رشد 45درصدی تسهیلات در سال مقابله با رکود
گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|
همانطور که مسوولان اقتصادی و سیاسی و مقامات بانک مرکزی اعلام کرده بودند که برای مقابله با رکود و ایجاد تقاضای موثر و تامین نیاز واحدهای کوچک و متوسط در سال جاری به میزان 460هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت خواهد شد، عملکرد شبکه بانکی در 6ماهه اول سال نشان میدهد که به میزان نزدیک به 233هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل 73هزار میلیارد تومان بیشتر شده و بیش از 45درصد رشد کرده است.
به گزارش «تعادل»، بانک مرکزی در گزارش 6ماهه تسهیلات بانکها اعلام کرد که تسهیلات پرداختی بانکها طی 6ماهه سال1395 به بخشهای اقتصادی مبلغ 232.88هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 72.73هزار میلیارد تومان (معادل 45.4درصد) افزایش داشته است.
بر این اساس، در صورتی که همین روند ادامه یابد، انتظار میرود تا پایان سال حداقل 460هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شود تا وعده مسوولان را بهطور کامل محقق کند.
بخش خدمات در 6ماهه اول سال95 معادل 96هزار میلیارد تومان، بخش صنعت و معدن بیش از 65هزار میلیارد تومان، بخش بازرگانی نزدیک به 32هزار میلیارد تومان، مسکن و ساختمان بیش از 22هزار میلیارد تومان و بخش کشاورزی نزدیک به 17هزار میلیارد تومان تسهیلات از بانکها دریافت کردهاند که با توجه به رقم 233هزار میلیارد تومانی کل تسهیلات بانکها در این مدت، بیش از 41درصد تسهیلات بانکها به بخش خدمات، 28درصد به صنعت و معدن، 13.7درصد به بخش بازرگانی، 7.3درصد به کشاورزی و 9.6درصد به مسکن و ساختمان اختصاص یافته و بخش خدمات همچنان بیشترین تسهیلات را جذب کرده است.
به عبارت دیگر، برای ایجاد رونق و بهبود اشتغال، همچنان بخش خدمات بیشترین سرعت را در ایجاد ارزش افزوده و اشتغال دارد و کمترین هزینه و سرمایهگذاری را برای ایجاد شغل و تحرک در اقتصاد نیاز دارد. در نتیجه فعالان اقتصادی و بانکها برای ایجاد رونق اقتصادی، تمایل بیشتری به بخش خدمات نشان دادهاند.
اما نکته مهم دیگر این است که با وجود رشد 45درصدی تسهیلات بانکها، نه تنها بخش خدمات همچنان بیشترین تسهیلات را جذب کرده بلکه سهم امور توسعهیی و ایجاد و تعمیر و توسعه همچنان رقم اندک زیر 15درصد را جذب کرده و سرمایه در گردش بالاترین سهم را داشته است.
سهم 14درصدی ایجاد و تعمیر و توسعه
طرحهای توسعهیی از جمله ایجاد فازها یا واحدهای جدید اقتصادی، تنها 8.5درصد از تسهیلات به میزان 19هزار و 893میلیارد تومان را جذب کرده است.
از سوی دیگر، توسعه فازها و واحدهای اقتصادی نیز به میزان 4درصد تسهیلات معادل 9351میلیارد تومان تسهیلات را به خود اختصاص داده است. همچنین تعمیرات نیز که تاحدودی میتواند به بهبود عملکرد و تولید و توسعه کمک کند معادل 1.6درصد تسهیلات به مبلغ 3775میلیارد تومان را جذب کرده است.
بر این اساس، روی هم رفته معادل 14.1درصد یا 32.83هزار میلیارد تومان از تسهیلات پرداختی بانکها به امور توسعهیی اختصاص یافته که در مقایسه با هزینههای جاری و سرمایه در گردش و خرید و مصرف اندک است. در حالی که طرحهای اقتصادی به توسعه و ظرفیتسازی نیاز دارند.
نکته مهم این است که با وجود رشد 45درصدی تسهیلات بانکها در سال95، سهم امور توسعهیی یعنی ایجاد، تعمیر و توسعه واحدهای اقتصادی همچنان در حد رقم اندک 14.1درصد است و سرمایه در گردش همچنان بیش از 65درصد تسهیلات را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر، تسهیلات بانکها به هر میزان که رشد میکند، سهم ایجاد و توسعه همچنان ثابت است و هزینههای جاری و سرمایه در گردش عمده تسهیلات و پول تزریق شده را جذب میکند.
افزایش 50 درصدی سرمایه در گردش
سرمایه در گردش همچنان رقم اصلی و بالاترین سهم را در تسهیلات بانکها به واحدهای اقتصادی داشته و 153هزار میلیارد تومان برای این منظور اختصاص یافته است.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، براساس جدول یک که بیانگر هدف از دریافت تسهیلات پرداختی در بخشهای اقتصادی طی 6ماهه سال1395 است، سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در تمام بخشهای اقتصادی طی 6ماهه سال جاری مبلغ 152.77هزار میلیارد تومان، معادل 65.6درصد کل تسهیلات پرداختی است و در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 50.9هزار میلیارد تومان معادل 50درصد افزایش داشته است.
بر این اساس، سهم تسهیلات پرداختی بابت تامین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در 6ماهه سال جاری معادل 55.12هزار میلیارد تومان بوده که حاکی از تخصیص 36.1درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه در گردش تمام بخشهای اقتصادی به بخش صنعت است.
ملاحظه میشود از 65.31هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل 84.4درصد آن (مبلغ 55.12هزار میلیارد تومان) در تامین سرمایه در گردش پرداخت شده که بیانگر توجه و اولویتدهی به تامین منابع برای این بخش توسط بانکها در سال جاری است.
همچنین در جدول شماره 2 مشاهده میشود تعداد 140هزار و 437فقره تسهیلات به بخش صنعت و معدن با میانگین پرداختی هر فقره 465میلیون تومان پرداخت شده که بیشتر از میانگین پرداختی سایر بخشهاست، درضمن در بخش خدمات تعداد یکمیلیون و 868هزار و 363فقره تسهیلات با میانگین هر فقره 51.4میلیون تومان پرداخت شده است.
سهم سرمایه در گردش از کل تسهیلات در بخش کشاورزی 73درصد، در بخش صنعت و معدن 84درصد، در بخش مسکن و ساختمان 31درصد، در بخش بازرگانی 71درصد و در بخش خدمات 57درصد بوده که نشان میدهد عمده تسهیلات و پول تزریق شده در بخشهای کشاورزی و صنعت و بازرگانی به سرمایه در گردش اختصاص یافته و خرج امور توسعهیی و ایجاد نشده است.
سهم خرید کالای شخصی نیز در بخشهای خدمات و بازرگانی بالاتر بوده و 19.5درصد تسهیلات در بخش خدمات، 6.6درصد تسهیلات در بخش بازرگانی، 3.6درصد در بخش کشاورزی، 2.9درصد در مسکن و ساختمان و 1.9درصد در صنعت و معدن به خرید کالای شخصی اختصاص مییابد.
در بخش خرید مسکن نیز معادل 36درصد تسهیلات بخش مسکن و ساختمان، 1.1درصد تسهیلات بخش بازرگانی و 0.9درصد تسهیلات بخش خدمات و سهم اندک 0.2درصدی کشاورزی و صنعت و معدن به خرید مسکن اختصاص یافته است.
بانک مرکزی تاکید کرده که همچنان باید در تداوم مسیر جاری ملاحظات مربوط به کنترل تورم را نیز درنظر گرفت و همواره مراقب قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل در اقتصاد
نیز بود.
بر این اساس ضروری است به افزایش توان مالی بانکها از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه بانکها، کاهش تسهیلات غیرجاری و بازگرداندن آنها به مسیر صحیح اعتباردهی بانکها، افزایش بهرهوری بانکها در تامین سرمایه در گردش تولیدی، پرهیز از فشارهای مضاعف بر دارایی بانکها و ترغیب بنگاههای تولیدی به سمت بازار سرمایه به عنوان یک ابزار مهم در تامین مالی طرحهای اقتصادی (ایجادی) توجه
ویژهیی کرد.