دولتی‌ها به‌دلیل روند کاهشی تجارت خارجی آمارها را اعلام نمی‌کنند
کیومرث کرمانشاهی در خصوص اعلام نشدن آمار دو ماه گذشته تجارت خارجی کشور اظهار کرد: اگر قرار است اقتصاد مقاومتی به سرانجام برسد، اقتصاد ما باید دو ویژگی داشته باشد، یکی شفافیت و دیگر غیررانتی بودن.
عضو اتاق بازرگانی تهران افزود: چون بعد از برجام متاسفانه هنوز تحریم‌ها ادامه دارد و کارآفرینان با گرفتاری‌های عدم نقل وانتقال پول، رکود و مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، در حوزه شفافیت باید آمار تجارت خارجی دقیق و با جزییات اعلام شود. در حال حاضر اگر به آمارهایی که بانک جهانی اعلام کرده مراجعه کنیم، در بحث تجارت فرامرزی بین ۱۹۰کشور در رتبه ۱۷۰ و در حوزه کسب و کار هم بین ۱۹۰کشور در رتبه ۱۲۰ قرار داریم.
وی با اشاره عوامل تاثیرگذار در رتبه تجارت فرامرزی کشورها عنوان کرد: سه عامل؛ زمان، تعداد سند و هزینه برای جابه‌جایی یک کانتینر ۲۰ فوت هم در صادرات و هم در واردات از جمله عوامل موثر و تاثیرگذار در شکل‌گیری رتبه کشورها در تجارت فرامرزی است. اینکه مدام خودمان اعلام کنیم که همه‌چیز خوبست و از یک پنجره واحد در حال رصد آمار تجارت هستیم به تنهایی کارساز نیست.
کرمانشاهی با انتقاد از اعلام نشدن آمار تجارت خارجی توسط گمرک خاطرنشان کرد: اینکه آمار تجارت خارجی دو ماه اعلام نشود، در تجارت خارجی ما اختلال به وجود می‌آورد. وقتی آمارها شفاف نباشد و به موقع اعلام نکنیم یعنی غیرشفاف عمل کرده‌ایم. بنده ۳۵ سال در امور بازرگانی در دولت و سازمان توسعه تجارت ایران بودم و آخرین سمتم معاون کل سازمان توسعه تجارت بوده است و حدود پنج سال اخیر هم در بخش خصوصی در حوزه بازرگانی فعالیت دارم. این برای نخستین بار است که آمارها به موقع اعلام نمی‌شود.
وی گفت: اینکه وقتی آمارها منفی است آنها را اعلام نکنیم درست نیست، آمارها هرچه هست باید واقعیت آن را بگوییم تا بتوانیم براساس آن نسخه بپیچیم و گرفتاری‌ها و مشکلات را برطرف کنیم. آمار باید با ذکر جزئیات اعلام شود. در زمانی که ما مسوولیت داشتیم آمار تجارت خارجی را به خصوص در حوزه صادرات با میعانات گازی و بدون میعانات گازی و با جزئیات و تحلیل ذکر و اعلام می‌کردیم.
رییس کمیسیون صادرات خانه اقتصاد ایران بیان کرد: اینکه بیاییم و آمار را با جزئیات و تفکیک وبا تحلیل در بخش‌های صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات اعلام کنیم بسیار مهم است. در حال حاضر دو یا سه سال است که جزئیات آمارها در بخش خدمات هم اعلام نمی‌شود، آمار کالاها را گمرک اعلام می‌کند ولی آمار خدمات توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود که متاسفانه آن را به موقع اعلام نکرده است.
کرمانشاهی با بیان اینکه لازمه یک تجارت پویا در وهله اول بحث شفافیت در آمار است گفت: بعد از این آمار تجارت در بخش‌های مختلف مشخص شد، باید سراغ زیرمجموعه‌ها برویم و ببینیم در هر یک از آنها چه اتفاقی افتاده است. در حال حاضر که آمارها از سوی گمرک اعلام نمی‌شود به این دلیل است که احتمالا روندها کاهشی است.
وی با اشاره به افت تجارت خارجی کشور از سال ۹۳ اظهار کرد: تا سال ۹۳ ما در تجارت خارجی و خصوصا صادرات رشد داشتیم. از سال ۹۳ به بعد برای نخستین بار در سال‌های بعد از انقلاب نمودار صادرات و واردات به خصوص در حوزه صادرات افت کرده است. حجم تجارت خارجی بدون نفت ما در سال ۹۳ حدود ۱۰۲میلیارد دلار بوده است. 49.5میلیارد دلار صادرات داشتیم و واردات ما 52.5 میلیارد دلار بوده است. وی افزود: بعد از انقلاب و خصوصا از دهه ۸۰سالانه معمولا بین ۱۵تا ۲۵درصد، در روند صادرات افزایش داشتیم و در آمارهای صادراتی همیشه نمودار رو به بالا بوده است. در سال ۹۵مجموع حجم تجارت خارجی بدون نفت حدود ۸۷میلیارد دلار بوده که این یعنی بعد از ۴سال از ۱۰۲میلیارد دلار به ۸۷ میلیارد دلار رسیده است، یعنی حجم تجارت خارجی کشور ۱۵میلیارد دلار نسبت به ۴سال قبل افت کرده است.
کرمانشاهی بر همین اساس خاطرنشان کرد: این نشان می‌دهد که کسب و کار در کشور کاهشی شده و رکود وجود دارد. همان رکودی که برخی مسوولان آن را رد می‌کنند. اگر رکود نبود حجم تجارت خارجی ما نباید پایین می‌آمد. شما که می‌گویید صادرات از واردات پیشی گرفته، بله درست است، اما حجم تجارت خارجی پایین آمده است. زمانی مثبت شدن تراز تجاری ارزشمند است که حجم تجارت خارجی هم همزمان با آن افزایش پیدا کند. وی بیان کرد: وقتی سال ۹۳ تجارت خارجی بدون نفت ما ۱۰۲میلیارد دلار حجم داشت، اگر سالانه ۲۰ درصد به آن افزوده می‌شد، اکنون باید حجم تجارت خارجی بدون نفت حداقل ۶۰میلیارد دلار هم از ۱۰۲ میلیارد دلار از سال ۹۳ بیشتر باشد. ما هیچ‌وقت نباید از بالا رفتن حجم تجارت خارجی نگران باشیم، ولی در این زمینه یک خط قرمز داریم، حتی اگر به میزان واردات هم اضافه شود نگران نیستیم اما به شرط اینکه صادرات غیرنفتی ما از واردات پیشی بگیرد.
معاون اسبق سازمان توسعه تجارت گفت: در بحث مدیریت واردات هم نگرانی ما روی کالاهای مصرفی است وگرنه مواد اولیه، واسطه‌یی، ماشین‌آلات و تکنولوژی باید وارد کشور شود تا کسب و کار رونق بگیرد و تولید کنیم وسپس بتوانیم صادر کنیم. بنابراین کاهش حجم تجارت خارجی کشور مهم‌ترین عاملی است که نشان می‌دهد هنوز رکود وجود دارد و کارآفرینان هنوز با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
کرمانشاهی با اشاره به اعلام نشدن آمارها تصریح کرد: باید از گمرک پرسیده شود که چرا دو ماه است که آمار را اعلام نمی‌کنند؟ مگر مسوولان گمرک ادعا نمی‌کنند که ما پنجره واحد درست کرده‌ایم و آمارها به‌روز است. این یعنی به محض اینکه یک اظهارنامه صادراتی و وارداتی تکمیل می‌شود، وارد سایت می‌شود. قرار شد در بحث پنجره واحد بحث ثبت و سفارش، ارز بانک مرکزی و سایر موارد به‌هم وصل شود تا شفافیت تجارت خارجی اتفاق بیفتد. در حال حاضر آمار تجارت خارجی ما شفاف نیست و یکی از مشکلات اصلی بحث تجارت خارجی همین است.
وی خاطرنشان کرد: به نظر من دلیل اعلام نشدن آمارها از سوی گمرک مناسب نبودن شرایط تجارت خارجی کشور است. تراز تجاری ما قبلا مثبت شده بود، ولی حجم آن پایین آمده بود. مشکل دیگری که در آمارها وجود دارد این است که همیشه آمار امسال را نسبت به سال قبل اعلام می‌کند، وقتی آمار پارسال خودش کاهشی بوده و شما آمار را نسبت به سال قبل اعلام کنید مشکلی را حل نکرده‌اید! بگویید مثلا نسبت به چهار سال پیش وضعیت چه تغییری کرده است.
