پیش به سوی دیجیتالیسم
روف شاهسواری|
پنج‌شنبه 14 تیر، دوستداران برنامه‌های کتاب‌فروشی آینده که با حضور شخصیت‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی و به همت علی دهباشی در محل کانون زبان فارسی، از موقوفات دکتر افشار برگزار می‌شود، این‌بار پای صحبت دکتر رسول جعفریان استاد تاریخ دانشگاه تهران و پژوهشگر عصر صفوی نشستند. شخصیتی در کسوت روحانیت آن‌گونه که از صحبت‌ها، نوشته‌ها و اقداماتش بر می‌آید بیش از هر شخصیت مکلا -که انتظار می‌رود- دغدغه مدرنیسم دارد. به‌گونه‌یی که به جرات می‌توان ایشان را مدافع و طلایه‌دار گذر از سنت به دیجیتالیسم در حوزه نشر دانست.
جعفریان معتقد است دیجیتالیسم به هر حال نشر مکتوب را پشت‌سر گذاشته و بی‌هیچ گریزی از نشر مکتوب گذر خواهد کرد؛ پس چه بهتر که اگر به دلایلی در دیگر عرصه‌ها حرف آنچنانی در پیشبرد علم برای گفتن نداریم -برای مثال ژاپنی‌ها در حوزه ترانزیستور و تراشه قد علم کردند و گوی سبقت را حتی از کشورهای پیشرفته ربودند- در حوزه نشر دیجیتال پرچمدار باشیم و کارهای زیرساختاری انجام دهیم. جعفریان البته نشان داده که مرد عمل است و الحق قابل احترام و تقدیر. او بنیانگذار بزرگ‌ترین کتابخانه دیجیتال کشور است که حتی از فعالیت دانشگاه‌ها و کتابخانه‌های بزرگ کشور هم در این عرصه سبقت گرفته است. جعفریان در گپ و گعده‌یی با حاضران به‌ویژه با محمود آموزگار -مدیر نشر آمه و رییس اتحادیه ناشران- اگرچه عواقب منفی و تاثیر نامطلوب دیجیتالیسم بر اقتصاد نشر مکتوب را در این رقابت نفس‌گیر پذیرفت، اما باوجود افت و خیزهایی که در پیشی گرفتن این بر آن و آن بر این اتفاق می‌افتد درنهایت روال کار نشر را در پیروزی دیجیتالیسم ارزیابی و تاکید کرد که باید برای آن آمادگی کافی داشته باشیم.
سوال مهمی که به‌دلیل ضیق وقت مجال مطرح شدن نیافت، سرگردانی علاقه
آن دسته از کتابخوان‌های حرفه‌یی بود که لذت مطالعه را در لابه‌لای ورق‌های کاغذی و حظ تورق در حین خواندن و تا کردن گوشه صفحه‌یی برای نشانه‌گذاری تا تورق دوباره- که به هیچ‌وجه در خوانش دیجیتال ممکن نیست - جست‌وجو می‌کنند، بود و البته پرسش مهم‌تر اینکه تکلیف آن دسته از فعالان حوزه نشر یعنی نمونه‌خوانان، مصححان و ویراستاران که دیوار کوتاه‌شان ماجرای بلخ و شوشتر را بیشتر تداعی می‌کند -و در این وانفسا، به سایه همان دیوار کوتاه هم قانع بودند که خبر رسید گویا بولدوزر دیجیتالیسم کمر به تخریبش بسته است-چه خواهد شد؟ عاقبتی که شاید واجد ویژگی‌ها و خاصیت هر دیوار کوتاهی است و البته عجیب اینکه زود هم افاقه می‌کند!
