هزینه «تسه» به یک پنجم کل وام رسید
در حالی که در ماه‌های گذشته بازار اوراق تسهیلات مسکن وضعیت آرام و باثباتی را تجربه کرده بود، در ۲ هفته اخیر متقاضیان دریافت وام مسکن با افزایش ۴ هزار تومانی «تسه» مواجه شده‌اند.
به گزارش مهر، همزمان با افزایش قیمت اوراق حق تقدم امتیاز تسهیلات مسکن (تسه) و ورود به کانال حدودا ۸۵ هزار تومانی، بسیاری از کارشناسان نسبت به ورود قیمت این اوراق به کانال ۹۰ هزار تومانی هشدار می‌دهند. به ویژه اینکه این افزایش ناگهانی نرخ اوراق تسهیلات مسکن در شرایط رکودی بازار مسکن رقم خورده است.
در حالی که در چند سال اخیر قیمت اوراق تسهیلات مسکن به دلیل رکود حاکم بر این بازار و با وجود افزایش قیمت وام مسکن در چند نوبت، نوسان چندانی نداشت اما با این حال
پیش‌بینی می‌شد که با ابلاغ وام ۱۲۰ میلیونی، قیمت اوراق تسه دچار نوسانات صعودی شود که این اتفاق افتاد؛ اما دامنه این نوسانات و بازه‌های قیمتی به وجود آمده کوتاه بود و به دلیل رکود بازار مسکن، مجددا به قیمت‌های قبلی بازگشت و در محدوده ۷۲ تا ۷۶هزار تومان باقی ماند.
آخرین قیمت برگه‌های حق تقدم تسهیلات مسکن مربوط به دیروز است که برگه‌های صادر شده جدید تا ۸۲ هزار تومان هم رسید؛ بنابراین زوجین متقاضی دریافت وام ۱۰۰ میلیون تومانی خرید مسکن، می‌بایست نزدیک به ۱۷ میلیون تومان (نزدیک به یک‌پنجم) از منابع مالی خود را به این اوراق اختصاص دهند؛ یعنی مبلغی که می‌تواند صرف خرید واحد مسکونی با متراژ بالاتر شود، باید برای انتقال حق تقدم دریافت تسهیلات خرید مسکن به خزانه دولت واریز شود.
هشدار درباره بازگشت دلالان؛ انجام چند معامله خرید ۴۰۰ برگه «تسه» در یک هفته
حمیدرضا چراغی، کارشناس خرید و فروش اوراق تسه در گفت‌وگو با مهر، درباره علت افزایش ۳ تا ۴ هزار تومانی برای هر برگه تسهیلات مسکن اظهار کرد: به نظر می‌رسد بهبود نسبی بازار مسکن در این افزایش بی‌تاثیر نباشد؛ اما ایجاد جو روانی در میان معامله گران و دلالان بازار سرمایه مبنی بر احتمال افزیش قیمت این اوراق در ماه‌های آتی نیز در ایجاد صف خرید برای این اوراق موثر بوده است.
وی ادامه داد: اگرچه دارنده این اوراق تا ۴ ماه از زمان خرید، امکان فروش آن را ندارد، اما برخی خریداران به امید افزایش قیمت «تسه» در نیمه دوم امسال به خرید همراه با احتیاط این اوراق روی آورده‌اند.
چراغی در پاسخ به این پرسش که حجم خریدها نشان می‌دهد بخش زیادی از خریداران اوراق تسهیلات بیشتر در حجم‌های پایین این برگه‌ها را تهیه کرده‌اند که تاثیری در عدم توازن بازار عرضه و تقاضا ندارد، تصریح کرد: اگرچه بیشتر خریدها در حجم‌های پایین است، اما چند خرید بالای ۳۰۰ و حتی تا نزدیک ۴۰۰ برگه هم در روزهای گذشته انجام شد. این در حالی است که هیچ یک از وام‌های عرضه شده از سوی بانک مسکن به این تعداد برگه تسه نیاز ندارد.
این کارشناس اوراق تسهیلات در خصوص احتمال افزایش یا کاهش قیمت اوراق تسهیلات مسکن اظهار داشت: به نظر نمی‌رسد در کوتاه‌مدت قیمت این برگه‌ها به کانال زیر ۷۰ هزار تومان برگردد. اما با توجه به باقی ماندن بخش کمی از دوره رونق بازار مسکن که معمولا نیمه نخست سال است،
پیش‌بینی می‌شود که در اواخر مهر ماه و کل آبان ماه که همزمان با ماه‌های محرم و صفر است و معمولا در این روزها بازار مسکن در رکود موقتی است، قیمت اوراق تسهیلات مسکن نیز تا حدودی کاهش یابد.
یک اقتصاددان: نوبت دریافت وام را یک‌بار می‌فروشند نه به دفعات
رضا ابراهیمی اقتصاددان در گفت‌وگو با مهر درباره اینکه اوراق تسهیلات به مانعی بر سر راه دریافت‌کنندگان وام مسکن تبدیل شده، گفت: هر بار که قیمت اوراق تسهیلات مسکن دچار تغییرات اثرگذار در قیمت تمام شده وام مسکن می‌شود، این بحث نیز مطرح می‌شود که آیا جایگزین‌های بهتری برای خرید و فروش حق تقدم تسهیلات مسکن وجود دارد یا خیر؟
این مدرس دانشگاه افزود: زمانی می‌توان گفت حق تقدم زمان دریافت تسهیلات، خرید و فروش می‌شود که یک فردی که زمان دریافت نوبت وام مسکن‌اش فرارسیده ولی از دریافت آن خودداری می‌کند، حال به فرد دیگری که به این تسهیلات نیازمند است، «نوبت» خود را تنها برای یک مرتبه می‌فروشد؛ این کاملا پذیرفته شده است. چون سپرده‌یی در بانک داشته تا با استفاده از آن، تسهیلات دریافت کند و حال به جای دریافت وام، نوبت خود را به دیگری می‌دهد و متقاضی جدید وام مسکن حق نوبت وی را خریداری می‌کند؛ این مدل، اعطای تسهیلات مسکن بر اساس نظام پس انداز به اضافه وام مسکن است که در بسیاری از کشورهای رایج بوده و مردم می‌توانند در اثر
پس‌اندازی که داشته‌اند، تسهیلات دریافت کنند. وی ادامه داد: اما در مدل موجود در کشور ما، بانک مسکن حساب سپرده‌یی دارد به نام سپرده ممتاز که از ابتدا به سپرده‌گذار اعلام می‌کند قرار است این حساب به شما سود بدهد نه وام؛ اما به جای دریافت سود می‌توانید اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن دریافت کرده و آن را به متقاضیان دریافت تسهیلات مسکن بفروشید؛ این مدل خود به خود بستر ایجاد دلالی و سفته بازی را فراهم می‌کند و هر قدر هم برای بازار این اوراق، محدودیت‌های مختلف از جمله محدودیت زمانی خرید و فروش‌های متعدد ایجاد شود، باز هم راه‌های فراری برای دلالان بازار از جمله استفاده از کارت ملی‌های اجاره‌یی وجود دارد که در کنار خود، بازار کاذب اجاره کارت ملی ایجاد می‌کند؛ این مشکل در دوره‌های تغییر توازن عرضه و تقاضا به سمت افزایش تقاضای خرید این اوراق به خصوص در زمان رونق بازار مسکن بیشتر است. به عبارت دیگر «نوبت» دریافت وام مسکن چندین بار دست به دست می‌شود و از هر بار خرید و فروش نوبت وام، درآمد خوبی برای خزانه کشور به وجود می‌آورد.
ابراهیمی تاکید کرد: بنابراین سازوکار دریافت تسهیلات مسکن با استفاده از اوراق باید تغییر کند و سیاست‌گذاران بازار پولی و اعتباری کشور باید روش جدیدی برای دریافت تسهیلات مسکن بدون پس انداز طراحی کنند؛ به خصوص که بانک مسکن به جز کارمزد ناچیز خرید و فروش اوراق در شعب، نفع چندانی از جابه‌جایی مبالغ معامله اوراق تسهیلات مسکن نمی‌برد در حالی که مصرف‌کننده واقعی این وام باید بخش مهمی از منابع خود را که می‌توانست با آن واحد مسکونی خریداری شده را ارتقا دهد، بابت استفاده از حق تقدم دریافت تسهیلات مسکن به دولت پرداخت کند.
