شروط عربستان برای پایان دادن به بحران قطر
گروه جهان|
چهار کشور عربی که قطر را به اتهام حمایت از تروریسم تحریم کرده‌اند، فهرستی 13گانه شامل کاهش روابط با ایران و تعطیلی شبکه تلویزیونی الجزیره را برای مقامات قطر ارسال کرده‌اند. این فهرست که توسط عربستان‌سعودی، امارات‌عربی‌متحده، مصر و بحرین تنظیم شده همچنین شامل درخواست تعطیلی یک پایگاه هوایی ترکیه در قطر و تحویل همه افرادی است که تحت عنوان تروریست معرفی می‌شوند.
یک مقام مسوول از یکی از کشورهای تحریم‌کننده ضمن ارائه این اطلاعات به رویترز، گفته این کشورها به رهبری عربستان به دولت قطر 10روز فرصت داده‌اند تا این خواسته‌ها را برآورده کند. این فهرست را کویت که در جریان مناقشه اخیر، نقش میانجی را ایفا می‌کند، تسلیم دولت قطر کرده است. به گزارش آسوشیتدپرس ازجمله درخواست‌های ۱۳گانه چهار کشور عرب از قطر عبارتند از:
- کاهش رسمی سطح روابط دیپلماتیک با ایران
- تعطیلی تمام پایگاه‌های نظامی ترکیه در خاک قطر
- قطع همه روابط با سازمان اخوان‌المسلمین که توسط دیگر دولت‌های عرب ممنوع شده است
- توقف سیاست اعطای تابعیت به شهروندان چهار کشور در جهت دخالت در امور داخلی آن کشورها
- تحویل همه اشخاص حقیقی که توسط چهار کشور متهم به تروریسم هستند
- توقف حمایت مالی از افراط‌گرایانی که توسط امریکا به عنوان گروه‌های تروریستی معرفی شده‌اند
- ارائه اطلاعات دقیق مربوط به حمایت مالی از شخصیت‌های سیاسی اپوزیسیون در عربستان‌سعودی و دیگر کشورها
- همسویی با شورای همکاری خلیج‌فارس در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها
- توقف حمایت مالی از شبکه‌های الجزیره، چشم خاورمیانه و شبکه عربی ۲۱
- پرداخت مبالغ نامشخصی غرامت
عربستان، امارات، بحرین و مصر تاکید کرده‌اند که اگر قطر این درخواست‌ها را بپذیرد باید به تدابیری تن دهد که راستی‌آزمایی پایبندی به این شرط‌ها طی یک دوره 10ساله را ممکن می‌کند.
بنا بر این گزارش، در حالی که قطع روابط با ایران یکی از درخواست‌های اصلی کشورهای عربی از دوحه است، وزیر خارجه قطر نقش روابط و همکاری با تهران را در بروز تنش‌های اخیر تکذیب کرده است. گفته شده، در پی تحریم‌ها و محدودیت‌های اعمال شده از سوی کشورهای عربی علیه قطر، ایران و ترکیه روابط سیاسی و تجاری خود با دوحه را گسترش داده‌اند.
مناقشه بر سر پایگاه‌های ترکیه
پس از انتشار فهرست 13گانه درخواست کشورهای عربی از قطر که شامل تعطیلی پایگاه نظامی ترکیه در این کشور است، وزیر دفاع ترکیه تاکید کرد که کشورش هیچ طرحی برای بازنگری در استقرار پایگاه نظامی خود در قطر ندارد و هرگونه درخواستی برای تعطیلی این پایگاه به معنای دخالت در روابط ترکیه و قطر خواهد بود. المانیتور با اشاره به حمایت ترکیه از قطر می‌نویسد: «بحران کنونی با قطر، آنکارا را غافلگیر و خللی دیگر در برنامه‌های خاورمیانه‌یی اردوغان ایجاد کرد. این بحران همچنین رییس‌جمهوری ترکیه را بر سر دو راهی غامضی قرار داد، دوراهی که خودش ایجاد کرد. اردوغان به جای آنکه تصویر کل قضیه را ببیند و به حرف دیپلمات‌های بازنشسته و کارشناسان سیاست خارجی گوش کند و با حفظ بی‌طرفی میان ریاض و دوحه میانجی‌گری کند، تصمیم گرفت صراحتا از قطر پشتیبانی کند. حامیان اردوغان بر این باورند که اقدام علیه دوحه یک هشدار غیرمستقیم به آنکاراست زیرا ترکیه هم مانند قطر حامی حماس و اخوان‌المسلمین است و متهم شده بیشتر از سوی امارات که از گروه‌های رادیکال است حمایت می‌کند. این باور که عربستان و مصر با حمایت امریکا می‌خواهند حکومت قطر را سرنگون کنند، ترس اصلی است که در میان هواداران اردوغان -و بدون شک مشاوران او- حس می‌شود. آنان فکر می‌کنند که ترکیه اردوغان در نوبت بعدی است.»
کمدی با پایانی تراژیک
المانتیور همچنین در گزارش دیگری با اشاره به تعمیق بحران قطر به نقل از بروس ریدل کارشناس امریکایی در امور خاورمیانه نوشته: «ملک سلمان پادشاه عربستان و پسرش محمد بن سلمان ولیعهد و وزیر دفاع عربستان بسیار جنگ‌طلب‌تر و ریسک‌پذیرتر از پیشینیان‌شان هستند. مهم‌ترین اقدام آنها در کارنامه دو ساله‌شان جنگ یمن، بدترین بحرانی انسانی امروز جهان بنا به گفته سازمان ملل، است.
عملیات موسوم به «توفان قاطع» باتلاقی است که دورادور یک بن‌بست را گرفته است. اگر یمن برای قطر نشانه‌یی باشد، انتظار روندی طولانی، فرسایشی و آشفته را باید داشت. در این میان امریکا باید در مواجهه با عربستان از حمایت بی‌قید و شرط که تا به امروز وجه مشخصه سیاست دولت ترامپ بوده پرهیز کند. بر این اساس نگاهی موشکافانه‌تر به این هم‌پیمانی مهم امریکا حایز اهمیت است. عربستان‌سعودی قدیمی‌ترین متحد امریکا در منطقه است. واشنگتن و ریاض در کنار هم چالش‌های زیادی را پشت‌سر گذاشته‌اند، از امپریالیسم شوروی گرفته تا صدام و القاعده. این هم‌پیمانی نگاهی مطمئن می‌خواهد نه رویکردی کورکورانه، چراکه بحران امروز قطر ترکیبی است از بی‌عرضگی امریکا، قلدری‌های عربستان و بازی‌های دوحه. بازیگران خارجی بیش از حد درگیر شده‌اند و آب را گل‌آلود کرده‌اند. پس باید مراقب بود؛ چیزی که به‌عنوان یک کمدی آغاز شد، می‌تواند پایانی بسیار بدتر داشته باشد.»
کشورهای عربی در شرایطی فهرست درخواست‌های خود را ارائه کرده‌اند که قطر هرگونه حمایت از تروریسم را تکذیب و تاکید کرده که شرط آغاز گفت‌وگو درباره درخواست‌ها، لغو تحریم‌هاست. تنش میان کشورهای عربی از زمانی بالا گرفت که سخنانی به نقل از تمیم بن‌حمد امیر قطر، در حمایت از اسلام‌گرایان حماس و تایید نقش ایران به‌عنوان ضامن ثبات منطقه منتشر شد.
