احتمال وابستگی کشور به منابع خارجی
کارشناس ارشد اقتصادی با بیان اینکه تاکید بر کاهش تورم بدون کنترل پدیدههای موازی به معنای افزایش بسیار زیاد نقدینگی و رکود است، گفت: دولت هنوز در این زمینه برنامه مشخصی ندارد.
مرتضی زمانیان در گفتوگو با مهر در تحلیل عملکرد دولت در کنترل تورم، رکود و نظام بانکی گفت: در شرایط فعلی یکی از مسائل اصلی اقتصاد ایران نرخ سود بانکی است؛ بهطوری که سود بالای بانکی باعث شده جریان تقاضا و تولید بهشدت کند شود.
مدیر گروه مطالعات اقتصادی اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاستگذاری ادامه داد: در واقع، کاهش سرعت گردش پول به دلیل رسوب سپردهها در حسابهای سودده بانک میتواند توضیحدهنده در کنترل تورم باشد، این نرخ سود بالا اثر مهمی نیز بر رکود دارد؛ زیرا سپردههای سودآور بانکی عملا رقیب سرمایهگذاری در بخش حقیقی شدهاند.
زمانیان افزود: به نظر میرسد که تاکید بر کاهش تورم که حفظ آن مدیون نرخ سود بانکی بوده است، بدون کنترل پدیدههای موازی یعنی افزایش بسیار زیاد نقدینگی و رکود رویکرد مناسبی نبوده است و هنوز هم برنامه مشخصی در این حوزه مشاهده نمیشود. وی افزود: جز نرخ بالای سود بانکی، مساله دیگری که میتواند بر کنترل تورم اثرگذار باشد، رکود است. در شرایط رکودی به دلیل افت تقاضا و راکد شدن بازار، قیمتها دچار سکون میشوند. حتی در برخی موارد تولیدکنندگان یا واردکنندگان برای تامین نقدینگی فوری، کالاهای خود را با حاشیه سود حداقلی یا حتی در شرایط حاد با ضرر به فروش میرسانند و نیروهای کار نیز با حداقل دستمزد مجبور به فعالیت میشوند.
زمانیان پیشبینی کرد: با این سودها، بانکها روز به روز به مردم بدهکارتر میشوند که این همان افزایش حجم نقدینگی یا سپردههای مردم است؛ بنابراین اگر روزی به هر دلیل از جمله اینکه نرخ سود بانکی به نسبت تورم کاهش یابد، مردم تصمیم بگیرند پول خود را از حسابهای سرمایهگذاری خارج کرده و تبدیل به کالا کنند یا در واقع در حسابهای مردم بین بانکها جابهجا شود، ممکن است علاوه بر ورشکستگی عملی بخشی از بانکها، آثار تورمی جدی بروز کند؛ بنابراین ادامه وضع فعلی نیز به معنای ادامه رکود و بدهکاری فزاینده شبکه بانکی خواهد بود. وی افزود: باید توجه داشت نقدینگی با شدت زیادی در حال تولید است؛ بنابراین شرایط کنونی پایدار نیست؛ بخش سیاستگذاری کشور باید تورم و رکود لاجرم نرخ سود بانکی را متناسب با هم کنترل میکرد که متاسفانه این اتفاق رخ نداده است.