سهم کشورها در تولید آلایندههای زیست محیطی
گروه گوناگون آنچه که در روزهای اخیر مطرح شده است، اجرایی شدن توافقی است که در مورد فعالیتهای آب و هوایی در پاریس اجرایی میشود. در حقیقت توافقی که پیش از این به امضای 200کشور رسیده بود حالا چند روزی است که اجرایی میشود. بر این اساس، نخستین توافق بینالمللی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی که دسامبر گذشته در پاریس، پایتخت فرانسه به امضای نمایندگان نزدیک به 200کشور دنیا رسیده بود از جمعه با هدف جلوگیری از افزایش دمای کره زمین بیش از دو درجه سلسیوس در قرن جاری میلادی به مرحله اجرا در آمد.
بر این اساس، تمام کشورهایی که این توافق را امضا کرده و به تصویب مجلسهای خود رساندهاند اکنون موظف به اجرای تمهیدات لازم برای جلوگیری از افزایش دمای کره زمین تحت تاثیر گازهای گلخانهیی هستند؛ موضوعی که بیتوجهی به آن میتواند به ذوب شدن یخچالهای طبیعی، ایجاد سیلابها و تغییرات آب و هوایی شدید در آینده نزدیک منجر شود. آن طور که گزارشها نشان میدهد، کشورهای جهان در توافق پاریس پذیرفتند برای دستیابی به اهداف بلندمدت هر پنج سال هدفهای مربوط به کاهش حجم آلایندگی صنایع خود را بازنگری و اصلاح کنند.
بیش از 180کشور جهان تاکنون برنامه کوتاهمدت خود برای کاهش آلایندگی را که باید تا سال 2020 محقق شود به سازمان ملل ارائه کردهاند. اجرایی شدن پیمان پاریس منوط به تصویب و تایید 55 کشوری بود که تولیدکننده دستکم 55 درصد گازهای گلخانهیی در جهان هستند.
چین و امریکا که در مجموع تولیدکننده نزدیک به 40درصد گازهای گلخانهیی جهان هستند پیش از اجلاس اخیر گروه 20 به عضویت رسمی این پیمان درآمدند. اتحادیه اروپا هم ماه گذشته میلادی این پیمان را به تصویب رساند. ایران هم این توافق را امضا کرده و دولت لایحه مربوطه را برای طی تشریفات قانونی به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده است.
اما آنچه که در این میان اهمیت دارد، سهم کشورها در تولید این آلایندههاست. آن طور که آمار ارائه شده نشان میدهد، چین بیشترین سهم را در میان کشورهای دیگر دارد. بر این اساس، چین 28.03درصد از سهم آلایندههای جهان را در اختیار دارد. بر همین اساس، آمارهایی که پیش از این منتشر شده بود، آلوده بودن شهرهای چین را تایید میکرد چراکه بر اساس آن 10شهر چین وضعیت هشدار قرمز آلودگی هوا را دارند. ایالت شرقی شاندونگ محل زندگی حدود 96میلیون نفر که برخی از 10شهر تحت هشدار قرمز در آن قرار دارند در سال گذشته برای نخستین بار تا به حال کل این ایالت را در این بالاترین حد هشدار قرار داد.
این10شهر ازجمله شامل شهر تیانجین، یک کانون شکوفای صنعتی در شمال شرق چین است. به گفته مقامات محلی، مقدارهایPM 2.5 - ذرات معلق میکروسکوپی زیانبار که به اعماق ریهها نفوذ میکنند- در یکی از شهرهای در وضعیت هشدار قرمز، شهر شینشیانگ در ایالت مرکزی هنان در ساعات اول روز پنجشنبه تا حد 727میکروگرم در مترمکعب بالا رفت.
بعد از چین، امریکا دومین کشور بزرگ از منظر آلودگیهای زیستمحیطی است. این کشور 15.90درصد از سهم این آلایندهها را در اختیار دارد. بالا بودن میزان گازهای گلخانهیی در امریکا در سالهای گذشته انتقادهای بسیاری به همراه داشته است.
آنچه که باید به آن توجه کرد، گرم شدن کره زمین و خطرات آبوهوایی این پدیده است. بر این اساس به نظر میرسد که در این وضعیت، برخی قدرتهای بزرگ همچون امریکا به این مخاطرات زیستمحیطی توجهی ندارند چراکه صنایع امریکا و میزان آلودگیهای ناشی از آن، این کشور را به دومین کشور آلوده از منظر محیطزیست تبدیل کرده است.
برخی گزارشها نشان میدهد بیش از 25درصد گازهای گلخانهیی جهان در امریکا تولید میشود. در همین حال در گزارشهایی که پیش از این منتشر شده بود، نیویورک به عنوان بزرگترین تولیدکننده زباله در جهان شناخته شده است. شاید بیراه نباشد که این دو مساله یعنی تولید زباله و ایجاد آلایندهها را به هم مرتبط بدانیم چراکه با وجود ایجاد آلودگیهای زیستمحیطی از سوی کشورهای مختلف، سهم امریکا و چین در این رابطه غیرقابل انکار است؛ سهمی که با اختلاف بسیار زیاد از دیگر کشورهاست.
هند، روسیه، ژاپن، آلمان، کره شمالی، کانادا، ایران و عربستان از دیگر کشورهایی هستند که با عددهای کمتر در جدول تولید آلایندههای زیست محیطی قرار دارند. هر چند که به طور قطع کشورهای دیگری نیز در این آلودگیها سهیم هستند اما پایبندی کشورهای این جدول به تعهدات بینالمللی زیستمحیطی، عاملی برای بررسی آنها بوده است.