کارآفرینی و اشتغال‌زایی 2 مقوله جدا از یکدیگرند

کارآفرینی از جمله شاخصه‌های توسعه پایدار اقتصادی است که سبب شکوفایی در عرصه‌های گوناگون کشور می‌شود. در این میان کارآفرین می‌تواند با شناسایی فرصت‌ها به ایجاد ثروت در جامعه بپردازد و به پویایی اقتصاد یاری رساند و اینگونه اقتصاد مقاومتی را به منصه ظهور برساند.

کارآفرینی به عنوان فرآیندی که در جریان آن فرد کارآفرین با خلاقیت به ابداع اندیشه‌های تازه و هدفمند و شناسایی فرصت‌های جدید می‌پردازد و با آفرینش کار و ایجاد ارزش افزوده در سرمایه، تولید و عرضه هرگونه کالا و خدمت نوین در مسیر رشد و بالندگی اقتصاد و توسعه پایدار گام برمی‌دارد.

کارآفرینی مدت زمان کوتاهی است که به صورت رسمی وارد محافل علمی و عملی در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی شده است و از عوامل موثر تغییر و تحول به شمار می‌رود.

ترویج و نهادینه کردن فرهنگ کارآفرینی در جامعه از مهم‌ترین مولفه‌های توسعه کارآفرینی و موفقیت اقتصادی کشورها محسوب می‌شود. کارآفرینی بیش از آنکه یک ویژگی باشد یک بینش و الگوی رفتاری است که برای نتیجه‌گیری مطلوب نیاز به همراهی دیگران دارد و در انزوا و تنها با تکیه بر توانایی‌های ذهنی و فردی رخ نمی‌دهد.

ایران با دارا بودن منابع و ظرفیت‌های فراوان طبیعی و نیروی انسانی کارآمد، می‌تواند بستر مناسبی برای رشد و توسعه اقتصادی باشد که توجه به خلاقیت، نوآوری و ترویج تفکر کارآفرینی از ضرورت‌ها و شرایط این مهم به شمار می‌رود. از این رو با توجه به نقش تاثیرگذار کارآفرینی در آبادانی و پیشرفت جامعه، ششم مرداد را به عنوان روز کارآفرینی و آموزش‌های فنی و حرفه‌یی نامگذاری کرده‌اند تا اینگونه ضمن بیان اهمیت و جایگاه این مقوله مهم، راهکارهای موثر در دستیابی به یک اقتصاد پویا تبیین شود. ایرنا با توجه به امر مهم کارآفرینی و نهادینه‌سازی آموزش فنی و حرفه‌یی در جامعه به گفت‌وگو با «علی‌اصغر جهانگیری» عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، استاد دانشگاه تهران، چهره ماندگار، پدر کسب و کار ایران و کارآفرین نمونه کشور با بیش از 30 اثر در این زمینه پرداخت. جهانگیری با اشاره به شرایط اقتصادی کشور، توجه به کارآفرینی را ضروری دانست و گفت: در دوران تحریم، درآمدهای کاذب مانند بهره بانکی، تورم، فروش نفت، خرید ارز و سکه؛ منبع‌های درآمدی کشور محسوب می‌شدند با پایان تحریم‌ها، خرید و فروش سکه و ارز متوقف شد و با کاهش یافتن تورم از 40 به 9 درصد و پایین آمدن درآمدهای نفتی به حدود یک سوم، برای آینده جامعه تنها راهی که باقی ماند، خلاقیت و کارآفرینی بود. هر جامعه‌یی بدون کارآفرینی و خلاقیت باشد حاصلی جز نابودی ندارد. پدر کسب و کار ایران، وظیفه کارآفرین را ایجاد فرصت و ثروت و تبدیل زیان به سود دانست و اظهار داشت: کارآفرین و اشتغال آفرینی 2 مقوله جدا از یکدیگر است. برپایه سرعتی که جهان در این زمینه دارد تا پنج سال آینده 10 درصد، 10 سال دیگر 30 درصد و 15 سال آینده 70 درصد مشاغل جهان از میان می‌رود و با به بازار آمدن هوش مصنوعی، کارهای عضلانی جای خود را به تکنولوژی خواهند داد. همچنین اینترنت مشاغل کشور را از میان خواهد برد. به همین دلیل دانشگاه‌ها و مرکزهای فنی و حرفه‌یی باید با هوشیاری و آگاهی نسبت به این موضوع که چه شغل‌های در دهه آینده از میان خواهند رفت در زمینه شغل‌های میرا (مشاغلی که در آینده ماهیت خود را از دست خواهند داد) سرمایه‌گذاری نکنند و به تربیت متخصصان اینگونه شغل‌ها نپردازند. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه اینک زمان بازشناسایی منابع این سرزمین به مردم است، یادآور شد: امروزه مرکز فنی و حرفه‌یی و دانشگاه‌های کشور می‌بایست ایده‌پردازی، خلاقیت و کارآفرینی را در اولویت اقدام‌های خویش قرار دهند و نگاه خود را به طرف منابع بی‌کران ایران همچون جنگل، کویر، دریا، بیابان، سنگ و کوه متمرکز کنند که با رایانه، اینترنت و هوش مصنوعی قابل تولید نیست. ایران با دارا بودن یک درصد جمعیت جهان، حدود 11درصد منابع دنیا را در خود جای داده است و فرهیختگان، مسوولان و متولیان امر؛ این مهم را برای مردم روشن نکرده‌اند که چه منابع بیکرانی در ایران وجود دارد و اینها می‌تواند عامل ثروت و فرصت شود و این فرصت شغلی با تکنولوژی از میان نمی‌رود. در ارتباط با کارآفرینی، تنها نگاه به سرمایه صحیح نیست. ایرانیان سرمایه را تنها پول تصور می‌کنند در حالی که منابع طبیعی، دانش، تجربه و پول همه از مولفه‌های سرمایه هستند، پس سرمایه بی‌شماری وجود دارد که برای بهره‌وری از آنان نیاز به آموزش است. کارآفرین نمونه کشور، وجود برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی را برای ایجاد خلاقیت و کارآفرینی در کشور ضروری ارزیابی و تصریح کرد: با این وسیله مردم شهرها و روستاها می‌توانند با ثروت‌های موجود در کشور آشنا شوند. هر برنامه تلویزیونی می‌تواند نگاه کارآفرینی داشته باشد و آن را به جامعه منتقل کند. مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها برای نهادینه کردن فرهنگ کارآفرینی می‌بایست در کنار درس یک کارگاه آموزشی بگذارند و مدرسان در رشته‌یی که به تدریس می‌پردازند همزمان این موضوع را به دانش پژوهان بیاموزند که چگونه می‌توان از این رشته به خلاقیت، ایده‌پردازی و خلق ثروت دست یابند. جهانگیری در ارتباط با موانع موجود در ایجاد تفکر کارآفرینی در ایران، توضیح داد: نبود تعریف درست از کارآفرینی یکی از مشکل‌های بزرگ در این زمینه است و در ایران به غلط کارآفرینی با اشتغال آفرینی مترادف فرض می‌شود. همچنین فرصت‌هایی ایجاد نشده تا مردم بتوانند کارآفرینی را بیاموزند و این تفکر را باید از کودکی در مجموعه‌های تلویزیونی، برنامه‌های طنز، مسابقه، جایزه و تشویق در جامعه نهادینه کرد. وی روستاها را منابع بی‌نظیر ثروت‌هایی نهفته دانست و با تاکید بر لزوم آگاه‌سازی روستاییان نسبت به این مساله، گفت: بحران کمبود آب در کشور از ناآگاهی‌ها و نبود اطلاعات کافی در این ارتباط نشات می‌گیرد. روستاییان باید بیاموزند که غرقابی کردن، منابع آبی را از میان می‌برد. آنها با شناختن کشت و زرع‌هایی که می‌تواند با آب شور انجام شوند و محصولاتی که تنها به باران نیاز دارند، می‌توانند در منطقه‌های خشک و بیابانی به کشاورزی بپردازند. 70 هزار نوع کشاورزی در جهان وجود دارد و ایرانیان تنها به 300 مورد آن آگاهی دارند. در روستا تنها کشاورزی منبع تولید ثروت نیست بلکه منابع طبیعی، گیاهان دارویی، حشره‌ها، خزندگان، معماری، موسیقی، روایت‌های مستند و غذاها جزو ثروت‌های روستاها محسوب می‌شوند اما متاسفانه شناسایی نشده‌اند. این کارآفرین نمونه کشور با اشاره به پتانسیل بالای کشور در جذب گردشگر و ایجاد اشتغال از این راه، یادآور شد: برای توسعه صنعت گردشگری می‌بایست آیین، باورها، موسیقی، غذا، معماری، جاذبه طبیعی و فرهنگی موجود در کشور را به گردشگران شناساند. این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به برخی از فرصت‌های کارآفرینی در ایران، گفت: کارآفرین وظیفه‌هایی همچون ایجاد فرصت و شناسایی فرصت‌های موجود در کشور را بر عهده دارد. 38 میلیون درخت نخل در ایران هست که سالانه یک میلیارد و 150میلیون برگ آن خشک می‌شود در دیگر کشورها با این برگ ها؛ کفپوش، کاغذ دیواری، سقف کاذب، موکت، دیوار پیش ساخته، بلوک ساختمان و... ساخته می‌شود در حالی که در ایران این ثروت بدون استفاده رها شده است. در واقع کارآفرین می‌تواند فرصت‌ها را به خوبی نشان دهد و خلق ثروت کند و به کشف پاسخ نیازهای بشر بپردازد و با تغییر صفت‌های هر چیز، ایده نو پدید آورد و بدین‌ترتیب کشور را در مسیر اشتغال، ثروت، استقلال، اقتصاد مقاومتی و شکوفایی قرار دهد.