اما و اگرها در مسیر جذب سرمایه خارجی
گروه تجارت
در بیست‌و‌سومین جلسه ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، زمان و شیوه برگزاری سمینارهای خارجی با موضوع جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای کشور، برای افزایش بهره‌وری برگزار شد. اعضای ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران برای توسعه مراودات اقتصادی از لزوم تدوین طرح‌های توجیهی اقتصادی برای پروژه‌های سرمایه‌گذاری گفتند و تاکید کردند که سرمایه‌گذاران خارجی به فرصت‌های کلی سرمایه‌گذاری کمتر توجه دارند و روی پروژه‌ها تمرکز دارند. در ابتدای این نشست، رییس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری خارجی اتاق تهران با اشاره به برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای برپایی چندین اجلاس از سوی اتاق تهران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای هدف، گفت: نخستین جلسه پیرامون راهکارهای جلب سرمایه‌گذاری خارجی به ایران طی شهریور ماه سال جاری با همکاری موسسه مشاوره و تحقیقات فریزر(Fraser) در محل اتاق تهران برگزار خواهد شد. فریال مستوفی با اشاره به برگزاری اجلاس«یک جاده، یک کمربند» در کشور چین با موضوع ارتقای وضعیت تجاری کشورهای حاشیه جاده ابریشم افزود: این اجلاس طی شهریور ماه امسال برگزار خواهد شد و نمایندگانی از اتاق تهران و مرکز خدمات سرمایه‌گذاری نیز در آن حضور خواهند داشت. مستوفی همچنین با اعلام اینکه در مهر ماه سال جاری نشستی با همکاری دفتر مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران در لندن برگزار خواهد شد، گفت: گروه آمبروزتی ایتالیا نیز یکی از موسسات مشاوره سرمایه‌گذاری قوی در اروپاست که همکاری مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران با این موسسه بینالمللی از چندی پیش آغاز شده و درحال حاضر نیز برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری کنفرانسی مشترک میان این نهاد مشورتی و اتاق تهران در آبان ماه سال جاری در ایتالیا درحال انجام است. به گفته مستوفی، مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران درحال رایزنی و دریافت مشورت با سازمان توسعه صنعتی ملل متحد، یونیدو(Unido) و نیز موسسه مشورتی «دی لویت» برای چگونگی برپایی دو سمینار جذب سرمایه‌گذاری خارجی است که هنوز مکان برگزاری این نشست‌ها مشخص نیست اما در یکی از کشورهای هدف با در نظر گرفتن سهولت برپایی اجلاس و رفت‌وآمد طرفین برگزار خواهد شد. فریال مستوفی نیز در ادامه با اشاره به نحوه تعامل چین با فعالان اقتصادی ایرانی تصریح کرد که شرکت‌های خصوصی چینی از آمادگی کافی برای همکاری اقتصادی با ایران برخوردار هستند و برخی از بانک‌های این کشور نیز همکاری خود با ایران را از سر گرفته‌اند.
شناسایی دو بازار هدف ایران
در ادامه این جلسه، رییس ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران با بیان اینکه مزایای عمده بازارهای هدف ایران باید شناسایی شود، گفت: پس از شور و مشورت در ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران، کشورهای چین و هند به عنوان دو بازار هدف مهم ایران شناسایی شده است. مهدی جهانگیری با تاکید بر اینکه اتاق تهران به دنبال کمک به ریل‌گذاری در مسیر جذب سرمایه‌گذاری خارجی است، افزود: بخش‌هایی که قابلیت تسریع در جذب سرمایه‌گذاری خارجی را دارند باید شناسایی و پیگیری شود. وی برگزاری باکیفیت اجلاس و کنفرانس‌های خارجی اتاق تهران را کلیدی دانست و یادآور شد که اینگونه همایش‌ها با حضور سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند به روند ورود سرمایه‌ها به ایران کمک کند. نایب‌رییس اتاق تهران همچنین با اشاره به تاسیس دفاتر خارجی اتاق تهران در آلمان و لندن افزود: دستورالعمل چگونگی اداره این دفاتر باید تدوین شود و اهداف دقیق و مشخصی برای کارکرد این دفاتر تعریف شود. به طوری که بتوانیم عملکرد آنها را پایش کنیم. جهانگیری با اشاره به ایجاد دفتر پروژه چین در اتاق تهران افزود: تاسیس دفاتر یا میزهایی برای دیگر کشورهای هدف ازجمله هند، عراق، ترکیه و امارات در دستور بررسی قرار دارد و ما باید بتوانیم روی کشورهایی که برای ما هدف تجاری به ویژه صادراتی هستند، تمرکز دقیق‌تری داشته باشیم. او تاکید کرد که ستاد اقتصادی پساتحریم و هیات رییسه اتاق تهران بر برنامه‌ها و نشست‌هایی که برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه مراودات اقتصادی و تجاری با فعالان اقتصادی خارجی چه در داخل کشور و چه در خارج توسط اتاق تهران برگزار می‌شود، توجه و حساسیت ویژه‌یی دارد و لازم می‌داند که این برنامه‌ها را با هدف مشخص و با حداکثر بهره‌برداری ممکن برگزار کند.
لزوم امکان سنجی پروژه‌های سرمایه‌گذاری
در همین حال؛ محمدرضا بختیاری، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران نیز تلاش برای گردآوری اطلاعات مربوط به طرح‌ها و پروژه‌هایی که نیاز به جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارند را ضروری عنوان کرد و گفت: متاسفانه درحال حاضر پروژه‌هایی که امکان‌سنجی شده باشد بسیار کم و محدود است درحالی که سرمایه‌گذاران خارجی عمدتا به دنبال پروژه‌هایی هستند که صفر تا صد آن مشخص و شفاف باشد. همچنین فرهاد فزونی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با پیشنهاد برگزاری کنفرانس جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای ایران در کشور نروژ گفت: این کشور علاوه بر آنکه در دوره تحریم‌ها با ایران همکاری و تعامل داشت جزو کشورهای نفتخیزی محسوب می‌شود که عمده درآمدهای ناشی از فروش نفت را در خارج از این کشور سرمایه‌گذاری می‌کند. در عین حال فریدون وردی‌نژاد، مشاور دبیرکل اتاق تهران و مدیر حوزه کشور چین در این اتاق نیز پیشنهاد برگزاری اجلاس جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور مالزی را مطرح کرد.
او همچنین اعلام کرد که درحال بررسی و برنامه‌ریزی اعزام یک هیات 100نفره به 3منطقه اقتصادی مهم چین در آبان ماه است که پس از تایید نهایی هیات رییسه اتاق تهران، برنامه آن اعلام و ثبت‌نام شروع خواهد شد.
همچنین مهدی شریفی‌نیک‌نفس از اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران نیز با اشاره به پروژه یک جاده، یک کمربند که دولت چین سرمایه‌گذاری هنگفتی برای اجرای آن انجام داده است، گفت: این طرح که به دنبال احیای جاده ابریشم و افزایش قدرت تجاری کشورهای حاشیه این جاده است با بودجه 8 میلیارد دلاری از سوی دولت چین برنامه‌ریزی شده از این رو به دلیل برخی مشکلات نمی‌توان این کشور را در تعاملات اقتصادی نادیده گرفت. به گفته وی براساس این طرح 34پروژه برای کشور ایران که در حاشیه جاده ابریشم قرار دارد، تعریف شده است. او همچنین عنوان کرد که تحت این برنامه، پروژه‌های زیادی در کشورهای همسایه مانند پاکستان تعریف شده که با سرمایه‌گذاری چین انجام می‌گیرد و فرصت‌های خوبی برای پیمانکاران بخش خصوصی ایران فراهم کرده است.
ضرورت تشکیل پایگاه سرمایه‌گذاری
از سوی دیگر، عضو دیگرهیات نمایندگان اتاق تهران نیز با تاکید بر اینکه بسیاری از طرح‌های اعلام شده برای جذب سرمایه‌گذار خارجی امکان‌سنجی نشده است، گفت: تجربه حضور سرمایه‌گذاران خارجی که سال‌ها پیش به ایران آمده‌‌اند، نشان می‌دهد مشکلاتی که پیش روی سرمایه‌گذاران وجود دارد همچنان به قوت خود باقی است. به گفته سیدمحمد اتابک، بازخورد رفتارهایی که با سرمایه‌گذاران خارجی شده، می‌تواند به ضد تبلیغ برای حضور دیگر سرمایه‌گذاران تبدیل شود. این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در ادامه افزود: پیشنهاد موکد دارم که اتاق تهران سازوکاری بیندیشد و از سرمایه‌گذاران خارجی که به ایران می‌آیند و دچار مشکلات عدیده‌یی هستند، حمایت کند. این حرکت پیام خوبی به این سرمایه‌گذاران می‌دهد که بدانند مرکز و نهادی هست که از حقوق آنها دفاع کند. همچنین سیدحسین سلیمی دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز با اشاره به تاثیر سیاست‌ها و تصمیمات دولت امریکا بر سرمایه‌گذاری در ایران و همکاری اقتصادی کشورها با ایران یکی از مشکلات پیش روی سرمایه‌گذاران خارجی در ایران را روند طولانی‌مدت دریافت مجوزها از دستگاه‌های دولتی عنوان کرد و افزود: دولت و بخش خصوصی باید کمک کنند تا راه ورود سرمایه‌گذاری‌های کوچک خارجی به کشور باز شود تا به دنبال آن، سرمایه‌گذاران بزرگ نیز پا به فرصت‌های اقتصادی در ایران بگذارند.
در عین حال حمیدرضا صالحی از اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به نیروگاه خورشیدی 20مگاواتی مکران در استان کرمان گفت: ظرفیت سرمایه‌گذاری در کشور برای تولید انرژی‌های نو بسیار بالاست و برنامه ششم نیز بستر را برای توسعه تولید انرژی نو فراهم کرده است. این حوزه همچنین بسیار مورد علاقه سرمایه‌گذاران خارجی است و می‌تواند به محل اصلی جذب سرمایه خارجی در کشور تبدیل شود. صالحی در عین حال خواستار ایجاد مرکزی در اتاق تهران برای پایش و رفع مشکلات سرمایه‌گذاران خارجی شد.
