اروپا و امریکا؛ رقابتی توام با تضاد

اختلاف، رقابت و تضاد منافع میان ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا تعابیر گوناگونی هستند که کارشناسان در تبیین نوع رابطه این قدرت‌ها در دو سوی آتلانتیک به کار می‌برند. 

به گزارش ایرنا، ضد امریکایی بودن در اروپا به ویژه در حوزه سیاست و اقتصاد روبه گسترش است. اروپا به ویژه برخی کشورها همچون فرانسه و آلمان تلاش می‌کنند تا هر چه بیشتر خود را از زیر سایه قدرت و نفوذ واشنگتن خارج کنند اما ایالات متحده به روش‌های گوناگون تلاش می‌کند تا مانع اجرای این خواسته شود. 

رویکردهای ترامپ و طرفداران وی بر این اصل استوار است که تنها راه جهانی شدن، روی آوردن به اقتصاد بازار آزاد است و همه دولت‌ها باید از دخالت در اقتصاد ملی خودداری کنند؛ در این زمینه تنها یک استثنا می‌تواند وجود داشته باشد و آن نیز امریکا است. 

به نوشته تارنمای American Greatness دستکاری در قیمت ارز، ایجاد موانع غیرتعرفه‌یی و برتری دادن به اقتصاد ملی از جمله محورهایی هستند که دولت امریکا آنها را تنها برای خود می‌پسندد و کشورهای دیگر را از آن نهی می‌کند. اتحادیه اروپا با این نگرش ایالات متحده مشکل دارد و آن را نمی‌پذیرد. 

امریکا در دوره‌های گوناگون نشان داد برای حفظ صنایع و تولیدات داخلی خود از هیچ حمایتی از فروگذار نمی‌کند. در بحران مالی که پس از سال 2008 آشکار شد کاخ سفید در چند مرحله وارد عمل شد و برای حفظ بانک‌ها، صنایع و موسسه‌های مالی و تولیدی خود، هزاران میلیارد دلار کمک مالی اختصاص داد. اکنون نیز ترامپ چه در شعار و چه در عمل منافع داخلی را بر عرصه‌های بین‌المللی ترجیح داده است. 

مشکل اروپا و امریکا تنها به عرصه‌های اقتصادی اختصاص ندارد. چالش این است که ضد امریکایی بودن موضوعی ریشه‌دار در اروپا است و همه جنبه‌های مثبت و منفی در رابطه با این کشور را زیرسوال می‌برد. شاید دلیل آن است که امریکا در بسیاری از حوزه‌ها معیارهای دوگانه‌یی را دارد. 

به نوشته گزارش بالا در اروپا نمی‌توان این حس سیاستمداران نسبت به امریکا را از بین برد، شرایط را عادی نشان داد یا آن را به یک هنجار عادی برای قاره سبز تبدیل کرد زیرا همیشه این‌گونه بوده است که داشتن احساس ضدامریکایی به ویژه هنگامی که یک جمهوری‌خواه رییس‌جمهوری امریکا می‌شود معمول بوده است. در دوره ریاست‌جمهوری «جورج بوش» نیز شرایط همین گونه بود. کاخ سفید به ویژه در دوره ترامپ اتحادیه اروپایی را می‌خواهد که همچون موم در مقابل خواسته‌های امریکا تسلیم شود. در موضوع ناتو ترامپ می‌گوید اروپا باید سهم بیشتری از هزینه‌ها را پرداخت کند، وی در توافق‌های فرا آتلانتیکی امریکا هم تجدیدنظر کرد و حتی از برخی از این توافق‌ها به نفع اقتصاد ملی ایالات متحده خارج شد. همچنین در مورد توافق اقلیمی نیز هیچ توجهی به اصرارهای اروپا نکرد. واشنگتن با استفاده از نفوذ خود بر برخی متحدان خود در قاره اروپا، بر کشورهای قدرتمند این قاره که به دنبال استقلال سیاسی از امریکا هستند فشارهای گوناگونی را وارد می‌کند. 

تارنمای روزنامه «فایننشال تایمز» در گزارشی به رقابت آلمان و امریکا پرداخت و نوشت: استفاده برلین از واحد پولی یورو برای برتری یافتن بر امریکا در تجارت خارجی موجب نارضایتی‌هایی از سوی واشنگتن و دیگران شد. یورو واحد پولی ضعیفی نسبت به دلار است و به برلین اجازه می‌دهد تا جایگاه و بهره اقتصادی خود را از معاملات بیشتر کند. بنابر این گزارش، فشار امریکا بر دیگر کشورهای اروپایی موجب انتقاد پایتخت‌های اروپایی از برلین شده است. 

نشریه «آتلانیتک» یکی از آخرین نمودهای اختلاف امریکا و اروپا را تحریم جدید روسیه عنوان کرد و نوشت: اتحادیه اروپا تلاش می‌کند تا با فشار بر مجلس امریکا مانع بخش‌هایی از قانون تحریمی شود که بنگاه‌های اقتصادی اروپا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اتحادیه اروپا تاکید دارد شعار «نخست امریکا» دونالد ترامپ نباید به گونه‌یی باشد که منافع اروپا را در نظر نگیرد. 

تارنمای «ایی. یو. آبزرور» هم در گزارشی نوشت اتحادیه اروپا تهدید کرده است که اقدامات امریکا را تلافی خواهد کرد. 

این موسسه پژوهشی اروپایی در تحلیل سیاست‌های امریکا ابراز داشت خط مشی‌های این کشور بیشتر بر اوکراین و بحث‌های مربوط به خاک این کشور متمرکز است اما نکته اینجاست که شرکت‌های اروپایی Engie، OMV، Shell، Uniper و Wintershall در پروژه خط لوله نورد استریم 2 با روس‌ها همکاری دارند. این خط لوله 70 درصد گاز صادراتی روسیه به آلمان را تامین می‌کند. 

«مارتین شافر» یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آلمان اعتقاد دارد ایالات متحده با وضع این تحریم‌ها به دنبال آن است تا مانع فعالیت و همکاری شرکت‌های اروپایی با روسیه و در نتیجه توقف خطوط لوله انرژی میان دو طرف شود و در مقابل کاری کند تا شرکت‌های امریکایی گاز بیشتری را به اروپا بفروشند. 

به گفته وی این برای اروپا غیرقابل پذیرش است که از تحریم‌ها به عنوان ابزاری برای تامین منافع صنایع ایالات متحده استفاده شود. یک فعال اقتصادی برجسته آلمانی هم تاکید دارد ایالات متحده تنها به دنبال تامین منافع اقتصادی خود است. اتحادیه اروپا به‌شدت به تامین انرژی مورد نیاز خود از سوی روسیه متکی است. قانون جدید کنگره شرکت‌های حوزه انرژی اروپا را که با مسکو همکاری دارند مجازات می‌کند. در پاسخ به این اقدام امریکا، برخی رسانه‌های اروپایی اعلام کردند این اتحادیه پیش‌نویس طرحی را آماده کرده است که به اقدامات واشنگتن پاسخ می‌دهد. در صورتی که ترامپ کاری را برای تامین منافع اروپا انجام ندهد در آن صورت شکایت به سازمان تجارت جهانی و دست زدن به اقدامات تلافی‌جویانه از سوی این اتحادیه دنبال خواهد شد.