بازار مشتقه در انتظار تنش یا آرامش؟
گروه بورس امیرحسین مرادی فخر
هرچه به 29 اردیبهشت نزدیک‌تر می‌شویم بازار معاملات آتی سکه نیز داغ‌تر می‌شود. بر این اساس، طی هفته گذشته (هفته منتهی به 21 اردیبهشت) حجم و ارزش معاملات این بازار به ترتیب 7 درصد و 6.1 درصد رشد کرد. در میان قراردادها نیز سکه تحویل تیر از رشد قابل ملاحظه‌یی در حجم معاملات برخوردار بوده و همانطور که نمودار مربوط به معاملات این هفته نشان می‌دهد تعداد قراردادهای معامله شده در این سررسید 22.2 درصد رشد داشته است. هر چند مقایسه معاملات بازار آتی در هفته سوم اردیبهشت امسال با سال گذشته نشان از کاهش حجم و ارزش معاملات این بازار دارد (جدول‌های این گزارش، آمار معاملات هفته سوم اردیبهشت در سال‌های 95 و 96 را با جزییات نشان می‌دهد) . البته به اعتقاد کارشناسان هر چه به روز انتخابات نزدیک‌تر شویم بازار آتی سکه داغ‌تر و تعداد فعالان و قراردادهای این بازار بیشتر خواهد شد، چرا که هیچ قطعیتی برای ادامه کار دولت و ادامه روند آرامش بر بازار وجود ندارد و ممکن است در روز جمعه اتفاقات به نحوی رقم بخورد که شاهد بازگشت دوران احمدی‌نژاد و نوسانات شارپی و لحظه‌یی در نرخ دلار و طلا باشیم.
محمدرضا سرمدی، مدیر تیم مشاوره کارگزاری آگاه در گفت‌وگو با تعادل درباره وضع بازار آتی در روزهای باقی مانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: بازار آتی از انتظارات فعالان اقتصادی نسبت به آینده شکل می‌گیرد. این بازار متشکل از گروه‌های مختلف معامله‌گر است که یکی از اصلی‌ترین آنها، پوشش‌دهندگان ریسک هستند.
بر این اساس و با توجه به شرایط کنونی و نبود قطعیت در نتیجه انتخابات پیش رو و ریسک‌های سیستماتیک نظام بانکی که به سرمایه‌گذاران تحمیل شده، بدیهی است که گروه زیادی از سرمایه‌گذاران برای پوشش ریسک خود بازار آتی سکه را انتخاب کنند. وی اضافه کرد: افزایش حجم معاملات، افزایش تعداد قراردادهای باز و افزایش تعدادکدهای معاملاتی همگی تصدیقی بر رو آوردن به بازار آتی در این برهه از زمان است.
سرمدی به شرایط کنونی بازار و کاهش نیافتن فاصله سررسیدها در آستانه بازگشایی سررسید جدید اظهار کرد: در کنار این مسائل در روزهای باقی مانده تا انتخابات نیز نباید انتظار افت قیمت را در بازار آتی داشته باشیم، چرا که این بازار در انتظار اتفاقی خارج از انتظار عمومی است تا دور جدیدی از رشد خود را آغاز کند.
ادامه روند ثبات
به اعتقاد این کارشناس بازار آتی سکه در صورت پیروزی کاندیدای اعتدالیون در انتخابات ریاست‌جمهوری، در کوتاه‌مدت بازار آتی افت یا رشد قابل توجهی را تجربه نخواهد کرد. چرا که سیاست‌های کلی و ریسک‌های موجود تغییر نکرده و برآیند سرمایه‌گذاران نسبت به آینده همانطور خواهد بود که قبل از انتخابات وجود داشته است. وی اضافه کرد: اما در میان مدت پس از اتمام انتخابات رشد آهسته و پیوسته دلار را با نزدیک شدن به نیمه دوم سال خواهیم داشت و این به منزله رشد قیمت‌ها و حجم معاملات در بازار آتی است.
افزایش ریسک سرمایه‌گذاری
سرمدی در ارتباط با پیروزی طیف مقابل رییس‌جمهوری فعلی گفت: در صورت پیروز نشدن روحانی در انتخابات شرایط به گونه دیگری خواهد بود. پیروزی جریان مقابل دولت تدبیر و امید، به منزله حرکت در راهی نیمه‌روشن با چراغ گردسوز است و این یعنی افزایش چشم‌گیر ریسک سرمایه‌گذاری. وی ادامه داد: چنین فضایی سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن از جمله دلار و طلا روانه خواهد کرد و تبعات این هجوم را با شدت بیشتری در بازار آتی مشاهده خواهیم کرد.
این کارشناس بازارهای کالایی در پاسخ به این سوال که صحبت‌هایی از سوی کارشناسان اقتصادی درباره آزادسازی نرخ ارز پس از انتخابات مطرح می‌شود، تاثیر این اتفاق را بر بازار آتی سکه چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: آزادسازی نرخ ارز موضوعی است که طی 4 سال به نتیجه نرسیده و فقط در حد حدس و گمان باقی مانده است. بنابراین در شرایط کنونی نمی‌توان در خصوص آن اظهارنظر کرد. اما رشد دلار و حرکت به سمت محدوده 4500 تومان برای خروج نسبی از رکود و افزایش توان رقابت‌پذیری صنایع امری است که بسیاری از تحلیلگران اقتصادی بر آن اتفاق نظر داشته و دارند. وی تصریح کرد: به‌نظر می‌رسد این رشد در نیمه دوم سال رخ دهد و قطعا تاثیرات و تبعات خود را بر بازار آتی خواهد گذاشت. با این حال فراموش نکنیم که قیمت سکه و همچنین آتی سکه متاثر از دو فاکتور بوده و هست و نباید در این دوران از نوسانات اونس طلا نیز غافل بود.
رشد معاملات آتی در نخستین روز هفته
به گزارش تعادل، اما بازار آتی سکه در نخستین روز هفته شاهد معامله ۵ هزار ۱۸۰قرارداد بود.
این در حالی است که تعداد قراردادهای منعقد شده در این بازار در شنبه هفته گذشته 4 هزار و 579 عدد بود؛ به این ترتیب مقایسه این دو روز نشان از رشد 13 درصدی حجم معاملات آتی سکه در شنبه، 23 اردیبهشت نسبت به شنبه هفته گذشته (16 اردیبشهت) دارد. از سوی دیگر حجم معاملات آتی سکه بورس کالای ایران، روز شنبه رشد ۲۱ درصدی را نسبت به روز پنج‌شنبه تجربه کرد، چراکه تعداد معاملات در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته به ۴ هزار و ۲۵۴ قرارداد رسیده بود.
از طرفی در نخستین روز هفته از نوسانات دلار کاسته شد، اما این در شرایطی است که اونس طی روز جمعه روند صعودی در پیش گرفت، البته ناگفته نماند که طی هفته گذشته اونس طلا افت ۲ درصدی را نیز تجربه کرد. بنابراین افزایش بهای طلا در بازارهای جهانی طی روز جمعه در کنار بازار آرام دلار موجب رشد قیمت سکه در بازار نقدی و آتی شد.
به این ترتیب روز شنبه هر 6 سررسید بازار آتی سکه در بورس کالای ایران با روند قیمتی مثبتی همراه شد، به‌طوری که سکه تحویل اردیبهشت با ثبت قیمت یک میلیون و ۲۱۰ هزار تومان، افزایش 0.2 درصدی را تجربه کرد. همچنین قرارداد تحویل تیر با قیمت یک میلیون و ۲۴۴ هزار تومان رشد 0.01 درصدی را به ثبت رساند. این در شرایطی است که سکه تحویل شهریور با نرخ یک میلیون و ۲۸۳ هزار تومان به فروش رسید و تغییر قیمت مثبت 0.13 درصدی را تجربه کرد. همچنین سررسید آبان امسال نیز با نرخ یک میلیون و ۳۲۶ هزار تومان معامله و با افزایش 0.14 درصدی روبرو شد. از سویی سررسید دی نیز با قیمت یک میلیون و ۳۶۷ هزار تومان معامله شد و نسبت به روز پنج‌شنبه گذشته رشد 0.14 درصدی را به ثبت رساند. همچنین سررسید تازه وارد اسفند نیز که از پنج‌شنبه گذشته روی تابلوی معاملات نقش بسته است با قیمت یک میلیون و ۴۰۵ هزار تومان به ثبت رسید و رشد 0.22 درصدی را تجربه کرد.
سکه در بازار نقدی مقاومت کرد
با این حال از سوی دیگر معاملات نقدی سکه در روز شنبه با روند ملایم و مثبت قیمت روبه‌رو شد. کارشناسان معتقدند با چشم‌انداز پیش‌رو در بازار جهانی طلا و با توجه به روند معاملات در هفته جاری و هفته پیش‌رو در بازار داخلی پیش‌بینی می‌شود قیمت سکه به روند مثبت خود ادامه دهد، هرچند که بازار آتی سکه به دلایل خاص نوع بازار و داشتن مکانیزم‌های مخصوص به خود، چندان از این نوسانات تاثیر نمی‌پذیرد.
به این ترتیب روز شنبه سکه تمام بهار آزادی نیز در مسیر افزایشی قرار گرفت و با رشد یک هزار تومانی به قیمت یک میلیون و ۲۰۹ هزار تومان رسید.
