خیز رشد تولید صنعتی جهان

گروه صنعت   

روند تولیدات صنعتی جهان در فصل نخست سال 2017 از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران منتشر شد. بازخوانی داده‌های این تحلیل نشان می‌دهد، تولیدات صنعتی جهانی در همین مدت و در مقایسه با مدت مشابه سال 2016 رشد 3.7درصدی داشته که این میزان بالاتر از متوسط رشد تولید در سال 2017 است. همچنین داده‌های منتشر شده از روند تولیدات در سه گروه «کشورهای در حال توسعه و نوظهور صنعتی به تفکیک منطقه، کشورهای در حال توسعه و نوظهور صنعتی به تفکیک گروه‌های توسعه‌یی و کشورهای توسعه یافته صنعتی» حاکی از این است که پویایی تولید صنعتی اقتصادهای صنعتی توسعه یافته و اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور که از فصل پایانی سال 2016 آغاز شده بود، همچنان استمرار یافته است. به‌طوری که کشورهای صنعتی توسعه‌یافته 63.3‌درصد و کشورهای در حال توسعه 36.7‌درصد از ارزش افزوده تولیدات صنعتی جهان را به خود اختصاص داده‌اند. در میان کشورهای در حال توسعه سهم کشور چین از ارزش افزوده تولیدات صنعتی جهان حدود 20‌درصد گزارش شده است. همچنین مطابق آمارها، بیشترین رشد تولیدات صنعتی در هر دو گروه کشورهای صنعتی توسعه‌یافته و کشورهای در حال توسعه و نوظهور، در صنعت تولید و ساخت کامپیوتر، تجهیزات الکترونیکی و نوری بوده که به ترتیب رشد 5.4درصدی و 13.4 درصدی را در فصل نخست سال 2017 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل خود داشته است. از سوی دیگر اگرچه سطح رشد تولید صنعتی در کشورهای در حال توسعه به‌طور مداوم بالاتر از کشورهای صنعتی بوده است، اما باید این نکته را نیز در نظر گرفت تا زمانی که بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی همچنان در کشورهای صنعتی ادامه دارد، ایجاد رکود در کشورهای در حال توسعه همچنان به عنوان یک تهدید باقی می‌ماند. در عین حال اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند با وجود ریسک‌های موجود، جهان در سال 2017 نسبت به سال قبل خود در انتظار وضعیت بهتری خواهد بود.

 رشد تولید صنعتی جهان

آمارهای منتشر شده حاکی از این است که تولیدات صنعتی جهانی در فصل نخست سال 2017 در مقایسه با مدت مشابه سال 2016 رشد 3.7درصدی داشته که این میزان بالاتر از متوسط رشد تولید در سال 2017 است. این در حالی است که کشورهای در حال توسعه و صنعتی نوظهور و کشورهای صنعتی توسعه‌یافته در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال قبل خود به ترتیب رشد 6درصدی و 1.9 درصدی داشته‌اند. مقایسه روند رشد تولید در فصول سال 2016 و فصل چهارم سال 2015 نیز نشان می‌دهد، تولید کشورهای در حال توسعه و نوظهور همچنان با سرعت بیشتری نسبت به کشورهای توسعه یافته صنعتی در حال افزایش است.  همچنین مطابق آمارها، طی فصل نخست 2017 در گروه کشورهای صنعتی در حال توسعه و نوظهور، اقتصادهای در حال توسعه آسیا و اقیانوسیه نسبتا به نرخ رشد بالاتر یعنی در حدود 7.0‌درصد دست یافته‌اند که این نشان‌دهنده تقاضای جهانی و سرمایه‌گذاری قوی در آنها در ابتدای سال 2017 است که روند رشد را تقویت کرده و کسادی دوساله در آنها را شکسته است. تولید سایر مناطق نیز در مقایسه با دوره مشابه 2016 افزایش یافته است: رشد اندک 0.4درصدی تولیدات صنعتی در امریکای لاتین و رشد قابل قبول اما ناپایدار 5.7 درصدی در آفریقا، علامت بهبود در رکود اقتصادی طولانی مدت است.  از سوی دیگر عملکرد رشد تولید در گروه کشورهای در حال توسعه و نوظهور نشان می‌دهد، رشد تولید کشور چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده صنعتی در جهان در فصل نخست سال 2017 معادل 6.7درصد بوده که از رشد تولید گروه کشورهای در حال توسعه و نوظهور حدود 1.6واحد ‌درصد بیشتر بوده است. مطابق آمارهای منتشر شده در مدت مذکور، تولید صنعتی سایر کشورهای در حال توسعه با سرعت بیشتری در حال افزایش است.

داده‌های تولیدات صنعتی در فصل نخست سال 2017 از این دیدگاه پشتیبانی می‌کند که توسعه مثبت در اقتصادهای صنعتی در پایان سال 2016 بی‌دوام نبوده است. تولیدات صنعتی در این اقتصادها همان‌گونه که اشاره شد در فصل نخست سال 2017 در مقایسه با مدت مشابه سال 2016، معادل 1.9‌درصد افزایش یافته است. سرعت رشد همچنان در امریکای شمالی و مناطق اروپایی نسبتا ملایم بوده و به ترتیب 1.1‌درصد و 1.4‌درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن رشد داشته‌اند. کشورهای توسعه یافته در شرق آسیا که در نیمه دوم سال 2016 روند رشد معکوس قابل توجهی را تجربه کرده بودند، پس از رکودهای متوالی که برای مدت طولانی نزدیک به دو سال ادامه داشت، شاهد یک رشد 4.2درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل بودند و تاثیر مثبتی بر رشد تولید صنعتی گروه کشورهای صنعتی توسعه یافته داشته‌اند.

 رشد تولید صنعتی به تفکیک گروه‌های صنعتی

اطلاعات یونیدو تا حد زیادی این پیش‌بینی‌ها را پشتیبانی می‌کند. تولید وسایل نقلیه موتوری که یکی از بخش‌های پیشرو در تولید است، بار دیگر توسعه پایداری را در سطح جهانی تجربه می‌کند. با این حال، اختلال در تجارت آزاد می‌تواند به سازندگان خودرو و قطعات آسیب برساند. تقریبا هر تولیدکننده بزرگ خودرو، سرمایه‌گذاری در خودروهای الکتریکی را با وجود قیمت پایین نفت افزایش می‌دهد. اتومبیل‌های آینده به‌طور فزاینده‌یی برقی و خودران خواهند بود. نگرانی بزرگ در مورد بازار خودروهای بزرگ دنیا در بازار چین وجود دارد که پیش‌بینی می‌شود در 2017 این نگرانی کاهش یابد. تولید صنعتی جهانی رشد مثبت خود را تقریبا در تمام صنایع در فصل نخست سال 2017حفظ کرده است. صنایع تولیدی با تکنولوژی بالا و متوسط مکررا جایگاه‌های بالا را در رتبه‌بندی صنایع حفظ کرده‌اند. گروه تولید محصولات کامپیوتر، الکترونیکی و نوری رشد 8.5درصدی نسبت به سه ماه نخست سال 2016 داشته و تولید ماشین‌آلات و تجهیزات 6.1‌درصد افزایش یافته است. تولید وسایل نقلیه موتوری نیز با رشد 5.6 درصدی روبه‌رو شده است. در میان دیگر بخش‌های با تکنولوژی بالا، تولید محصولات دارویی 3.2‌درصد افزایش یافته است. در حالی که تقریبا هیچ تغییری در تولید سایر تجهیزات حمل و نقل در مدت مشابه سال 2016 ثبت نشده است.

به‌طور نسبی رشد بالای تولید در کالاهای پایه مصرفی در سراسر جهان حفظ شده است. تولید جهانی از محصولات غذایی افزایش 3.5درصدی، نوشیدنی‌ها با افزایش 2.8‌درصد و تولید جهانی پوشاک 2.6‌درصد افزایش یافته است. در مورد کالاهای بادوام و سرمایه‌یی، تولید ماشین‌آلات و تجهیزات و صنعت خودرو نرخ رشد بالایی را در فصل نخست سال 2017 تجربه کرده‌اند. صنعت تولید مواد معدنی غیرفلزی که اساسا در آن مصالح ساختمانی عرضه می‌شود، رشد 3.3 درصدی را رقم زده در حالی که صنعت ساخت محصولات فلزی فابریکی رشد 2.9 درصدی در سراسر جهان داشته است. تولید جهانی فلزات اساسی و مبلمان نیز هر دو 2.1‌درصد افزایش یافته است. در صنایع با تکنولوژی تولید پایین، تولید جهانی محصولات چوب، 3.2‌درصد افزایش یافت، در حالی که سرعت رشد تولید محصولات کاغذی، نساجی و چرم کمتر از 2.5‌درصد باقی مانده است. عملکرد رشد کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور صنعتی از اقتصادهای صنعتی پیشرفته تقریبا در تمام تولیدات صنعتی بهتر بوده است از جمله تعداد صنایع با تکنولوژی بالا البته تنها با یک استثنا تولید کک و نفت تصفیه شده محصولات.