پروندهای که بسته نشد
بیطرف از راهیابی به پاستور باز ماند
سرپرست وزارت علوم معرفی شد
گروه ایران|هدی احمدی|
سرانجام پس از تمام گمانهزنیها، انتقادات و تحلیلهای بسیار، روز موعود فرا رسید و مجلس برای انتخاب وزرای کابینه دوازدهم رایگیری کرد اما پرونده وزرای روحانی با وزیر علوم که از ابتدا معرفی نشده بود و عدم رای اعتماد به حبیبالله بیطرف، وزیر نیرو پیشنهادی بسته نشد. روز گذشته هشتمین جلسه پارلمان با بررسی دو وزیر معرفی شده نیرو و ورزش آغاز شد. بیطرف برنامهاش را ارائه داد و موافقان و مخالفان صحبت کردند. بعد از او نوبت به سلطانیفر رسید که هیچ نمایندهیی در مخالفت با او سخن نگفت. دقایق پایانی دفاعیات وزیر ورزش بود که حسن روحانی وارد صحن علنی شد تا برای دومین بار و با اضافات زمان باقی مانده وزرایش به حمایت از آنها بپردازد. پیش از سخنان رییسجمهوری مجلس تقریبا تمام زمانش را درحال رایزنی فراکسیونهای مختلف بود تا حدی که کمتر نمایندهیی به نظرات نمایندگان مخالف و موافق برنامههای دو وزیر باقی مانده از روزهای قبل گوش میداد. هر چند با شروع سخنان روحانی، گعدههای معروف نمایندگان تمام شد و آنها در سکوت و بر صندلیهایشان به حرفهای ریاستجمهوری گوش میدادند ولی این موضوع زیاد طول نکشید و مجددا برخی از چهرههای تاثیرگذار فراکسیونهای سیاسی مجلس برای آخرین لابیها مشغول مذاکره شدند. به نظر میرسید با توجه به اینکه هیچ یک از 3 فراکسیون مجلس اکثریت صحن را در اختیار نداشتند، بهارستانیها قصد کرده بودند تا ضمن توافق با دیگر فراکسیونها بتوانند نظرشان را در رای اعتماد اعمال کنند. امیدیها گرد صندلی محمدرضا عارف جمع شده بودند. از طرفی دیگر هم حمیدرضا حاجیبابایی، رییس فراکسیون اصولگرایان و محمد حسین فرهنگی نیز در جای جای صحن و درحال صحبت با نمایندگان مختلف دیده میشدند.
پس از پایان سخنان روحانی، او باید به همراه وزیران و هیات همراهش جلسه را ترک میکرد تا هیات رییسه مجلس کارتهای منقش به نام ۱۷وزیر پیشنهادی را برای رایگیری ارائه میداد. هنگام خروج رییسجمهوری، تعداد زیادی از نمایندگان دور او جمع شدند و تا درب خروج روحانی را بدرقه کردند. نکته قابل توجه و تعجببرانگیز پیشبینی زودهنگام وزیر پیشنهادی کار قبل از مراسم رایگیری بود. علی ربیعی هنگام خروج از صحن در واکنش به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه کدامیک از وزرا رای اعتماد نمیگیرند، خود را نشان داد و تاکید کرد که «من».
کارتهای رایگیری آماده شدند. 3 ستون برای اعلام نظر آنها با عناوین مثبت، منفی و ممتنع وجود داشت که بهارستانیها میتوانستند اظهارنظر کنند و آن را در صندوقهای توزیع شده، بیندازند. سپس علی لاریجانی اعلام تنفس کرد و از خبرنگاران خواست صحن را ترک کنند. هر چند با حضور یکی از نمایندگان و پیگیریهای مربوطه دیگر تقریبا همگان پیش از اعلام رییس مجلس از عدم رای اعتماد پارلمان به حبیبالله بیطرف، وزیر پیشنهادی نیرو خبر داشتند. در ادامه با باز شدن درب صحن علنی لاریجانی آرای ۱۷وزیر پیشنهادی را خواند. بیشترین رای را امیر حاتمی، وزیر دفاع و کمترین رای را حبیبالله بیطرف، وزیر پیشنهادی نیرو کسب کرده بود. براساس همان خبرهای پشت پرده، بیطرف هم نتوانست نظر نمایندگان را جلب کند و به هیات وزیران راه پیدا کند. از این رو میتوان اینگونه جمعبندی کرد که از ۱۶وزیر دولت دوازدهم امیر حاتمی با ۲۶۱رای دارای بیشترین موافق و آذریجهرمی با ۱۵۲رای دارای کمترین موافق در مجلس است.
جلسه پارلمان درحالی به اتمام رسید که عصر دیروز و پس از رای اعتماد هیات وزیران، دوازدهمین رییسجمهور جمهوری اسلامی ایران در نبود دو وزیر تشکیل جلسه داد. سیدضیاء هاشمی سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شد و ستار محمودی سرپرست وزارت نیرو. آیا روحانی بالاخره وزارت علوم را برعهده وزیری اصلح خواهد گذاشت یا این قصه سر دراز دارد.
درخواست روحانی برای رای اعتماد
به تمام وزرایش
حسن روحانی حین سخنان سلطانیفر، وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان وارد صحن علنی شد و مورد استقبال تعدادی از نمایندگان ازجمله محمدرضا تابش قرار گرفت. رییسجمهوری پس از سلطانیفر به جایگاه رفت تا برای آخرین بار از وزرای پیشنهادیاش دفاع کند. 70دقیقه فرصتی باقی مانده از زمان وزرایی بود که میتوانست استفاده کند. رییسجمهوری سخنرانی خود را با قدردانی از نمایندگان شروع کرد و از آنها خواست تا به ۱۷وزیر پیشنهادی رای قاطع دهند.
رییس قوه مجریه درحالی سخن میگفت که تمام مجلس را سکوتی سنگین فرا گرفته بود. وی با بیان اینکه بار سنگین مطالبات ملی این ملت بزرگ بر دوش دولت و مجلس است، افزود: شما نمایندگان طی 5 روز گذشته نکات فراوانی را بیان کردهاید. من موفق نشدم همه آنها را بشنوم اما خلاصه گزارشها را خواندم و از همه کسانی که مخالف، موافق، منتقد یا پیشنهاددهنده بودند ممنونم؛ چراکه به وزرای ما کمک کردید تا برنامه خود را بهتر پیش ببرند.
رییسجمهوری به رقم بودجه تصویب شده در مجلس اشاره کرد و ادامه داد: بودجه ما حدود 300هزار میلیارد تومان است. البته رقم بالاتری تصویب شده اما درآمد حاصله ما حدود همین قدر است و براساس محاسبات هم به سازمان برنامه گفتهام شرایط جدید را به وزرا ابلاغ کنند. ما در سال گذشته 40هزارمیلیارد تومان برای صندوقهای بازنشستگی دادیم درحالی که این صندوقها مربوط به دولت و بودجه نیست و خودش باید متکفل باشد. من میگفتم، خزانه خالی تحویل گرفتیم ولی دیدیم صندوقها هم خالی بود. روحانی در ادامه سخنانش خاطرنشان کرد: خدا را شکر صدا و سیمای ما این بار در دوران انتخابات هر روز در برنامههایش به مردم خاطرنشان میکرد که مردم شما به فرد رای نمیدهید بلکه باید به برنامهها رای بدهید. درست است که در دوران گذشته این تبلیغات را انجام نمیدانند اما خدا را شکر این بار در این راستا عمل کردهاند.
روحانی پشت تریبون مجلس با تاکید بر اینکه هیچگاه فردی را براساس اینکه دوستم است یا در دولت قبل نزدیک بودهایم، انتخاب نکردم، اذعان کرد: خداوند را شاهد میگیریم و جلو شهدای مجلس که عکسشان اینجاست و روحشان هم حضور دارد، میگویم اگر فرد اصلحتری بود حتما او را معرفی میکردم. او اظهار امیدواری کرد که دولت دوازدهم هر چه سریعتر کار خود را آغاز کند بنابراین اگر وزیر وزارتخانهیی رای نیاورد، رییسجمهور مجبور است چند ماهی را سرپرست بگذارد تا بتواند مجدد فردی را معرفی کند.
روحانی با بیان اینکه به تکتک وزرایی که در دولت یازدهم با آنها صحبت کرده، گفته که اولویت اصلی اشتغال است، افزود: به وزرا گفتم شما باید کاری کنید که علاوه بر میزان معمول اشتغال، فرصت بیشتری به وجود بیاورید و این کار راهی جز امنیت و آزادی و آرامش ندارد و برنامه دولت دوازدهم این است یعنی امنیت، آزادی و آرامش و پشت سر آن پیشرفت. وی با مطرح کردن این پرسش که چگونه میشود پیشرفت و توسعه را در کشور به وجود آورد، گفت: سند چشمانداز میگوید که در 1404 پیشرفته باشیم بیش از نیمی از زمان از دست رفته و تنها 8 سالش باقی مانده ما باید گامهای بلندی برداریم و دوران جهش است. زمانی میخواستیم بدویم ولی روبهروی ما درب قفل شدهیی به نام تحریم بود. حالا قفل شکسته و درب باز شده، بعضیها میگویند در شکسته شده کو. خب باید تکان بخورید و حرکت و تلاش داشته باشید چون الان راه باز است.
روحانی همچنین بیان کرد: مگر میشود ما تکان نخوریم و توقف تحول داشته باشیم. تحول در کشور جز از طریق صادرات غیرنفتی امکانپذیر نیست. ما نمیتوانیم تنها به درآمد نفت متکی باشیم و باید با صادرات ارزآوری داشته باشیم. مگر میشود بدون تکنولوژی با دنیا رقابت کنیم. ما در این مسیر تنها نیستیم و باید بدانیم که در یک میدان رقابت، حرکت میکنیم. وی در ادامه اظهار کرد: از یک میدان نفتی روزانه 5 هزار بشکه استخراج میشود و تا 20، 30سال دیگر تمام میشود اما با تکنولوژی پیشرفته ممکن است این زمان به 40،50 سال برسد و جای 50 هزار بشکه در روز 100هزار بشکه استخراج شود. ما نمونه داشتیم که در یک حوزه نفتی شرکت خارجی آمده و گفته با تکنولوژیاش 80 هزار بشکه استخراج میکند و یکی دیگر گفته با تکنولوژی برتر به بالای 100هزار میرسد. ما برای نفت و گاز حدود 200میلیارد سرمایه میخواهیم که بیش از 100 میلیارد پروژههای آن آماده است.
بعضی از وزرا اسمشان برند جذابی است
رییسجمهوری در ادامه سخنانش در صحن علنی مجلس، نام برخی وزرا مانند بیژن زنگنه را برندی در دنیا دانست و گفت: آقای زنگنه جوانی را انتخاب کرد و به من گفت که بگذار این جوان وزیر باشد؛ من خودم مشاورش میشوم. پیشنهاد وسوسهانگیزی بود من هم روی آن فکر کردم اما به آقای زنگنه گفتم آیا این جوان میتواند 100میلیارد دلار سرمایه خارجی که من میخواهم را بیاورد؟ ایشان به تردید افتاد. وی ادامه داد: من وزیری میخواهم که نامش برند باشد، شوخی و تعارف نمیکنم. بعضی از وزرا اسمشان برند جذابی است مثلا دکتر ظریف اسمش برای دنیا جذاب است. این اتفاق برای کشور ما بسیار مهم است. برای من مهم است که وزیرم بتواند سرمایه خارجی به کشور بیاورد.
او بزرگترین وظیفه وزارت خارجه در این دوره را فعالیت اقتصادی اعلام کرد: وزیر خارجه ما در این دوره بزرگترین وظیفهاش اولا این است که کنار برجام بایستد و نگذارد، امریکا و دشمنان ایران موفق شوند. آنکه برای برجام سینه سپر میکند یعنی برابر دشمنان ایران که امریکا و اسراییل و بعضی از کشورهای کوچک منطقه هستند، میایستد به او میگوییم قهرمان مبارزه برابر استکبار. البته بعضیها هم برابر امریکا خم میشوند و هل میدهند که برجام به نتیجه نرسد.
رییسجمهور خاطرنشان کرد: یکی از اصلیترین وظایف وزارتخانه اقتصاد و وزارتخانههای صنعتی تسهیل سرمایهگذاری است که این کار هم با همکاری میان وزارتخانهها انجام میشود. یکی از اهداف من در تشکیل دولت دوازدهم این بود که تیمی انتخاب کنم تا به هم کمک کنند و همافزایی داشته باشند. من به دنبال 18قهرمان ناهماهنگ نبودم بلکه در فکر یک تیم 18نفره از هیات وزیران هماهنگ هستم. روحانی به بخشی از دلایل انتخاب آخوندی به عنوان وزیر راه اشاره کرد و گفت: من آخوندی را به عنوان وزیری میخواهم که وقتی خواست هواپیما بخرد، نیاید به من بگوید پول و بودجه را از کجا تهیه کنم. خودش بتواند، قرارداد بزرگ ببندد، هواپیما بخرد و خودش بازپرداختش را تهیه کند. درست است که دنیا به مردم ایران و دولت یازدهم و دوازدهم اعتماد کردند، اما در این میان وزرا هم جایگاه مهمی دارند.
وی در راستای همین صحبتها تصریح کرد: من وزیری میخواهم که در دل کار بزرگ شده باشد. ربیعی در دل کار و کارگر رشد کرده است و اگر حرفی میزند، این قشر حرفش را متوجه میشوند. مگر اقتصاد مقاومتی بدون نشاط کارگران امکانپذیر است. ممکن است روزی من وزیر کار شوم، کارگران میگویند این روحانی کی کارگری کرده است. من با آقای ربیعی هم در مورد صندوق و شستا صحبت کردهام. اینبار هم قرار است یکی از چهرههای مهم شستا را اداره کند. بهطور کلی ما باید بنگاههای اقتصادی را سریعتر آماده و به بازار عرضه کنیم و آنها را بفروشیم؛ چرا که وزارتخانههای ما باید سبک شوند. وی سپس ادامه داد: هر چند که آقای شریعتمداری پروژههای سراسر کشور را دیده و بررسی کردهاند و کشور را هم خوب میشناسند، اما باید حتما معاونان بسیار خوبی برای وزارتخانهشان انتخاب کنند چرا که این وزارتخانه هم بسیار سنگین است. ما امیدواریم که ایشان هم بتوانند از شما رای اعتماد بگیرند تا کارشان را زودتر انجام دهند. مهم است که در شرایط فعلی کارها را چگونه پیش ببریم.
رییس دولت دوازدهم در بخش دیگری از سخنانش، خواستار تحول در وزارتخانه علوم و آموزش و پرورش شد و خاطرنشان کرد: نخستین صحبت من با آقای بطحایی این بود که باید شرایطی برای رشد دانشآموزان ما را فراهم کند که در کلاس یازدهم و دوازدهم بنگاههای اقتصادی بخواهند از این جوانان باهوش دعوت به کار کنند. رییسجمهور اظهار کرد: ما 17 حکم را آماده کردهایم. دیگر رای دادن یا ندادن با خودتان است. امیدواریم به همه آنها رای دهید. البته نظر شما هرچه بود، ما آن را قبول داریم. در کنار احکام کلی پیوستهایی هم برای هر وزارتخانه تهیه کردهایم. مواردی عام برای تمام وزراست و مواردی هم مشخصا برای هر وزارتخانه تهیه شده است. روحانی در تشریح موارد عام الزامآور حکم هر وزیر گفت: رعایت امور حقوق شهروندی، شفافیت، مبارزه با فساد، محیط زیست و مسائل زیست محیطی، اشتغال زنان و جوانان و استفاده از اقوام و اقلیتهای مذهبی از جمله مواردی است که همه وزرا باید آن را رعایت کنند.
وی در دفاع از وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه نخستین تجربه در استفاده از جوانان خواهد بود، گفت: علت اینکه خواستم جهرمی بیاید و این مسوولیت را بپذیرد، این است که امروز از ارتباطات که زیربناست، مهمتر فناوری اطلاعات و فضای سایبری است. ما این نظر را قبول نداریم. قبول نداریم آزادی را باید ذبح کنیم تا امنیت به دست آید. امنیت بر دوش آگاهی ملی است؛ امنیت ما که تنها با تفنگ نیست، کما اینکه ما سلاح هم نیاز داریم، دنبالش هستیم و خواهیم بود. روحانی به عقبه آشناییاش با جهرمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات اشاره و بیان کرد: من در شورای عالی فضای مجازی جهرمی را یک بار از طرف وزیر اطلاعات آقای علوی و بار دیگر از طرف وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آقای واعظی دیدهام. ایشان همیشه امنیت و آزادی را با هم میدیدند. این حرف که او آزادی را از بین میبرد، ناحق است. من ایشان را دیدهام و علت اینکه میگویم ایشان باید در این وزارتخانه باشد، این است که شخصی در این حوزه باید قرار بگیرد که بتواند از حوزه امنیت و حریم مردم حمایت و حفاظت کند. او در آخرین دفاع خود از وزیر اطلاعات تاکید کرد: وزارت اطلاعات در بحثهای گروهکهای تروریستی و جاسوسی خوب عمل کردند. عدهیی هستند که وقتی کسی با یک خارجی حرف میزند، میگویند او جاسوس است اما وزارت اطلاعات در این حوزهها بسیار دقیق و حساب شده عمل کرده است.
رییسجمهور در مدت باقیمانده از سخنرانیاش در خصوص عملکرد حجتی وزیر پیشنهادی کشاورزی سخن گفت. او با بیان اینکه آقای حجتی کار بزرگی انجام داد، یادآور شد: در سال 94 اگر کشاورزی نبود، ممکن بود رشد ما منفی میشد و این بخش ما را نجات داد. با کشاورزی بود که رشد ما 5 درصدی شد. کشاورزی و نیرو امروز باید اول برای آب و بعد محیط زیست و در کنارش امنیت غذایی تلاش کنند. ما امنیت غذایی میخواهیم تا با صرفهجویی در آب و کمترین کود و سم مضر شرایط بهداشتی فراهم کنیم تا مردم بتوانند از میوه و محصولات کشاورزی استفاده کنند.
وی اضافه کرد: آقای حجتی از وزرایی است که در کار خودش کاملا متخصص است. حال رشتهاش هرچه میخواهد باشد. من مطمئنم بزرگترین متخصص کشاورزی با phd را هم کنارش بیاوریم آقای حجتی جلوتر است و کشاورزی را از الف تا ی میشناسد. او سالها کار کرده و الان معلوم است که در گندم، شکر و دام وضعمان چگونه است و تنش بازار کمتر از گذشته بوده البته مشکلات هم داشتهایم.
روحانی همچنین به آشنایی نمایندگان با قاضیزادههاشمی یادآور شد: دکتر هاشمی جزو وزرایی است که شما خدماتش را میدانید و کار بسیار بزرگی انجام داد. طرح تحول سلامت بار سنگینی بر دوش وزارتاش بود که همه خوب حرکت کردند. در سال 94 مثل 93 نبود و همه دستگاهها در فشار بودند. نمیخواهم، بگویم طرح تحول سلامت نیاز به اصلاح ندارد که دارد و برخی کارها را میتوان ارزانتر درآورد. رییس دولت دوازدهم ادامه داد: همه وزرا وظیفه دارند، خدمات را بالا ببرند، چراکه سالانه یکمیلیون به جمعیت اضافه میشود و باید خدمات بیشتری ارائه دهیم که هم کمیت و هم کیفیت وجود داشته باشد. هنر وزیر این است که کاری کند با توجه به منابع محدود به خوبی و به بهترین وجه استفاده کنیم. در بهداشت و درمان باید مردم باکیفیت بیشتری مواجه شوند.
شرط ما اعتدال است
رییس کابینه دوازدهم در سخنانی در صحن علنی پارلمان با بیان اینکه نیاز به دفاع زیادی از وزرای دفاع و دادگستری نمیبینم در خصوص وزیر دادگستری گفت: آقای آوایی فردی صادق و باتجربه در این کار است و مراحل مختلف قضایی را طی کرده است. از او خیلی انتظاری نداریم جز اینکه حقوق بشر، حقوق شهروندی و مسائل مربوط به تعزیرات را سامان دهد و روابط سه قوه را صمیمیتر کند، همین چند کار کافی است. روحانی درباره وزیر پیشنهادی دفاع یادآور شد: امیر حاتمی شخصیتی است که در نیروهای مسلح، ارتش و وزارت دفاع خدمات زیادی انجام داده. از امیر حاتمی چیزی که میخواهم وحدت سپاه و ارتش است که باید تقویت شود و با حضور او در وزارت دفاع باید همه سپاهیان مثل ارتش خیال راحتی داشته باشند و فرقی نکند.
وی در خصوص رحمانیفضلی نیز تاکید کرد: کار وزارت کشور بسیار سنگین است. از آقای رحمانی از روز اول خواسته بودم، شایستهسالاری به جای جناحبندی بنشیند. شرط ما اعتدال است و از هر جناحی افراطی باشد ما کاری نداریم از معتدلین همه جناحها باید استفاده شود.
در ادامه روحانی با اشاره به شخصیت علمی و حوزوی سید عباس صالحی تصریح کرد: در وزارت ارشاد خواست ما این است که هم خواست رهبری و هم خواست مردم محقق شود و این امکانپذیر است. مردم ما گله دارند. شما در مجلس این وظیفه را برعهده بگیرید که اگر مسالهیی به عهده وزیر است، دیگران دخالت نکنند و اگر به عهده آنهاست به ما بگویید که دخالت نکنیم. وی افزود: در جایی برای کاری از 10 جا مجوز صادر میشود ولی در شهرستانی آقایی میگوید که شکایت کرده و معلوم است، شاکی و متشاکی کیست و درب را قفل میکنند. قفل کردن آسان است ولی باید کلید را بیابید و درب را باز کنید. امیدواریم با حضور آقای صالحی شاهد نشاط هنرمندان باشیم. رییس دولت دوازدهم به وزارت اقتصاد اشاره و عنوان کرد: آقای کرباسیان در بخشهای مختلف اقتصاد بوده و بخشهای مختلفی از جمله سرمایهگذاری خارجی، مالیات، خصوصیسازی و سهام عدالت به عهده اوست که توانایی انجام این کار را دارد. وی با بیان اینکه بیطرف از چهرههایی است که در وزارت نیرو میتواند اینبار را به دوش بگیرد، خاطرنشان کرد: برای این کار افراد دیگر هم مطرح بودند اما من دیدیم آقای بیطرف توانمندتر است و تجربه بیشتری دارد. ممکن است در گوشهیی هم ایرادی باشد. روحانی ادامه داد: «مساله آب برای ما بسیار مهم است و اهمیت ویژه دارد. البته برق هم مهم است. امیدوارم با رای قاطع به بیطرف شاهد تحول در وزارت نیرو باشیم؛ گرچه وزیر قبل هم پرتلاش بوده و کار ارزشمندی انجام داده است.»
رییسجمهوری به پایان صحبتهایش رسید که در آن موقع نمایندگان با صدای بلند به او مسعود سلطانیفر وزیر پیشنهادی ورزش را یادآوری کردند. حسن روحانی نیز بعد از این یادآوری گفته: «مقصر خودش است که آن گوشه نشسته و کنار بقیه وزرا ننشسته است. آقای سلطانیفر مخالف نداشت و تلاش زیادی برای ورزش کرد و برای جوانان تلاشش را بیشتر خواهد کرد.»