مختصات رشد اقتصادی سال 95

حسین صبوری کارخانه

کارشناس اقتصادی

ابتدا به بازخوانی برخی آمارهای مربوط به رشد سال 95 براساس گزارش بانک مرکزی می‌پردازیم:

رشد 12.5 درصدی تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 1390

رشد 62 درصدی ارزش افزوده بخش نفت. این میزان رشد در سال 94 معادل 7.2 درصد بوده است.

رشد 2.2 درصدی ارزش افزوده بخش صنعت و معدن. لازم به ذکر است که این میزان رشد در سال 94 معادل منفی 6.1 درصد بوده است.

رشد 4.2 درصدی ارزش افزوده بخش کشاورزی که در سال 94 نیز در همین حدود بوده است.

رشد مثبت 2.1 درصدی بخش معادن و این درحالی است که این میزان رشد در سال 94 بیش از منفی 10درصد بوده است.

رشد حدود 7 درصدی بخش صنایع و این در حالی است که در سال 94 معادل منفی 4.6 درصد بوده است.

تداوم رشد منفی بخش ساختمان و رسیدن آن به منفی 13.1 درصد. رشد این بخش در سال 94 نیز منفی 17درصد بوده است.

رشد شدیدا منفی بخش ساختمان نشان می‌دهد در صورتی می‌توان ادعای خروج اقتصاد کشور از وضعیت رکودی را داشت که این بخش به‌عنوان بخش پیشران بازارها و بخش‌های واقعی اقتصاد کشور (بدون نفت) با رشد مثبت مواجه شود.

بخش خدمات نیز در سال 95 با رشد مثبت 3.6درصدی مواجه شده که این رشد در سال 94 منفی 2.3 درصد بوده است.

در بخش خدمات دو گروه بازرگانی، رستوران و هتلداری و گروه حمل و نقل و انبارداری در سال 95 بیشترین رشد مثبت را داشته‌اند (بالاتر از 6 درصد) و این درحالی است که این دو بخش در سال 94 با رشد منفی 6.1 درصد مواجه شده بودند.

سایر زیربخش‌های خدماتی از جمله امور مالی و مستغلات و خدمات عمومی و شخصی و خانگی نیز رشد چندان قابل‌توجهی نداشته و تغییر چندانی نسبت به سال 94 نداشته‌اند.

اصلی‌ترین علت رشد 12.5 درصدی بخش نفت است و بخش‌های صنعت، خدمات بازرگانی و خدمات حمل‌ونقل و انبارداری سه بخش مهمی هستند که بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد بخش غیرنفتی اقتصاد کشور در سال 1395 داشته‌اند.

نگاهی به وضعیت رشد اقتصادی کشور از منظر مخارج نشان می‌دهد که در سال 95 براساس قیمت‌های ثابت سال 1390، هزینه‌های مصرفی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با 3.8 درصد رشد و هزینه‌های مصرفی و سرمایه‌گذاری بخش دولتی با 3.7درصد رشد مثبت و در مقابل آن تشکیل سرمایه ثابت ناخالص با رشد منفی 3.7 درصد مواجه شده‌اند.

در بخش تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات از رشد منفی 15.2 درصدی در سال94 به رشد مثبت 5.6 درصدی رسیده و در مقابل آن، سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان که در سال 94 با رشد منفی 10.7 درصد مواجه شده بود کماکان با رشد منفی 7.4 درصدی همراه بوده است. لازم به ذکر است که افزایش نرخ رشد تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات ناشی از افزایش همزمان واردات کالاهای سرمایه‌یی و ماشین‌آلات از محل تولید داخلی است.

در عین حال، صادرات کالاها و خدمات نیز که در سال 94 رشد 12 درصدی داشته در سال 95 با رشد 41درصدی مواجه شده است.

واردات کالاها و خدمات که در سال 94 رشد منفی 20درصدی را تجربه کرده بود در سال 95 با رشد 6درصدی همراه بوده است.

لازم به ذکر است که حدود 50 درصد تولید ناخالص داخلی را هزینه‌های مصرفی بخش دولتی (مصرف و سرمایه‌گذاری) و

13 درصد آن را هزینه‌های مصرفی بخش دولتی از آن خود کرده‌اند و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص که شاخص پیشران وضعیت اقتصاد کشور نیز هست سهمی 20 درصدی را دارد که 12.5درصد آن را تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ساختمان و مابقی در بخش ماشین‌آلات است.