درگذشت نخستین آسیایی برنده نوبل
رابیندرانات تاگور، فیلسوف و ادیب شهیر هندی در 6 مه سال 1861میلادی در خانوادهیی برهمایى در کلکته هندوستان به دنیا آمد. پدربزرگش مروج آیین برهمایى و پدرش مردی دانشمند بود. او از کودکی شعر میسرود به‌طوری که در 14سالگی نخستین شعر خود را در جشن ملی - فرهنگی بنگالیها خواند. تاگور در 13سالگی به همراه پدر به سیر و سفر پرداخت و در 17سالگی به همراه برادر به انگلستان سفر کرد و در رشته حقوق به تحصیل پرداخت. او در آن کشور شروع به مطالعه زبان انگلیسی و تحقیق و جست‌وجو درباره شاعران انگلیسی کرد و خود نیز کتابهایى که به زبان بنگالی نوشته بود را به انگلیسی ترجمه کرد.
وی به‌زودی به اصول تعالیم کهن و مکتبهای فلسفی هند روی آورد و به آثار شاعران گذشته بنگالی و انگلیسی دلبستگی یافت. او تا قبل از 18سالگی 7000 بیت شعر سرود و در این کار تبحر یافت. این متفکر هندی در سال 1901میلادی مدرسهیی با نام خانه صلح تاسیس کرد و همه نظریاتش را درباره چگونگی آموزش و پرورش، در این مدرسه به مرحله اجرا و عمل درآورد. تاگور در این موسسه، همواره به تربیت و ارشاد جوانان هندی و در پیشرفت معنویشان براساس اندیشههای مذهبی و سنتی میپرداخت. این سازمان تربیتی در سال 1921میلادی توسعه یافت و به دانشگاه تبدیل شد. تاگور اعتقاد داشت که فرهنگ ایرانی و هندی ریشه‌های مشترک فراوانی دارد از این‌رو دو بار در عمر خود به ایران سفر کرد. هفتادمین سالگرد تولد تاگور در سال ۱۳۱۳ (۱۹۳۲) در ایران برگزار شد. او هر دو باری که به ایران سفر کرد بر مزار سعدی و حافظ و فردوسی حاضر شد و ادای احترام کرد. پدر تاگور فارسی می‌دانست و در کودکی تاگور برای او حافظ می‌خواند. دیدار اول تاگور از ایران در هفتم اردیبهشت ۱۳۱۱ بود که در این سفر با نویسندگان و شاعران ایرانی دیدار داشت. ملک‌الشعرای بهار در آن زمان در ستایش تاگور شعری نیز سرود.
از میان آثار منثور تاگور که بیان‌کننده فلسفه اوست، شاید دلانگیزتر از همه مجموعه نامههای خارجی است که در سال 1921میلادی انتشار یافت. همچنین از رابیندرانات تاگور حدود 60 دیوان شعر، 40داستان کوتاه و بلند، 50نمایشنامه و تعدادی رساله و کتاب فلسفی به جای مانده که بیشتر آنها به زبان انگلیسی ترجمه شده است. این اندیشمند هندی در 1913میلادی به عنوان نخستین آسیایى، جایزه نوبل ادبی را دریافت کرد و شهرت جهانی یافت. رابیندرانات تاگور سرانجام پس از یک عمل جراحی، در هفتم آگوست 1941میلادی در 80سالگی در خانه‌یی که به دنیا آمده بود، درگذشت.
