شناسایی 680 کودک زباله‌گرد در 10 استان
نخستین نشست کارگروه بررسی وضعیت زباله گردی کودکان تشکیل شد و طی آن نمایندگان دستگاه‌های ذی‌ربط به بیان مشکلات ناشی از کار این گروه از کودکان پرداختند.
سوسن مازیارفر، عضو جمعیت امداد دانشجویی امام علی(ع) در این نشست با اشاره به نتایج پژوهشی که در 10 استان کشور انجام شد، گفت: در این پژوهش همزمان 685 کودک شناسایی شدند که بیشتر ملیت آنها ایرانی، افغانستانی و پاکستانی بود. او افزود: از بین این کودکان 41درصد مطلقا بیسواد بودند، 52درصد داخل مراکز تفکیک زباله زندگی می‌کردند و سطح بهداشت آنها به‌شدت پایین بود.
نماینده جمعیت امام علی (ع) با بیان اینکه در کنار محل تفکیک زباله آلونک‌هایی ایجاد شده که این کودکان در کنار افراد بزرگ در همانجا زندگی می‌کنند گفت: 40درصد این کودکان تنها منبع درآمد خانواده خود هستند و کل خانواده را حمایت می‌کنند. بحث بسیار تلخی که درباره این موضوع مطرح است کارفرمای کودکان زباله‌گرد است.
او افزود: دو مسیر اصلی برای کار این کودکان وجود دارد، نخست پیمانکار شهرداری است که مستقیما این کودکان را استخدام می‌کند و برایشان کارت صادر می‌کنند و مسیر دوم افرادی هستند از خود ماموران شهرداری که این کودکان را استثمار می‌کنند و پولی از آنها می‌گیرند تا بتوانند در منطقه کار کنند. مازیارفر با بیان اینکه مزیت این کارت‌ها این است که کودکان زباله گرد را دیگر کتک نمی‌زنند و زباله‌هایشان را به زور نمی‌گیرند، ادامه داد: باید به زباله به چشم کالای گرانقیمت نگاه کرد، یک کودک بطور متوسط 60 کیلوگرم زباله در طول روز جمع‌آوری می‌کند که بار بسیار سنگینی است. نماینده جمعیت امام علی(ع) با بیان اینکه وقتی پیمانکار مناقصه را برنده می‌شود با کارگاه‌های تفکیک زباله واردمذاکره می‌شود گفت: مسوول کارگاه‌ها باید 800 هزار تومان بابت هر کودک به پیمانکار بدهند تا اجازه پیدا کنند زباله‌های منطقه را تفکیک کنند.
او افزود: میانگین حداکثر زمان زباله گردی 20 ساعت و میانگین آن 10.5 ساعت است. 62درصد این کودکان هرگز از دستکش استفاده نمی‌کنند و ایدز، هپاتیت، کزاز، حصبه، سالک پوستی، انگل‌های روده‌یی، اسهال خونی، فلج اطفال، زانو درد و کمردرد از جمله بیماری‌هایی است که کودکان زباله گرد را هدف قرار می‌دهد. با وجود همه مشکلات هیچ نهاد ناظر و مسوولی وجود ندارد و معمولا NGOها اجازه پیدا نمی‌کنند به این کودکان سر بزنند و مواردی داشتیم که چند نفر از همکاران ما مورد ضرب و شتم ماموران شهرداری قرار گرفتند.
رضا قدیمی، رییس سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران، هم در پاسخ به این پرسش که پیمانکاران شهرداری چگونه عمل می‌کنند؟ گفت: در خصوص زباله خشک درآمدی نداریم و به علت پول نیست که اتفاقاتی نظیر زباله گردی رخ می‌دهد. هدف اصلی شهرداری حمل زباله از درب منازل مردم به سمت اماکن دپاو زباله است و این مسوولیت معمولا بر عهده پیمانکاران قرار می‌گیرد.
لیلا ارشد مدیر خانه خورشید نیز با بیان اینکه در حال حاضر شاهد هستیم که کودکان پنج تا هفت ساله بارهای سنگین زباله را حمل می‌کنند، گفت: آیا امکانی وجود ندارد تا پیمانکاران را مجاب کند که از کودکان در سنین پایین استفاده نکنند؟. یک اقدام کوتاه‌مدت دیگر این است که حتما این کودکان از دستکش استفاده کنند، واکسینه شوند و تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.
او افزود: آیا شهرداری می‌تواند فضاهای کوچکی را برای اقامت و استراحت کوتاه‌مدت کودکان زباله‌گرد در سطح شهر اختصاص دهد؟. لازم است همه کنار هم قرار بگیریم و منشأ وجود این مشکلات را پیدا کنیم.
هادی شریعتی، نائب رییس انجمن حمایت از حقوق کودکان، هم با بیان اینکه نگاه امنیتی و سیاسی به مسائل اجتماعی آسیب‌زاست گفت: باید از متهم کردن دستگاه‌ها بگذریم. ما درباره قشری حرف می‌زنیم که به بدترین نوع کار کودک یعنی زباله گردی رو آورده‌اند. درباره قشر فرودستی سخن می‌گوییم که صدایشان شنیده نمی‌شود. بستن در کارگاه‌های تفکیک زباله و توزیع دستکش نمی‌تواند مشکل را حل کند باید با فقری که خانواده این کودکان با آن روبه‌رو هستند مبارزه کنیم. در این نشست، همچنین طیبه سیاوشی، به نمایندگی از نمایندگان مردم تهران در مجلس و احمد خاکی، به نمایندگی از بهزیستی تهران حاضر بودند.
