طرح تحول سلامت باید از 35 سال پیش آغاز می‌شد
گروه اقتصاد اجتماعی
وزیر بهداشت شامگاه پنج‌شنبه در آیین بهره‌برداری از چند پروژه درمانی در استان البرز، گفت: معتقدم طرح تحول سلامت و این اقدامات باید از 35 سال پیش آغاز می‌شد؛ زیرا، از نگاه مردم هیچ تفاوتی بین دولت‌ها و افراد نیست و مردم، اقدامات را به حساب نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می‌گذارند.
سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی با اشاره به سفرهای قبلی خود به استان البرز، گفت: در 4 سال گذشته شاهد نوسازی و بهسازی بخش‌های مختلف بیمارستانی، تکریم بیشتر مردم و افزایش میل و رغبت پرسنل به فعالیت در استان البرز بودیم.
او با تقدیر از نقش مهم استاندار، فرمانداران، شهرداران و اعضای شوراهای شهرهای استان البرز در ارتقای سلامت این استان، افزود: این همکاری بین مسوولان در استان البرز کم‌نظیر است، اما در برخی از مناطق کشور می‌بینیم که شهرداران با تنگ‌نظری، برای گسترش خدمات، اقدام به سنگ‌اندازی و طلب ارقامی می‌کنند که دود آن به چشم مردمی می‌رود که مسوولان کشور را انتخاب کرده‌اند.
هاشمی از مردم نیز، به سبب برگزیده شدن دوباره دولت تدبیر و امید تشکر کرد و گفت: بخشی از افراد متولد شمال، غرب و شمال غرب کشور که نتوانسته‌اند زندگی خود را اداره کنند در استان محروم البرز سکونت دارند. اما همین مردم در انتخابات اخیر، مشارکت 80درصدی داشتند و بار دیگر به دولت تدبیر و امید رای دادند. این یعنی مردم به کشور و آینده آن امید دارند و هیچ‌کس نباید این امید را از آنها بگیرد.
یک چهارم تاریخ
هاشمی در ادامه گفت: در دولت یازدهم در حوزه سلامت، کارهای نشدنی بسیاری، انجام شد. در این دولت به اندازه یک‌چهارم کل تخت‌های بیمارستانی تاریخ کشور که اکثر آنها مربوط به پیش از انقلاب بود و فرسوده شده بودند، تخت بیمارستانی جدید اضافه شد و خوشبختانه تا پایان دولت تحویل 24هزار تخت بیمارستانی جدید را جشن می‌گیریم.
او ادامه داد: تصور نمی‌کردم که در طول سه سال گذشته شاهد این همه تغییرات در حوزه بهداشت و درمان استان البرز باشیم، اما به لطف خدا و همکاری مسوولان و اتحاد آنها، با ساخت 1400 تخت بیمارستانی جدید، شاخص تخت به ازای هر هزار نفر در این استان از 0.4 به 1.6، یعنی به 4 برابرش افزایش یافت. البته این میزان، هنوز مورد قبول ما نیست و باید تلاش بیشتری در جهت توسعه زیرساخت‌ها انجام دهیم، اما انتظار داریم در حال حاضر که این موتور روشن شده، با سرعت بیشتری و بدون توجه به تغییرات کلان کشور به پیش برود.
مغفول‌مانده
وزیر بهداشت در بخش دیگری از سخنانش گفت: یکی از مسائلی که برخلاف آرزوها و شعارهای انقلاب، امام راحل و شهدا، هنوز مغفول مانده، «رفاه اجتماعی» است. استان البرز و مناطق حاشیه‌نشین آن از مناطقی هستند که باید توجه بیشتری به آنان شود و پررنگ‌تر دیده شوند؛ زیرا در این صورت، آسیب‌های اجتماعی در هم در استان البرز و هم استان تهران، روزبه‌روز کاهش می‌یابد. او در پایان افزود: انجام کارهای اجرایی، دشواری‌های زیادی دارد. همیشه مطالبه کردن و وضع برخی از قوانین راحت است اما اجرا کردن و پاسخگو بودن، دشوار است و نمی‌توان انتظار داشت که یک دستگاه اجرایی، بدون داشتن اقتدار و قدرت کافی، کشور را به خوبی اداره کند بنابراین باید تلاش کنیم که نقاط ضعف را با ملایمت و پند و اندرز بگوییم و از تخریب خودداری کنیم چراکه هر چه قدرت دولت بیشتر باشد، قدرت کشور و انقلاب اسلامی نیز بیشتر خواهد بود.
پا جای پای مسکن مهر؟
آنچه بیش از همه در تازه‌ترین سخنان وزیر بهداشت به چشم آید، این سخن اوست که: «معتقدم طرح تحول سلامت و اقدامات آن باید از 35 سال پیش آغاز می‌شد» پرسشی که از پی از این ادعا به ذهن می‌آید، این است که آیا «طرح تحول سلامت و اقدامات آن» توانسته‌اند این‌بار 35 ساله را از جا بکنند یا دست‌کم از سنگینی آن بکاهند؟ ظاهرا قاضی‌زاده هاشمی باور دارد که چنین شده است؛ چه اینکه او شامگاه پنج‌شنبه، ادعا کرد که «در این دولت به اندازه یک‌چهارم کل تخت‌های بیمارستانی تاریخ کشور، تخت بیمارستانی جدید اضافه شد.»
این در حالی است که کارشناسی چون احمد فیاض‌‌بخش، بر این باور است که «در حال حاضر هیچ ارتباط منطقی میان شاخص سلامتی کشور با عملکرد طرح تحول سلامت وجود ندارد و طرح تحول سلامت که قرار بود با هدف توزیع عادلانه خدمات درمانی میان همه اقشار غنی و فقیر جامعه اجرا شود، در عمل تنها باعث شد منابع صندوق بیمه‌های درمانی صرف تامین هزینه‌های مربوط به اجرای نادرست این طرح شود.»
مسعود پزشکیان، عضو فراکسیون بهداشت مجلس، نیز در نشست بررسی چالش‌های طرح تحول نظام سلامت گفت: ابتدا باید کلیات طرح تحول سلامت را بررسی می‌کردیم و سپس آن را عملی می‌کردیم. باید به اندازه بودجه‌یی که داریم برای این طرح برنامه‌ریزی می‌شد. اما متاسفانه حالا می‌بینیم دولت حتی نمی‌تواند بدهی سال گذشته‌اش را پرداخت کند.
بخش مهمی از انتقادها از طرح تحول سلامت، مربوط به همان اقداماتی است که قاضی‌زاده از آنها به عنوان نقاط مثبت و نشانه‌های موفقیت طرح تحول سلامت یاد می‌کند؛ اقدامات روبنایی و فیزیکی. منتقدان طرح تحول سلامت براین باورند که وزارت بهداشت، در کوشش برای توسعه فیزیکی و روبنایی نظام سلامت، از آثار اقتصادی و هزینه‌های زیربنایی این اقداماتش غافل بوده است.
آنها براین ایده پای می‌فشارند که هرچند وزارت بهداشت، بار 35 ساله توسعه نظام سلامت را بر دوش گرفت، اما جای آن، باری سنگین‌تر بر گرده نظام مالی کشور گذاشت. از این همین وجه هم، اقتصاددانانی چون فرشاد مومنی، این طرح را با مسکن مهر می‌سنجند. به شرط پذیرش این سنجش، همان قدر می‌توان طرح تحول نظام سلامت را موفق دانست، که طرح مسکن مهر را و همان قدر می‌توان قاضی‌زاده هاشمی را وزیری موفق دانست، علی نیکزاد را.
مومنی در نشست بررسی چالش‌های طرح تحول نظام سلامت گفت: هر دوی اینها در تشخیص یک حوزه بحرانی و حساس دقیق و درست عمل کرده بودند و تا امروز همچنان مساله مسکن و درمان یک موضوع حاد اقتصاد سیاسی و اجتماعی است.
او افزود: از روز اول درباره بنیان‌های کارشناسی و قانونی این طرح هشدار دادیم؛ اینکه تعهدات پایدار بر روی منابع ناپایدار استوار شده است. متاسفانه این هشدارها نادیده گرفته شد. هم‌اکنون از طرفی عمق این بحران افزایش یافته است. گرفتن وام‌های با بهره سنگین از بانک‌ها برای حل کردن مسائل جاری این طرح، نمونه فرو رفتن در باتلاق است.
در میانه‌های اجرای طرح تحول سلامت در دولت یازدهم، سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی در وب‌سایتش نوشت: برای پایداری منابع طرح تلاش خواهیم کرد؛ شایسته نیست این طرح ملی به سرنوشت یارانه‌ها و مسکن مهر مبتلا شود.
سه‌شنبه هفته گذشته، ایرج حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت، با اشاره به رضایت‌مندی مردم از عملکرد وزیر بهداشت فعلی گفت: با توجه به استقبال افکار عمومى، فشار بر این است که خود دکتر هاشمى این پست را تقبل کنند.
باید منتظر ماند و دید بازی وزارت بهداشت، روی بندی که از منابع ناپایدار تا تعهدات پایدار کشیده، چه چیز پایدار می‌ماند؟
