خیز واشنگتن برای حل بحران قطر

گروه جهان|

 در ادامه تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران قطر، دو دیپلمات امریکایی به خاورمیانه سفر کرده‌اند. تیموتی لندرکینگ، معاون وزیر خارجه امریکا در امور خلیج فارس و آنتونی زینی ژنرال بازنشسته امریکایی وارد کویت شده و در ادامه سفر خود به عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر خواهند رفت. این هیات امریکایی دست آخر به قطر سفر خواهد کرد.

خبرگزاری بلومبرگ نوشته، دو نماینده امریکایی با سفر به کویت تلاش دارند تا عربستان سعودی و متحدانش را قانع کنند که از شروط 13گانه خود برای عادی‌سازی روابط با دوحه دست بردارند. شبکه العربیه نیز گزارش داده، شاهزاده محمد بن سلمان، نایب پادشاه سعودی پیام کتبی شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح، امیر کویت که خطاب به ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سعودی نوشته شده را دریافت کرده است. گفته شده، هیات کویتی که با هدف میانجیگری به عربستان سفر کرده، قرار است در مصر نیز با عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهوری این کشور دیدار کند.

در گزارش بلومبرگ آمده است:«نمایندگان امریکایی قصد دارند در این سفر با تمرکز روی 6 مورد از شروط 13گانه عربستان و متحدانش که طرف قطری نیز با آن موافق است، زمینه حل و فصل بحران را فراهم کنند. یکی از این موارد موافقت هر دو طرف با لزوم مبارزه با تروریسم است.»

حدود دو ماه پیش 4 کشور عربی عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کرده و مرزهای مشترک خود با آن کشور را مسدود کردند. این 4 کشور قطر را به حمایت از گروه‌های تروریستی و افراطی متهم می‌کنند ولی قطر این اتهامات را رد کرده است. تاکنون تلاش‌های امریکا چندین کشور اروپایی، ترکیه و کویت برای پایان دادن به بحران سیاسی قطر به نتیجه نرسیده است. عربستان و متحدانش شروط 13گانه‌یی را برای از سرگیری روابط تعیین کرده‌اند که با مخالفت قطر روبه‌رو شده است. کاهش سطح روابط با ایران، بستن پایگاه نظامی ترکیه و تعطیلی شبکه خبری الجزیره برخی از این شروط بود.

بلومبرگ در این باره می‌نویسد:«بحران اخیر باعث شده که متحدان ایالات متحده در خاورمیانه برای کسب نفوذ بیشتر در منطقه با یکدیگر رو در رو شوند. در یک طرف این ماجرا عربستان سعودی قرار دارد که قدیمی‌ترین متحد واشنگتن در خاورمیانه است و البته بزرگ‌ترین مشتری تسلیحات نظامی امریکا؛ و در طرف دیگر قطر است، کشوری که میزبان تنها پایگاه نظامی ایالات متحده در خاورمیانه است، مقر نظامی که در عملیات‌های وزارت دفاع(پنتاگون) علیه داعش نقش بسیار مهمی دارد.»

 چراغ سبز بحرین و امارات

همزمان با سفر دیپلمات‌های امریکایی به منطقه، برخی منابع از تصمیم بحرین و امارات برای باز کردن محدود حریم هوایی خود به روی قطر خبر داده‌اند. شبکه المیادین به نقل از یک کارشناس هوانوردی نوشته که بحرین و امارات در پی توصیه‌های سازمان بین‌المللی هوانوردی(ایکائو) به اعضای این سازمان، تصمیم گرفته‌اند که محدودیت‌های هوایی اعمال شده علیه قطر را از سه‌شنبه کاهش دهند. هفته گذشته بود که سازمان بین‌المللی هوانوردی(ایکائو) به کشورهای درگیر بحران توصیه کرده بود تا محدودیت‌های خود را علیه قطر کاهش دهند.

 گسترش حضور نظامی ترکیه در قطر

دور جدید میانجیگری‌ها برای پایان بحران منطقه‌یی در شرایطی آغاز شده که وزارت دفاع قطر اعلام کرده، رزمایش مشترک دو روزه با ترکیه سه‌شنبه پایان یافته است. وب‌سایت المانتیور با اشاره به نقش آنکارا در بحران قطر نوشته: تعداد سربازان ترکیه در «مقر لشکر تاکتیکی مشترک» در دوحه به ۳۰۰ نفر رسیده است. بنابر این گزارش، یک گروهان از بریگاد کماندویی دوم، یک گروهان پیاده‌نظام مکانیزه از سپاه پنجم و دو هویتزر ۱۵۵میلی‌متری به آنجا اعزام شده و اکنون در سطح ماموریت رزمی قرار دارند. به ‌گفته منابع مطلع، حضور ترکیه در قطر تا سال ۲۰۱۸میلادی به گستردگی یک تیپ زرهی با 3هزار نیرو خواهد بود. همچنین پایگاه نظامی ترکیه در قطر، بندر مخصوص به خود را خواهد داشت و یک باند فرود که در ابتدا برای پهپاد سپس برای هواپیماهای نظامی استفاده خواهد شد. گفته شده این احتمال وجود دارد که عناصر نیروی دریایی ترکیه تا پایان ۲۰۱۸ به گشت‌زنی در آب‌های خلیج فارس بپردازند و پهپادها و هواپیماهای سیستم کنترل و هشدار سریع این کشور بر فراز آسمان قطر و خلیج به پرواز درآیند.

 خدشه‌دار شدن چهره تحریم‌کننده‌ها

علاوه بر محکومیت‌هایی که متوجه کشورهای تحریم‌کننده قطر است، اقدامات رسانه‌یی روزنامه‌های امریکایی و غربی در راستای افشای رسوایی‌های عربستان و متحدانش و تلاش آنها برای تخریب چهره‌ قطر همچنان ادامه دارد. در آخرین مورد نشریه‌ واشنگتن‌پست به نقل از مسوولان سابق امریکایی نوشت که بلندپروازی‌های محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی در زمینه سیاست خارجی نگران‌کننده و در تضاد با منابع و سیاست‌های امریکا در منطقه است. در این گزارش با افشای محتوای سند جدیدی از یوسف العتیبه، سفیر امارات در واشنگتن آمده بود که امارات در تلاش‌های صلح یمن که جان کری، وزیر خارجه وقت امریکا عهده‌دار آن بوده، کارشکنی‌های بسیاری داشته است.

واشنگتن پست با انتشار صورت‌جلسه نشست ولیعهد ابوظبی با خالد بحاج، نخست‌وزیر وقت یمن در ماه مه 2015 نوشته بود که بن زاید در جریان این نشست، بحاح را تشویق کرده تا آتش‌بس با جنبش انصارالله یمن را نپذیرد و در تلاش‌های امریکا برای دستیابی به سازشی سیاسی در یمن کارشکنی کند.

این روزنامه در ادامه به نتایج تحقیقات دستگاه‌های اطلاعاتی امریکا اشاره کرده و نوشته بود که هک کردن خبرگزاری دولتی قطر و شعله‌ور کردن بحران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس توسط امارات باعث شکاف میان هم‌پیمانان واشنگتن شده و کاخ سفید را مجبور کرد که نقش میانجیگری ناخواسته‌یی را برای حل این بحران برعهده بگیرد.