کارت سبز پارلمان به رونق دیپلماسی
گروه ایران| هدی احمدی|
دیروز ظریف بیشتر از همیشه در پارلمان حضور داشت. او پس از گزارش رییس دیوان محاسبات به همراه حسن قشقاوی معاون کنسولی و پارلمانی وزارت خارجه به مجلس آمد تا به سوالات برخی نمایندگان پاسخ دهد. در چند سال اخیر این نخستین‌بار بود که وزیر خارجه با استقبال زیادی بین بهارستان‌نشینان روبه‌رو شد اما این جو شاد زیاد دوام نیاورد و به جایی رسید که مرد همیشه خندان و آرام با فریادهای بلند به دلواپسان پاسخ می‌داد. مخالفان برجام هیچ‌گاه توان چندانی برای مقابله و برهم زدن برجام نداشتند اما نکته جالب‌توجه این است که اختلاف و انتقادهای آنها حتی در مجلس دهم هم تمامی ندارد. هرچند که چنین دلواپسی‌هایی که بسیاری اعتقاد دارند پشت پرده آن بازی‌های سیاسی نهفته است، به حداقل رسیده ولی بازهم تنش به وجود آورد و پارلمان را دچار حاشیه کرد. جواد کریمی‌قدوسی در طرح سوال خود کاملا جنبه‌های سیاسی ماجرا را مدنظر قرار داد و بدون توجه به منفعت‌های ملی حتی به وزیر حرف‌هایی نیز نسبت داد. محمدجواد ظریف هم که به‌شدت از نماینده مشهد عصبانی بود با بیان اینکه چرا برای ملاحظات کوچک داخلی وجهه ایران در جهان را خراب می‌کنید، گفت: «شما در آن جلسه حضور
نداشتید و چگونه وقتی در آن حاضر نبودید، می‌توانید این‌قدر راحت دروغ بگویید.»
این مسائل درحالی اتفاق افتاد که بسیاری از صحبت‌های وزیر با تایید نمایندگانی مواجه شد که احسنت‌گویان از مواضع او حمایت می‌کردند. بعد از پایان صحبت‌های ظریف، تعداد زیادی از نمایندگان به نشانه تایید صحبت‌های وزیر امور خارجه کشورمان به طرف او رفتند و با او مصافحه کردند. حتی نمایندگان زن نیز که معمولا در چنین مواردی واکنشی ندارند به سمت ظریف رفتند و با او صحبت کردند. ازدحام نمایندگان جلوی مجلس باعث اعتراض کریمی‌قدوسی شد که قصد داشت مسائل دیگری را مطرح کند. او به اظهارات خود در انتقاد از ظریف و برجام و سیاست‌های وزارت امور خارجه ادامه داد که این‌بار مطهری، رییس جلسه از او خواست شعار ندهد و از وقت خود جهت طرح سوال‌هایش استفاده کند و سرانجام نمایندگان با رایی قاطع اعلام کردند از توضیحات ظریف قانع شده‌اند.
سفرا هر چیزی یاد دارند غیر از اقتصاد
محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس پس از اینکه علی لاریجانی جایگاه خود را به علی مطهری داد، سوالش را مطرح کرد. او با بیان اینکه چرا سفارتخانه‌ها در حوزه‌های دیپلماسی اقتصادی فعالیت چندانی ندارند، گفت: با اینکه ساختار وزارتخانه‌ها مبتنی بر امنیت و سیاست است اما متاسفانه هیچ فعالیت اقتصادی‌ای انجام نمی‌شود، به‌طوری که در جلسه‌یی از چند نفر از سفرا میزان واردات و صادرات کشورمان را جویا شدم و آنها هیچ‌گونه اطلاعی نداشتند و این درحالی است که تمام تلاش ما و شما کمک به شرایط اقتصادی است.
نماینده کرمان افزود: جالب است که سفرای ما هر چیزی یاد دارند غیر از اقتصاد که مهم‌ترین مساله است، بنابراین وزارت امور خارجه موظف است با بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و استفاده از فرصت‌های اقتصادی در منطقه سیاست‌های مناسب را اجرایی کند. مجلس از این موضوع بسیار نگران است زیرا زمانی که به سفرا چنین مسائلی را یادآوری می‌کنیم، آن را خارج از حیطه اختیارات خودشان می‌دانند.
وی ادامه داد: تدوین نظام تقویت حضور ایران در سازمان‌های منطقه‌یی و راهبردهای اقتصادی در برنامه پنجم توسعه از موضوعاتی است که باید موردتوجه قرار گیرد، ضمن اینکه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که توسط رهبری مطرح شده حاکی از این است که حمایت همه‌جانبه از خدمات و مشوق‌های لازم همچنین گسترش خدمات تجاری و ترانزیت، کاهش آسیب‌پذیری در اقتصاد مشارکت با کشورهای منطقه باید لحاظ شود. پورابراهیمی به ظریف گفت: تشکر لازم را از دستاوردهای وزارت خارجه درخصوص برجام داریم اما معتقدیم که به دیپلمات‌ها در حوزه اقتصادی باید آموزش دهند و این موضوعی است که تدوین راهبردهای آن با هماهنگی وزارت خارجه باید انجام شود.
فعالیت‌های اقتصادی یک کاسه می‌شود
وزیر امور خارجه پس از طرح سوال رییس کمیسیون اقتصادی با بیان اینکه در دولت یازدهم، وزارت امور خارجه وظیفه خود را به‌عنوان مددکار پیشرفت اقتصادی تعریف کرده و تمام تلاش این سازمان برای رشد و توسعه اقتصادی است، گفت: «همان‌طور که می‌دانیم بیشترین سفرهای وزارت خارجه برمبنای مناسبات اقتصادی است و تمام تلاش ما بر این است که فعالیت‌های اقتصادی کشور یک کاسه شود.»
پورابراهیمی اما بازهم از سخنان ظریف قانع نشد و به ظریف فرصتی سه ماهه داد تا گزارش خود را در این زمینه ارائه دهد و تاکید کرد که ساختار درونی وزارت امور خارجه باید تغییر کند. او همچنین با پخش کلیپی از سخنان رهبری درمورد وظایف اقتصادی وزارت امور خارجه افزود: «عدم نقش‌آفرینی وزارت امور خارجه از منظر دیپلماسی اقتصادی محرز است و انتخاب سفرا با رویکرد امنیتی انجام می‌شود نه اقتصادی.» صحبت‌های این نماینده مجلس درحالی پایان یافت که وزیر به‌دلیل اینکه زمان صحبتش از نظر آیین‌نامه مجلس به پایان رسیده بود دست‌نوشته‌یی را دراختیار علی مطهری قرار داد و اعلام کرد که آمادگی دارد تا دغدغه‌های مجلس را برطرف کند.
پس از صحبت‌های پورابراهیمی، نقوی‌حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در جایگاه سخنرانان قرار گرفت تا سه سوال را از طرف جواد کریمی‌قدوسی نماینده مشهد مطرح کند. او سوالات قدوسی را این‌طور اعلام کرد: چرا وزارت امور خارجه گزارش سه‌ماهه برجام را به دور از واقعیت‌ها ارائه کرده است؟ چرا وزیر امور خارجه در رسانه‌های غربی با برگزاری نمایشگاه مربوط به افسانه هولوکاست مخالفت می‌کند و سوال سوم نیز در رابطه با تغییر معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه در شرایط حساس منطقه‌یی بود.
چرا آب به آسیاب دشمن می‌ریزید
ظریف، وزیر همیشه خندان با حالتی عصبانی در جایگاه سخنرانان قرار گرفت و صحبت‌های خود را درحالی که فریاد می‌کشید، آغاز کرد. او ادامه داد: چرا برای ملاحظات کوچک داخلی وجهه ایران در جهان را خراب می‌کنید. چرا آب به آسیاب دشمن می‌ریزید. افتخار من این است که برادرانم قاسم سلیمانی، سیدحسن نصرالله و رمضان عبدالله از من راضی هستند.
وزیر امور خارجه افزود: مـتاسفم که اعلام کنم برخی معتقدند وزارتخانه‌یی که موظف است دستورات مقام معظم رهبری را اجرا کند، زمینه‌ساز تغییر سیاست جمهوری اسلامی در منطقه است. این حرف از هیچ‌کس پذیرفته نیست، چون هیچ‌کس چنین حقی را ندارد. من از شما تقاضا می‌کنم برای ملاحظات زودگذر و کوچک داخلی وجهه سیاست خارجی انقلابی و مبارز جمهوری اسلامی ایران در جهان را خدشه‌دار نکنید. اگر کسی آب به آسیاب دشمن ایران و دشمن انقلاب می‌ریزد، کسانی هستند که در پیگیری سیاست‌های اصولی نظام تردید می‌کنند. ظریف تاکید کرد: آقای کریمی‌قدوسی، سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر دیدگاه‌های رهبری و رهنمودهای امام(ره) و میراث امام عالیقدر ماست را زیرسوال نبرید. به‌خاطر منافع کوچک و کوته‌نظرانه داخلی این‌گونه با وجهه انقلابی جمهوری اسلامی بازی نکنید. چه کسی از صحبت خصوصی آقای سرمدی و آقای امیرعبداللهیان به شما گزارش داده؟ شما چگونه به خود جرات می‌دهید که در صحن مجلس خلاف بگویید. وی ادامه داد: من که می‌دانم چه گذشته است. من برای حفظ احترام همکارانم سکوت می‌کنم و اجازه نخواهم داد هیچ یک از همکارانم در صحن مجلس مورد سوال قرار
بگیرند.
ظریف گفت قصد توهین نداشتم
پس از پایان سخنان طرفین و درحالی که صحن علنی مجلس دقایق آخر خود را پشت‌سر می‌گذاشت، علی مطهری که ریاست جلسه را برعهده داشت، چند یادداشت کتبی از کریمی‌قدوسی و ظریف خواند و گفت: آقای ظریف در جمله‌یی بیان کرد که برای حفظ احترام اجازه نخواهم داد که هیچ کدام از همکارانم در صحن مجلس مورد سوال قرار گیرند. هر نماینده‌یی آزاد است که درباره همه مسائل کشور اظهارنظر کند. هر نماینده می‌تواند درمورد وظایف مسوولان سوال کند و ما اینها را سهل‌الوصول تلقی می‌کنیم و نیت افراد در طرح سوال هم نباید موضوعیت داشته باشد و سوال‌کننده فارغ از نیت سیاسی یا هر نیتی که داشته باشد، آزاد است که حرف خودش را بزند.
نایب‌رییس مجلس افزود: برخی کلمات ازسوی آقای ظریف صادر شد که احیانا تحقیر مجلس تلقی می‌شد. کلماتی که به هر حال نباید به کار برده می‌شد که از اقتدار مجلس بکاهد یا موجب تحقیر مجلس شود. او ادامه داد: آقای ظریف یادداشتی را به هیات‌رییسه نوشتند بر این مبنا که اگر عرایضم را به دقت گوش کنید، متوجه می‌شوید که بنده توهین نکردم. وزیر همچنین در سخن آخر خود نیز گفته بود که بنده قصد توهین به مجلس و نماینده محترم آقای کریمی‌قدوسی را نداشته و ندارم.
