تلاش آسیایی‌ها برای نجات ترانس-پاسیفیک
گروه جهان| طلا تسلیمی|
پس از اقدام دونالد ترامپ در تلاش برای اجرای وعده‌هایش در کمپین‌های انتخاباتی و لغو معاهده تجارت آزاد دو سوی اقیانوس آرام موسوم به ترانس- پاسیفیک (TPP) استرالیا و نیوزیلند اعلام کردند امیدوارند بتوانند با ترغیب چین و دیگر کشورهای آسیایی برای پیوستن به این بسته تجاری، پیمان ترانس-پاسیفیک را نجات دهند. در همین حال رسانه‌های خبری از تلاطم بازارهای دلار و سهام در ایالات‌متحده و برخی کشورهای آسیایی خبر داده‌اند.
به گزارش رویترز، ایالات‌متحده در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما توافقنامه تجارت آزاد دوسوی اقیانوس آرام را امضا کرده بود، اما مذاکرات برای تصویب نهایی مفاد این توافقنامه همچنان ادامه داشت. این توافقنامه یکی از ستون‌های اصلی سیاست رویکرد دوستانه به آسیا در دولت قبلی محسوب می‌شد و از آنجا که دونالد ترامپ وعده داده بود هرگونه آثار و بقایای باراک اوباما را از کاخ سفید پاک کند، لغو ترانس-پاسیفیک هم یکی از نخستین اقدامات او پس از مراسم تحلیف بود. ترامپ پیش‌تر نیز در اقدامی جنجالی دستور لغو اوباماکر را صادر کرد. ترامپ در شرایطی معاهده ترانس-پاسیفیک را لغو کرده که شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن پیش‌تر این معاهده را قوه محرکه اصلاحات اقتصادی و همچنین وزنه‌یی برای مقابله با افزایش قدرت چین که از اعضای این توافق نیست، توصیف کرده بود. با این حال، ترامپ با امضای دستور اجرایی در کاخ سفید، امریکا را از توافقنامه بیرون کشید و از متحدان دیرینه آسیایی فاصله گرفت.
چین جای امریکا را می‌گیرد؟
مالکوم ترنبول نخست‌وزیر استرالیا، گفته که با شینزو آبه، بیل انگلیش نخست‌وزیر نیوزیلند و لی سین لونگ نخست‌وزیر سنگاپور در مورد احتمال ادامه روند توافقنامه بدون امریکا گفت‌وگو کرده است.
ترنبول سه‌شنبه در کانبرا تصریح کرد: «از دست دادن امریکا در توافقنامه ترانس-پاسیفیک شکست بزرگی بود و هیچ شکی در این مورد وجود ندارد، اما ما قصد عقب‌نشینی نداریم. به‌طور قطع احتمال پیوستن چین به این توافقنامه وجود دارد.»
در پکن، هوا چونیینگ سخنگوی وزارت خارجه چین، از اظهارنظری مستقیم درباره اینکه آیا چین علاقه‌یی به پیوستن به تی‌پی‌پی دارد یا خیر، خودداری کرد، اما گفت که «در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی کنونی، توافقنامه دو سوی اقیانوس آرام به‌طور قطع می‌تواند سهمی در رشد و گشایش تجاری چین ایفا کند.»
این مقام چینی گفت: «فکر می‌کنیم که در شرایط کنونی، همه ما بدون هیچ توجهی به آنچه در حال رخ دادن است، باید مسیر را به سمت توسعه مداوم، همه‌گیر و آزاد پیش بگیریم و به‌دنبال همکاری و شرایط برد-برد باشیم.»
باراک اوباما در تلاش برای پیشی گرفتن از پکن در تعیین قوانین تجاری آسیا، ترانس-پاسیفیک را بدون حضور چین برنامه‌ریزی کرده بود و سعی داشت رهبری اقتصادی امریکا در منطقه جنوب شرق آسیا را به‌عنوان بخشی از سیاست‌های آسیایی خود به اجرا درآورد. چین در مقابله با این مساله یک بسته تجاری دیگر را موسوم به منطقه تجارت آزاد آسیا-اقیانوسیه، معرفی و کشورهای جنوب شرق آسیا را ترغیب کرد از همکاری جامع اقتصادی منطقه‌یی حمایت کنند.
سخنگوی وزارت خارجه چین گفت که تلاش‌ها برای پیشبرد منطقه تجارت آزاد آسیا-اقیانوسیه باید تشدید شوند و ابراز امیدواری کرده که توافقنامه همکاری جامع اقتصادی منطقه‌یی در زمانی کوتاه به نتیجه برسد.
نخست‌وزیر نیوزیلند گفت که امریکا نفوذ در منطقه را به چین واگذار کرده و احتمال تمرکز منطقه بر توافقنامه‌های تجاری جایگزین بیشتر شده است. انگلیش افزود: «توافقنامه همکاری جامع اقتصادی منطقه‌یی با جنوب شرق آسیا که تا الان احتمال آن زیاد بود، اکنون پیشرفت سریعی ندارد؛ اما باید یک انگیزه سیاسی برای پیشبرد آن در صورت شکست ترانس-پاسیفیک بیابیم.»
وزیر بازرگانی مالزی اعلام کرد که مذاکره‌کنندگان از دیگر کشورهای عضو توافقنامه تجارت آزاد دو سوی اقیانوس آرام به‌طور مداوم با یکدیگر در تماس خواهند بود تا بتوانند درمورد بهترین راه برای ادامه مسیر تصمیم‌گیری کنند. در این میان، استرالیا احتمال پیوستن چین، سومین کشور صادرکننده در جهان را به ترانس-پاسیفیک مطرح کرد. ژاپن هم به‌دنبال ترغیب برای جلب همکاری برونئی، کانادا، شیلی، مالزی، مکزیک، پرو و ویتنام است.
بی‌ثباتی در بازارهای ارز و سهام
رویترز همچنین گزارش داد که در پی تمرکز ترامپ بر حمایت از تولیدات داخلی پیش از به‌کارگیری محرک‌های مالی که به شک و تردیدها درمورد احتمال رویکرد رقابت‌جویانه وی در مقابل ارزهای ضعیف‌تر دامن زد، ارزش دلار در بازارهای آسیایی با نوسان شدیدی مواجه شد. گفته شده که گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال بروز جنگ تجاری، تاثیری جهانی داشت و بازارهای سهام چه در آسیا و چه در امریکا را دچار آشفتگی کرده است. یک تحلیلگر بازار سهام با اظهار تعجب از اینکه چرا بازارها به سخنان رییس‌جمهور درمورد کاهش مالیات‌ها واکنش مثبتی نشان نداده‌اند، گفته که شک و تردیدها درمورد تصمیم‌گیری‌های ترامپ و سخنان وی در مراسم تحلیف باعث افزایش نگرانی و تلاطم بازارها شده است.
