نشانه‌های جدید مادها در همدان
پروژه نجات‌بخشی تپه حاجی‌آباد همدان به کشف سازه بسیار بزرگ خشتی از دوره آهن ۳ (احتمالا ماد) با دیوارهای قطور، سکوی آتشدان و سکوهای نشیمن با ابعادی بزرگ‌تر از معبد نوشیجان منجر شد. به گزارش مهر، با توجه به اینکه محوطه باستانی تپه حاجی‌خان در روستای رزقان در محدوده محصور ساخت پتروشیمی ابن‌سینا فامنین همدان قرار دارد پروژه کاوش نجات‌بخشی آن در دستور کار قرار گرفت. اسماعیل همتی‌ازندریانی سرپرست هیات باستان‌شناسی گفت: فعالیت باستان‌شناسان در این محوطه به شناسایی و کشف آثار ارزشمندی منجر شد که در مطالعات باستان‌شناسی غرب ایران از دوره آهن ۳ (احتمالا دوره ماد) کم نظیر و مشابه چنین آثاری جز نوشیجان در جای دیگری یافت نشده است. وی با بیان اینکه کاوش‌های باستان‌شناسی در پشته‌های چهارگانه صورت گرفت، افزود: این پشته‌ها شامل نیایشگاهی از دوره آهن ۳، استقرار آهن ۳، استقرار دوره اسلامی و محوطه کارگاهی است.
او با اشاره به ویژگی‌های فضای نیایشگاه گفت: در این قسمت یک سازه بزرگ خشتی شناسایی شد که دارای فضاهایی بزرگ با دیوارهای قطور و مشابه سازه‌های خشتی آهن ۳ (احتمالا ماد) نوشیجان ملایر است.
وی از مهم‌ترین یافته‌های معماری این محوطه را سکوی آتشدان، سکوهای خشتی گرداگرد فضاها، دیوار جدا‌کننده، اجاق Uشکل، طاقچه‌ها و بقایای خوشه‌های گندم در مجاورت سکوی آتشدان اعلام کرد و افزود: تمام یافته‌های سفالی در این محوطه مربوط به دوره آهن ۳ است.
این باستان‌شناس تمام شواهد و یافته‌های کاوش را نشانگر بزرگ‌تر بودن این محوطه از معبد مرکزی نوشیجان اعلام کرد.
وی گفت: معبد نوشیجان در اندازه ۱۶ در ۱۶ است و بخش داخلی این پلان ۲۰ در ۱۶ بوده و بزرگ‌تر از معبد نوشیجان است.
