانی این بیماران رو به افزایش بوده است.
در این گزارش تعداد افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی از سال2010 میلادی 7.5میلیون نفر در سراسر جهان بوده که در سال2011 به 9.1میلیون نفر افزایش یافته است. این تعداد در سال2012 نزدیک به 10.9میلیون نفر و در سال 2013 به رقمی معادل 12.9میلیون نفر رسید. در سال 2014 تعداد مبتلایان به ایدز در سراسر جهان به 15میلیون نفر افزایش یافت و در آخرین آمار سال2015، این تعداد به 17میلیون نفر رسیده بود. با توجه به افزایش سالانه مبتلایان به ایدز در این 5سال، باید شاهد تلفات زیادی در این سال‌ها باشیم. اما طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، تعداد تلفات در این سال‌ها کاهش پیدا کرده که این نشانگر ارائه راهکارهای درمانی مناسب و دسترسی راحت‌تر به آنهاست.
در نموداری که در این گزارش ارائه شده است، در سال 2000 تا 2003 دسترسی به درمان اچ‌آی‌وی در جهان افزایش چشمگیری نداشته و تقریبا کمتر از 10درصد دسترسی در این سال‌ها ایجاد شده است. به تبع پایین بودن دسترسی به درمان در این سال‌ها، جامعه جهانی شاهد افزایش تلفات از 30درصد به نزدیک 50درصد بوده است.
در این بازه زمانی بیشترین افزایش مرگ‌و‌میر را در سال‌های 2004 تا 2006 را شاهدیم که با توجه به افزایش نسبی دسترسی به درمان در این زمان، به نظر می‌رسد ناشناخته بودن این بیماری و پنهان کردن بیماری از سوی مبتلایان، می‌تواند دلیل افزایش تلفات این بیماری باشد. از سال 2006 تا 2010، دسترسی به درمان، بدون توقف و با سرعت تقریبا خوبی افزایش یافت و این بالارفتن آمار دریافت درمان از سوی مبتلایان، کاهش مرگ و میر را در پی داشت. در سال2010 میزان پوشش درمانی مبتلایان به اچ‌آی‌وی نزدیک به 30درصد رسید و کاهش تلفات که در سال 2005 نزدیک به 50درصد بود، در این سال تقریبا به 30درصد کاهش یافت. درحقیقت درصد دسترسی به درمان و مرگ‌و‌میر در سال‌های 2010 و 2011 در یک سطح یکسان قرار گرفت. بعد از آن در سال 2012 با افزایش دسترسی به درمان تا بیش از 30درصد میزان تلفات به رقمی کمتر از 30درصد رسید. در سال 2013 نیز، درمان‌پذیری مبتلایان به اچ‌آی‌وی در سراسر جهان افزایش یافت و به 40درصد رسید که این افزایش باعث افت تلفات تا حدود 25درصد شد. در سال 2014 وضعیت درمانی برای مبتلایان به ایدز بهبود داشته و درصد دسترسی به درمان تا بیش از 40درصد
افزایش داشته است. این افزایش، باعث کاهش مرگ و‌میر در بین مبتلایان شد و به کمتر از 25درصد رسید. آخرین آمار به دست آمده در این زمینه در سال 2015 است که فاصله تقریبا زیادی را بین میزان دسترسی به درمان و تعداد تلفات ناشی از اچ‌آی‌وی، ایجاد کرده است. در این سال راهکارهای درمانی تا نزدیک به 50درصد افزایش داشته و تلفات نیز به حدود 20درصد رسیده است.
در این افزایش پوشش درمانی، سهم مناطق مختلف متفاوت دارد. در امریکای لاتین و کاراییب، این پوشش در سال 2015 نزدیک به 55درصد بوده است. در منطقه آسیا و اقیانوسیه، دسترسی به درمان به نسبت سال 2010 تقریبا دوبرابر شده و به 41درصد رسیده است. همینطور در آفریقای مرکزی و شمالی و همچنین در خاورمیانه، با توجه به دستاوردهای مهمی که در زمینه پیشگیری و درمان در ایدز وجود داشت، اما درصد بالایی از دسترسی به درمان را در سال 2015 شاهد نیستیم. در اروپای شرقی و آسیای مرکزی نیز، این پوشش درمانی با چند درصد افزایش به 21درصد در سال 2015 رسیده است. باتوجه با این گزارش می‌توان نتیجه گرفت در سال‌های اخیر، به دلیل بحرانی شدن این بیماری و تلاش جامعه جهانی برای ارائه راه‌های پیشگیری و درمان و همینطور آگاه‌سازی مردم جهت شکستن تابوی اچ‌آی‌وی، به درمان و جلوگیری از افزایش تلفات ناشی از این بیماری کمک چشمگیری کرده است. البته در این سال‌ها اقداماتی هم جهت دستیابی به واکسن‌ها و داروهایی برای جلوگیری از ابتلای افراد به این ویروس شده است.
