سردرگمی واشنگتن در سوریه
گروه جهان |
«توجیه اخلاقی یا سیاسی برای حملات امریکا به سوریه وجود ندارد اما دیوانه هر کاری می‌تواند، انجام دهد. هدف از حملات امریکا به سوریه این است که سوریه نتواند پیروزی علیه تروریسم را رقم بزند.» این تازه‌ترین اظهارنظر معاون وزیر خارجه سوریه درباره حمله احتمالی ایالات متحده به کشورش است. فیصل مقداد هشدار داده که امریکا باید مراقب واکنش دمشق و روسیه نسبت به هرگونه حمله جدید به سوریه باشد و به دقت به عواقب آن فکر کند.
در همین حال وزیر خارجه قزاقستان اعلام کرده که هیات‌های دولت دمشق و مخالفان سوری تایید کرده‌اند در مذاکرات آستانه در روزهای چهارم و پنجم جولای (امروز و فردا) شرکت می‌کنند.
به گزارش اسپوتنیک، وزیر خارجه قزاقستان گفته هیات دولت سوریه برای مشارکت در مذاکرات دوشنبه وارد آستانه شده است. استفان دی میستورا، نماینده سازمان ملل در امور سوریه پیش‌تر گفته بود، دور بعدی مذاکرات آستانه و ژنو درباره سوریه آزمونی برای همه طرف‌ها خواهد بود که آیا واقعا تمایلی برای آغاز مذاکره جهت دستیابی به سازشی واقعی برای بحران سوریه دارند یا خیر.
نمایندگان ایران، روسیه و ترکیه در آستانه مذاکراتی که قرار است چهارم و پنجم جولای جاری درباره سوریه برگزار شود، دوشنبه جلسه کاری در این شهر داشته‌اند. گفته شده، در این جلسه چهار موضوع اصلی مطرح شده است: 1- مبارزه با تروریسم، 2- هماهنگ کردن بیانیه‌های مربوط به یادداشت تفاهم مناطق کاهش تنش در سوریه که در تاریخ چهارم مه گذشته به امضا رسید و بر اساس آن قرار است پس از توقف اقدامات نظامی در این مناطق از جمله پرواز جنگنده‌ها، مراکز بازرسی در مرزهای این مناطق ایجاد شده و مراکز ویژه نظارت بر آتش‌بس مستقر شوند، 3- مساله تشکیل کمیته آشتی ملی سوریه، 4- ارسال کمک‌های بشردوستانه و بازسازی تاسیسات زیربنایی در سوریه.
استراتژی امریکا در سوریه
در ماه‌های اخیر عرصه بر داعش در شمال سوریه و عراق تنگ‌تر شده است. نشریه لس‌آنجلس تایمز با اشاره به روزهای پایانی حیات داعش و سردرگمی ایالات متحده می‌نویسد: در حالی که نیروهای تحت حمایت امریکا به بازپس‌گیری موصل در عراق و رقه در سوریه نزدیک می‌شوند، فرماندهان امریکایی اطمینان دارند که به‌زودی خواهند توانست شبه‌نظامیان داعشی را پس از سه سال مبارزه در خلافت خودخوانده خود، درهم بشکنند. کاخ سفید اما همچنان باید استراتژی برای گام بعدی خود جهت بازیابی ثبات در مناطق بازپس‌گرفته شده را تعریف کند؛ تصمیماتی کلیدی که باید برای مناطق امن، بازسازی، حکومت‌های در حال تولد، کاهش تنش‌های قومی و تعهد نیروهای امریکایی اتخاذ شوند. البته این همه داستان نیست. دولت ترامپ هنوز سیاستی برای چگونگی مقابله با نیروهای ایران و روسیه تعیین نکرده است؛ دو قدرت خارجی که بیشترین پیشروی را در این جنگ تلخ داشته‌اند و اکنون امیدوارند بتوانند نفوذ خود را افزایش دهند.
به گزارش ایسنا، خطر تقابل گسترده‌تر طی هفته‌های اخیر به ویژه با ساقط شدن جنگنده سوری توسط نیروهای امریکایی برای نخستین‌بار طی این جنگ 6ساله به خوبی روشن شده است؛ اقدامی که احتمال هرگونه واکنش خشمگینانه را از سوی روسیه که از بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه حمایت می‌کند، افزایش داد. پنتاگون ادعا می‌کند تمام این حملات اقدامات دفاعی است، چرا که این هواپیماها یا به نیروهای امریکایی یا نیروهای تحت حمایت آن نزدیک شده یا آنها را مورد هدف قرار می‌داده‌اند. ایلان گلدنبرگ، یکی از اعضای ارشد پیشین وزارت خارجه امریکا می‌گوید: «مساله‌یی که درباره آن نگرانم سناریویی بسیار پیچیده است. وقتی شما حمله به جنگنده‌های طرف مقابل را آغاز می‌کنید این تنش‌ها به سرعت افزایش می‌یابند.»
ترامپ پیش‌تر در دوران رقابت‌های انتخاباتی وعده داده بود که در ماه اول حضور در کاخ سفید استراتژی خود برای شکست داعش را ارائه دهد، وعده‌یی که هنوز عملی نشده است. اما در حال حاضر مباحث گسترده‌یی میان پنتاگون، وزارت خارجه و کاخ سفید برای تعیین استراتژی در این خصوص در جریان است. دست‌کم به صورت علنی جیمز ماتیس، وزیر دفاع امریکا و هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی دولت این کشور اولویت‌های مختلفی را در این موضوع مطرح کرده‌اند. پنتاگون معتقد است، تنها هدفش شکست داعش است. ماتیس نیز گفته که امریکا از کشیده شدن به درگیری‌های جنگ سوریه خودداری می‌کند. چندی بعد اما مک‌مستر رویکرد متفاوتی را به نمایش گذاشت و مبارزه با داعش را بخشی از کمپین بزرگ‌تری خواند که هدف آن مسدود کردن شکل‌گیری گروه‌های تروریستی فراملی است. وی همچنین ادعا کرد که استراتژی امریکا در دوران پس از داعش بر منزوی کردن تهران متمرکز است تا از نفوذ آن در منطقه جلوگیری کند. در آن سو روسیه برای حفظ اسد، به عنوان متحدی کلیدی‌اش در منطقه و تنها پایگاه دریایی خارجی‌اش که در سواحل سوریه قرار دارد، مبارزه می‌کند.
در این میان یکی از مقامات امریکایی که در جریان اختلافات میان قوای مختلف این کشور بر سر استراتژی در قبال سوریه است، می‌گوید: کاخ سفید بسیار مشتاق است تا از بالگردهای بلک هاوک خود برای مسدود کردن راه ایران و کنترل آن استفاده کند، درحالی که پنتاگون و وزارت خارجه امریکا تلاش دارند تا از تقابل مستقیم با تهران در سوریه خودداری کنند. همزمان مشخص نیست که آیا امریکا در نهایت از بشار اسد حمایت خواهد کرد یا خیر؛ اسدی که با وجود بقا در قدرت تا امروز، هنوز روشن نیست که آینده‌یی در سوریه خواهد داشت. برخلاف باراک اوباما، ترامپ از این اتوکرات سوری نخواسته تا قدرت را به تیم انتقالی واگذار کند یا اقدامات سیاسی مهمی برای جذب احزاب مختلف به مذاکرات نکرده است. رابرت فورد درباره این شرایط توضیح می‌دهد: هیچ نشانه‌یی از چگونگی تلاش اینها برای حل صلح‌آمیز مساله سوریه یا دستیابی به آتش‌بسی گسترده و پایدار در این کشور وجود ندارد.
خلاف عراق، وزارت خارجه امریکا هیچ کشوری را به عنوان شریک خود در سوریه ندارد تا به آن برای خنثی‌سازی مین‌ها، برقراری برق و سایر اقدامات جهت بهبود اوضاع این کشور پس از جنگ کمک کند. مقامات فعلی و پیشین امریکا می‌گویند، برای استقرار صلح در میان رهبران اقوام مختلف سوری به یک استراتژی نیاز است تا بتواند اصلاحات را پیش ببرد و ایدئولوژی‌های افراطی را متوقف کنند؛ حتی اگر این استراتژی تنها به بازگشایی ادارات پلیس، مدارس و بیمارستان‌ها منجر شود.
در این میان نگرانی‌ها درباره گام بعدی امریکا همزمان با آزادسازی موصل رو به افزایش است، چرا که تقریبا بر همه روشن است که این جنگ با آزادسازی موصل و حتی رقه در سوریه پایان نمی‌یابد؛ بلکه زمان آن فرا می‌رسد که امریکا تصمیم بگیرد آیا می‌خواهد به نبرد مسلحانه و حفاظت از نیروهای نیابتی خود ادامه دهد یا خیر. چالش عمیق امریکا در حقیقت نه عراق که همین سوریه است چرا که نیروهای امریکایی از سوی دولت دمشق به این کشور دعوت نشدند و هیچ پایگاهی در آن ندارند. با این حال پنتاگون صدها نفر از نیروهای ویژه خود را برای حمایت از کردهای سوریه و ائتلاف آنها با اعراب در این کشور مستقر کرده است.
